zondag 7 mei, 11.20 uur, NPO 1

Pankaj Mishra en Bettina Stangneth

Jeroen van Kan spreekt met de schrijver Pankaj Mishra over zijn boek 'Tijd van woede. Een geschiedenis van het heden'. En te gast is Bettina Stangneth, zij praat over haar boek 'Het kwade denken'.

VPRO Boeken
Zondag 7 mei om 11.20 uur op NPO 1

Presentatie: Jeroen van Kan

Pankaj Mishra

Jeroen van Kan spreekt met de schrijver Pankaj Mishra (1969, India) over zijn nieuwste boek Tijd van woede. Een geschiedenis van het heden.  Het lijkt soms alsof de mens genoeg heeft van rust en vrede. Kwaadaardige politici spelen in op angst bij een deel van de bevolking. De mensen reageren erop met keuzes die irrationeel lijken, en levensgevaarlijk zijn: zoals voor een Brexit, voor presidentskandidaat Donald Trump, of voor het idee om ‘de grenzen’ dicht te gooien. Angst en woede vormen de drijfveer, destructiedrift en negativisme zijn het gevolg. Ze dreigen onze maatschappij te ontwrichten. En de vraag is: hoe is het mogelijk? Pankaj Mishra beschrijft in Tijd van woede op een beknopte en briljante manier de geschiedenis van woede als politieke drijfveer. Met verrassende historische parallellen laat hij zien dat deze tijd niet uniek is: ook het begin van de twintigste eeuw was vol van destructiedrift, nationalisme en terrorisme. Dat is geen geruststellende gedachte en Tijd van woede is dan ook een alarmerend boek: er zal een mentaliteitsverandering nodig zijn om onze vrijheid, welvaart en stabiliteit te behouden.

Bettina Stangneth

Ook te gast is Bettina Stangneth (1966, Duitsland) over haar recente boek Het kwade denken. Bettina Stangneth, schrijfster van het geroemde Eichmann in Argentinië, kan met recht kenner van ‘het kwaad’ genoemd worden. In dit vervolg gaat Stangneth uit van de beroemde uitspraak van de filosoof Kant: ‘De mens is van nature geneigd tot alle kwaad en moet zich ervan afkeren om het goede aan te hangen.’ Volgens Kant is het goede dus een keuze. Daar begint het onderzoek van Stangneth in Het kwade denken. Een van de dingen die zij concludeert is dat het een vergissing is te menen dat er een verband is tussen de ratio, het denken en de moraal. Het kwaad schuilt in het denken zelf. Maar wat moeten we dán in godsnaam?Aan de hand van een aantal voorbeelden stelt Bettina Stangneth in dit heldere en provocerende boek een scherpe diagnose. Het gaat niet in de eerste plaats om een oplossing of een therapie maar om beter inzicht: wie het kwaad wil bestrijden, zal het eerst moeten begrijpen.