Buitenhof: 21 september 2025

Rellen in Den Haag en APB

Zaterdag liep in Den Haag een anti-immigratieprotest op het Malieveld uit de hand. Politieagenten werden belaagd, de A12 werd geblokkeerd en bij het D66-partijkantoor werden ruiten ingegooid. Aan tafel D66-partijleider Rob Jetten en NSC-voorman Eddy van Hijum. Met hen bespreken we ook de Algemene Politieke Beschouwingen. Welk effect heeft de oproep van de koning tot verbinding gehad in de Haagse politiek? En waar zaten we deze week naar te kijken; naar het belangrijkste debat van het jaar of naar het begin van de campagne?

'Een combinatie van woede en strijdbaarheid' overheerst bij D66-leider Rob Jetten, nadat hij afgelopen zaterdag zag hoe protesten in Den Haag escaleerden tot gewelddadige rellen. Daarbij werd ook het partijkantoor van D66 een doelwit. 'Je mag  demonstreren tegen het migratiebeleid, maar als dat vervolgens zo wordt gekaapt door extreemrechtse gekken, fascisten, die denken dat ze zo kunnen huishouden - ja, die moeten te horen krijgen: we pikken dit niet in ons land.' Jetten wijst ook op de verantwoordelijkheid van Tweede Kamerleden: 'Ze planten uiteindelijk zaadjes bij mensen in het hoofd dat er een ander kwaad is dat je met geweld mag aanpakken.'

Is daarmee ook een parallel te trekken tussen de polarisatie in de Tweede Kamer en de polarisatie in de samenleving? 'Woorden in de politiek doen ertoe,' meent NSC-partijleider Eddy van Hijum. 'En er is sprake van een steeds grotere verdeeldheid. Mensen staan tegenover elkaar. En dan zul je in de politiek rekenschap moeten geven van het feit dat jouw woorden ertoe doen.'

De Algemene Politieke Beschouwingen van afgelopen week moeten een eerste aanzet vormen tot meer verbinding tussen de partijen. Vooral op het thema 'wonen' zijn positieve stappen gezet, zien beide politieke voormannen. Jetten: 'Het is de bereidheid om ook bij iemand anders in het verkiezingsprogramma te kijken. Staat daar een goed voorstel in en kan ik dat dan ook gewoon de ander gunnen?' Echter, op het gebied van zowel 'klimaat' als 'Gaza' moet hetzelfde optimisme getemperd worden. Opnieuw was er geen meerderheid voor het naar Nederland halen van getroffen kinderen. Van Hijum: 'Ik vind het enorm jammer dat het weer niet is gelukt. We hebben gewoon een verantwoordelijkheid als land, als regering, op grond van internationale verdragen, om op te treden daar waar genocide dreigt.'

Lees meer:

• Hooligans zaten achter rellen in Den Haag, politiek keurt geweld massaal af (NOS)
• Partijleiders kiezen positie in eerste campagnedebat: Wilders is helemaal terug bij zichzelf, Bontenbal zoekt verbinding (de Volkskrant)
• Van Hijum NSC wijt gebrek aan vertrouwen in politiek aan liberaal bewind (NRC)
• Rob Jetten D66 wil het kantinegevoel terug in de politiek (NRC)

evacuatie ernstig zieke kinderen uit Gaza

De Tweede Kamer stemde deze week voor de vierde keer tegen de komst van ernstige zieke kinderen uit Gaza. Nederlandse ziekenhuizen, gemeenten en humanitaire organisaties geven aan dat er plek is in de ziekenhuizen. Maar vooralsnog ziet politiek Den Haag meer in opvang in de regio. In de uitzending: Karel Hendriks, directeur van Artsen zonder Grenzen, en Juliette Verhoeven van Save the Children. 

'Waar ik nog steeds achter probeer te komen,' zegt Hendriks, 'is op basis van welkeinformatie partijen zoals de VVD, de BBB en de SGP tot de conclusie gekomen zijn dat de omringende landen dit prima aankunnen. We weten goed wat de capaciteit daar is. Daar is veel capaciteit en de overgrote meerderheid van de kinderen wordt daar behandeld. Maar nu lukt dat niet meer. En ik snap niet waarom dat besef niet doordringt, want we hebben alle informatie daarover aangeleverd.'Verhoeven verwerpt op haar beurt de onuitgesproken angst die in politiek Den Haag leeft, dat een besluit om deze kinderen naar Nederland te halen, zal leiden tot meer asielaanvragen: 'Als wij tientallen kinderen naar Nederland kunnen brengen dan hebben we het misschien over twee- of driehonderd mensen. Dat maakt niet zoveel verschil.'

Ook het idee dat de door wachtlijsten gedomineerde Nederlandse zorg er hinder van zal ondervinden spreekt ze tegen: 'Dit gaat om zeer acute zorg. En de ziekenhuizen zijn daar gewoon toe beschikbaar.' Ondertussen wordt de internationale druk op Israël mondjesmaat opgevoerd, maar Hendriks en Verhoeven hopen op meer. Hendricks: 'Wij verwachten dat onze wereldleiders en ook Nederland zich zal uitspreken, want artsen kunnen geen genocide tegenhouden. Dat is echt aan onze politici.'

Lees meer:

• In Gaza gaan Palestijnen dood. Maar door hen daar weg te halen, voorkom je geen genocide (Trouw)
• Nederland vangt geen zieke Gazaanse kinderen op, wat doen andere Europese landen? (NOS)
• Artsen verbolgen dat Kamer tegen opvang Gazaanse kinderen stemt: ‘We moeten ons diep schamen’ (de Volkskrant)
• Nederlandse ziekenhuizen kunnen en willen ernstig zieke of gewonde Gazaanse kinderen helpen, maar het kabinet is tegen (NRC)

polarisatie in de klas

Wat hebben influencer Andrew Tate, Gaza, de Maccabi-rellen, de dood van de jonge Lisa en Rivaldo en onze politici met elkaar gemeen? Ze zorgen voor heftige emoties en botsingen in het klaslokaal. Karim Amghar is docent Burgerschap op een MBO en columnist voor Trouw. Hoe heeft hij de polarisatie in het klaslokaal zien toenemen en welke middelen heb je als docent om je leerlingen bij te sturen?

‘Leraren zijn poortwachters van de democratie,’ stelt Amghar. Hij vertelt hoe de klas ‘een soort mini-samenleving is’ waar de polarisatie ook ‘erg voelbaar is’. Volgens Amghar is het probleem als volgt ‘we raken common ground kwijt. De democratische waarden die we met elkaar hadden en hebben die zijn van essentieel belang, maar zijn niet meer vanzelfsprekend dezelfde en niet iedereen krijgt die meer binnen.’ Dit komt onder andere doordat we geen gemeenschappelijk vertrekpunt meer hebben waar we het gesprek over voeren. ‘Vroeger hadden we de kerk, de krant, radio, het achtuurjournaal op televisie en that’s it. Nu zijn er gewoon 300.000 achtuurjournaals die overal binnenkomen.

’Daarnaast benadrukt hij dat ‘heel veel mensen superliefdevol bezig zijn en dat ze keihard werken aan een mooier Nederland.’ En hij stelt: ‘Ik denk dat van de 17 miljoen de meeste mensen echt vooruit willen en dat er ook een klein deel is dat niet vooruit wil.’ Volgens Amghar is het belangrijk dat de stille meerderheid zich uitspreekt. Bijvoorbeeld over de rellen in Den Haag, want: ‘Jouw vrijheid is mijn vrijheid en mijn vrijheid is jouw vrijheid.’

fusie tussen GroenLinks en PvdA

Groene Amsterdammer journalist Coen van de Ven volgde vier jaar lang van heel dichtbij de fusie tussen GroenLinks en PvdA. Hij volgde Frans Timmermans in vele zaaltjes door het land, zat met Jesse Klaver en Lilianne Ploumen in haar tuinhuisje en sprak vele prominenten, ook als ze even niet met elkaar wilden praten. Hij schreef het allemaal op in zijn boek Een links verhaal. Zondag praat Van de Ven bij Buitenhof over de linkse samenwerking. Hoe is deze ontstaan? Maar ook: hoe gaat het nu? 

'Het proces dat ik heb proberen te beschrijven, is hoe je stapje voor stapje die fusie en dat visieproces uitbouwt,' vertelt Van de Ven daarover. Hij wilde zo dicht mogelijk op de huid zitten van dit spannende proces: 'Iedereen die lid is van een vereniging of een voetbalvereniging weet: als jij op een dag het in je bol krijgt om te zeggen, "zullen we de hele boel opheffen, de vlag strijken en iets heel nieuws gaan doen" dan beland je in een heel spannende politieke dynamiek. En dan ben je niet alleen maar, zoals politieke partijen normaal doen, de politiek naar buiten aan het bedrijven. Je krijgt ook een enorm politieke dynamiek aan de binnenkant.'

meld je aan voor de nieuwsbrief

Krijg als eerste te horen wie er zondag aanschuift voor een mooi gesprek, stevige discussie of goed debat. En krijg na de uitzending een nieuwsbrief met Het beste van Buitenhof. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via onderstaand formulier.