In haar eerste roman De beslissing voert advocate Britta Böhler niet zomaar een personage op. Het boek gaat over de grote Duitse schrijver Thomas Mann (1875-1955), die gedurende drie dagen met het moeilijkste dilemma van zijn leven worstelt, namelijk of hij zich publiekelijk moet uitspreken tegen het naziregime of niet.
Boeken
Britta Böhler & Vonne van der Meer
In 'De beslissing' beschrijft advocate Britta Böhler het dilemma waarmee de Duitse schrijver Thomas Mann in 1936 worstelde. En met 'Het smalle pad van de liefde' schreef Vonne van der Meer een roman over een overspelige liefde en het ontwaken van een religieus bewustzijn. Beide schrijfsters zijn te gast in VPRO Boeken.
De van oorsprong Duitse Britta Böhler kennen we voornamelijk als de bekende strafrechtadvocate van o.a. Volkert van der G. en Ayaan Hirsi Ali. Daarnaast was ze tussen 2000 en 2003 voorzitter van Greenpeace, zetelde ze van 2006 tot 2011 in de Eerste Kamer en mag ze zich sinds vorig jaar bijzonder hoogleraar in de advocatuur noemen. Nu komt daar ook nog het beroep van romancier bij.
De roman verraadt dat ze haar moederland nog niet losgelaten heeft. Als tiener, toen ze een jaar of twaalf was, las Böhler al haar eerste roman van Thomas Mann. Ze waardeerde hem toen nog niet zozeer als nu. In De beslissing volgen we zijn gedachtegang. Böhler zet hem neer zoals hij zichzelf beschreef in zijn dagboeken, die ze meerdere malen verslonden heeft. Door zijn menselijke kant laten zien maakt ze zijn worsteling om een levensveranderende beslissing te maken geloofwaardig.
Hoewel hij in de privésfeer al zijn afkeuring van de nazi’s had uitgesproken, stond Mann in 1936 in Zwitserland voor de keus om publiekelijk afstand te doen van het regime of niet. Dit lijkt tegenwoordig een uitgemaakte zaak, maar toen wist men nog niet wat wij nu weten: dat er een oorlog zou komen. Bovendien zou Mann na zijn distantie van het Derde Rijk nooit meer terug kunnen keren naar zijn huis in München. Zijn Duitse uitgever vroeg hem om het niet te doen, zijn geëngageerde dochter Erika en zoon Klaus voerden druk op hem uit om wel de open brief naar de Neue Zürcher Zeitung te sturen. De Beslissing geeft uiting aan drie dagen lang innerlijke strijd: moet hij het doen of niet?
Tussen zwart en wit zit heel veel grijs, aldus Böhler. Gaandeweg het schrijven van het boek kreeg ze meer begrip voor het feit dat Mann zo met dit vraagstuk worstelde. Zonder voorkennis is twijfel – ook in het geval van hedendaagse dilemma’s – een noodzakelijk kwaad.
Met Het smalle pad van de liefde schreef Vonne van der Meer een roman over een overspelige liefde die tijdens een zomervakantie in Frankrijk tot bloei komt. Een onmogelijke liefde. Nadat het is uitgegaan met haar minnaar, ontwaakt bij de overspelige vrouw - op zoek naar vergeving - een religieus bewustzijn.
Veertien maanden na de dood van hun jongste kind Björn besluiten Floris en Françoise hun huis te verkopen en in de Auvergne te wonen. Ze verwijten zichzelf dat ze het noodlottige ongeval van hun zoon, die nog geen jaar oud was, hadden kunnen voorkomen. In Frankrijk hopen ze een nieuw leven op te bouwen. Het dode kind geeft een soort solidariteit aan hun huwelijk, waar niemand tussen kan komen.
Zeven jaar later komt daar verandering in, als hun vrienden May en Pieter de zomervakantie in Auvergne doorbrengen. Floris en May worden verliefd op elkaar. Naarmate die verliefdheid vordert worden Françoise en Pieter steeds onzekerder. Als de vakantie voorbij is, lijkt alles terug te keren bij de oude situatie. Dat is ook de belofte van de twee minnaars. May legt over haar geheime relatie een bekentenis af bij een non, die ze via haar werk kent, en met wie ze bevriend raakt. Door die vriendschap, en door een ceremonie in Auvergne, ontwaakt bij May een religieus bewustzijn.
Bij Vonne van der Meer ontstond begin jaren negentig ook een soort religieuze nieuwsgierigheid. Ze bekeerde zich – na haar veertigste - tot het katholieke geloof. Sindsdien is religie bij de schrijfster een terugkerend thema. Vaak heel subtiel, zoals in Het smalle pad van de liefde. Terwijl er in de hedendaagse literatuur nog weinig over religie wordt geschreven, heeft het Van der Meer een gebied gebracht waarover ze kan schrijven – zonder dat het een evangelisch traktaat wordt.