De Centraal Afrikaanse Republiek (CAR) is sinds maart vorig jaar terechtgekomen in een spiraal van wraak, moord en misdaad. Er wordt gevreesd voor een genocide. In Berbarati, CAR’s op twee na grootste stad, zitten de laatste 400 moslims opgesloten in een kerk.

Berbarati, CAR, augustus 2014. Op de binnenplaats van de 'Evachekerk' staat een 'kekeboom'. Haar wittige slanke takken groeien kronkelend naar het licht toe. Het kost de zon geen moeite om door de groene ovaalvormige blaadjes heen te schijnen; er vallen bundels licht op de biddende mannen die zich op gekleurde matjes in het gras hebben verzameld.

Vanuit zijn tent kan Amadou Ibrahim precies de boom zien, vertelt hij. In zijn tent van vier bij vier slapen nu tweeëntwintig mensen. Vanmorgen is er weer een vrachtwagen met Islamitische vluchtelingen uit de Centraal Afrikaanse Republiek naar de grens van Kameroen gebracht, onder begeleiding van het leger.

Hier, tussen de kerkmuren, worden de laatste 400 moslims van Berberati opgevangen. Hun huizen zijn vernield tijdens het sektarische geweld van de afgelopen maanden. Familie en vrienden zijn vermoord voor hun ogen. Buren bleken plots bezeten van religieuze wraakmotieven, zodanig dat zelfs vriendschappen daar niet tegen bestand waren. Amadou Ibrahim is samen met zijn vrouw, broer en kinderen op een ochtend uit zijn huis gevlucht. Hij besloot zijn matras mee te nemen, maar vergat zijn schoenen.

Abdullahi Moussa (45) wacht tot hij zijn familie weer kan opzoeken. (Foto: Anna Mayumi Kerber)

De Centraal Afrikaanse Republiek is sinds haar onafhankelijkheid in 1960 een strijdtoneel van rebellen, contra-rebellen, staatsgrepen en gestoorde dictators. Maar de oorlog die er sinds vorig jaar woedt is erger dan ooit. De politiek-georiënteerde coup van de noordelijke Islamitische Selekarebellen in maart verviel in een moord- en plundercampagne onder de overwegend christelijke bevolking.

Als tegenreactie stond de Anti-Balakamilitie op, een christelijke groepering die zich weer schuldig maakte aan dezelfde geweldspiraal, echter nu gericht op de moslimminderheid. Meer dan een jaar later is een kwart van de bevolking ontheemd. VN-generaal Ban Ki-Moon vreest voor een 'tweede Rwanda' en volgens voormalig kolonisator Frankrijk dreigt er genocide. Buitenlandse vredestroepen van de Afrikaanse Unie (MISCA), Frankrijk en de Europese Unie (EUFOR RCA) en sinds kort ook blauwhelmen (VN) zijn er tot nog toe niet in geslaagd de vrede te herstellen.

Er hangt in Berberati een ongemakkelijke spanning. Het grote ijzeren kruis op de rotonde is een symbolische scheidslijn tussen de christelijke bevolking en moslimvluchtelingen. Troepen van MISCA patrouilleren op de weg en bewaken de ingang van de binnenplaats. 'Het is absurd om te zien hoe de enige veilige plek voor voortvluchtige moslims nu een christelijk huis is' zegt een medewerker van Artsen zonder Grenzen die regelmatig medische hulp verleent in de kerk. 'Terwijl ze tegelijk worden achtervolgd en vermoord in naam van deze religie.'

Het ijzeren kruis als symbolische scheidslijn tussen de christelijke bevolking en de moslimvluchtelingen.

De Evachekerk (Foto: Anna Mayumi Kerber)

Het lange witte gewaad van bisschop Dennis sleept over de rode Afrikaanse grond. Om zijn nek schittert een met paarse diamanten ingelegd kruis. Hij komt net terug uit Bangui, de hoofdstad van de CAR. 'Oh Lord, oh Jezus,' zucht hij. Het opvangen van honderden moslims in zijn kerk, dat had hij nooit verwacht. Sinds februari zijn hier wel duizenden moslims geweest, vertelt hij. ‘Vanuit mijn christelijke overtuiging doe ik mijn best om levens te redden, het gaat mij om mensen, niet om religie.'

Bisschop Dennis (Foto: Anna Mayumi Kerber)

Volgens Bisschop Dennis is dit geen religieuze, maar een politieke crisis. Jarenlang hebben moslims en christenen zij aan zij geleefd, ze zaten samen op school, gingen samen voetballen. 'Totdat de Anti-Balaka, bestaande uit jonge werkloze jongens, de bevolking tegen elkaar opzette'. Bisschop Dennis wordt kwaad bij de gedachte dat religie wordt gebruikt als drogreden voor het geweld. 'Misschien was er wel wrok tussen de mensen in deze stad, armoede of jaloezie. Maar er is misbruik gemaakt van de situatie in de van naam religie. Onze religie zal nooit mensen aanzetten om te gaan moorden, dat is een leugen.'

Door een geel plastic tasje dat aan zijn arm bungelt is de titel van zijn krant te lezen. Voce del Papa, de Italiaanse Vaticaankrant. 'Er komt niet veel post aan hier, maar deze wel' grapt hij.

Abdullahi Moussa deed een paar weken geleden een poging om de beveiligde muren van de kerk te verlaten. Hij wilde zijn familie opzoeken, die ergens anders naar toe is gevlucht. Hij was nog maar net onderweg toen hij werd aangevallen door anti-Balaka met machetes. Hij verloor zijn bewustzijn maar heeft het overleefd. 'Thanks to Allah in my life.' verklaart hij zelf. Op zijn hoofd zijn drie littekens te zien, op zijn schouder nog een vierde. 'Deze kerk is nu de beste beveiliging voor ons als moslims, in Berberati.'

Moslimvluchtelingen houden zich schuil in de kerk van Berberati.