Boeken

Jamal Ouariachi & Herman Brusselmans

In 'Vertedering', de tweede roman van schrijver Jamal Ouariachi, worstelt de hoofdpersoon met zijn agressieve aanvallen. In zijn nieuwe roman 'Mogelijke memoires' speelt Herman Brusselmans het spel dat hij graag met zijn lezers speelt: is het waar of niet? Wim Brands met beide auteurs.

In Vertedering, de tweede roman van schrijver Jamal Ouariachi, worstelt de naamloze hoofdpersoon met zijn emoties. Hij heeft 'losse handjes', die hij tegenover vrouwen moeilijk in bedwang kan houden. Maar hij heeft ook zo zijn kwetsbare kanten. In hoeverre zijn deze eigenschappen met elkaar te verenigen?

Jamal Ouariachi studeerde psychologie, maar verkoos het schrijverschap boven een loopbaan als (online) therapeut. Twee processen die volgens hem veel met elkaar gemeen hebben: ‘Als je therapie geeft, dan moet je met zoveel mogelijk inlevingsvermogen proberen te kijken naar wat iemand beleefd heeft, welke emoties dat oproept, welk gedrag daarbij naar buiten komt en wat de gedachten zijn. Als schrijver doe je dat ook.’

Zijn ervaring als therapeut heeft Ouariachi bij het schrijven van zijn nieuwe roman volop benut. De hoofdpersoon, een prototype vrijgezel, werkt doordeweeks als postkamermedewerker bij een tijdschriftenuitgeverij, op zaterdag drinkt hij met zijn boezemvrienden in het stamcafé. Zijn probleem: zijn relaties lopen stuk vanwege fysiek en verbaal geweld.

Zijn collega Paula, die op hem verliefd is, weet hij te strikken om zijn agressieve aanvallen onder controle te krijgen. Als therapeutisch proces bootsen ze de situaties na waarop het in zijn vorige relaties misging. Paula neemt de rollen van zijn twee ex-vriendinnen op zich, om te testen of hij zich kan beheersen. Vertedering? Het begint allemaal met de vondst van een mand met jonge katjes op een bedrijventerrein...

Herman Brusselmans is een oeuvrebouwer, die al meer dan dertig jaar zijn eigen gang gaat. Een oeuvre dat met geen andere schrijver te vergelijken is. In zijn nieuwe roman Mogelijke memoires haalt hij herinneringen op aan zijn jeugd, in de tweede helft van het boek geeft hij toe dat deze verhandelingen grotendeels verzonnen zijn.

Een vader die trambestuurder in Brussel was, een grootvader die blind en Joods was; in zijn nieuwe roman Mogelijke memoires fabuleert hij er weer driftig op los. In de eerste twaalf hoofdstukken beschrijft Brusselmans zijn jeugd in het Vlaamse dorp Hamme, als zogenaamde memoires, om vervolgens bijna alles - in de tweede helft van de roman - weer te corrigeren.

Het hoort bij het spel dat Brusselmans graag met zijn lezers speelt. In dat opzicht schrijft hij in de traditie van de volksschrijver Gerard Reve, die hij als leermeester beschouwt. ‘Dingen schrijven waarbij men zich continu afvraagt: meent hij dat nou of niet, is het waar of niet? Bij Reve heeft men zich altijd afgevraagd: Is hij wel of niet katholiek? Houdt hij van Maria of is dat allemaal gefabuleerd?’

Voor een schrijver als Brusselmans is de werkelijkheid niet interessant. ‘Niemand in de westerse democratie beleeft ooit iets. Mensen in Syrië of Afghanistan wel, maar wij niet.’ Fantasie is voor de Vlaamse schrijver de manier om het hoofd boven water te houden. Het enige dat voor hem telt is het schrijven en lezen van boeken. 'Ik kom de deur niet uit. Ik ben nog nooit op vakantie geweest.'