In de 'macht aan de stad' laat Tegenlicht zien hoe lokale bestuurders in Hamburg, Seattle en Eindhoven landelijke problemen, zoals corruptie en werkloosheid, op eigen terrein oplossen. Maar behalve die drie zijn er wereldwijd nog veel meer markante burgemeesters dingen doen waar iedere stad wat van kan leren.

de kracht van de stad

Heel veel problemen zijn mondiaal; neem de stijgende werkloosheid, milieuvervuiling of toenemende migratie. De landelijke politiek zou de oplossing moeten bieden, maar blijft hangen in partijpolitiek en bureaucratie. Steden zijn bruisender en energieker en nemen steeds vaker zelf het heft in handen. Streekbussen op electriciteit, opvang van vluchtelingen, corruptiebestrijding - het zijn zomaar wat voorbeelden.

Het zijn vaak de burgemeesters die de stuwende kracht zijn achter deze oplossingen. Oplossingen die, omdat ze zo algemeen zijn, wellicht ook werken in de andere steden - waar ook ter wereld. 

Wij wilden wel eens weten welke burgervaders wereldwijd verdomd goed hier in zijn en vooral wat hun kracht is. Op internet vonden we bij onze zoektocht al een lijst op de site van het Britse dagblad The Guardian. En, je gelooft het of niet, er bestaat zelfs een wereldwijde Beste Burgemeester Verkiezing! (World Mayor 2014). 

26 zijn er voor dit jaar genomineerd; van Jeddah tot Gent. Wie is de beste? Wij onderzochten, op basis van nieuwsgierigheid en urgentie, een selectie van drie. 

moeder van surabaya

WIE? Tri Rismaharini (52)
WAAR? Surabaya, Indonesië
WANNEER? Sinds 2010
WAAROM UITGELICHT? De - eerste vrouwelijke - burgemeester van Indonesië verzet zich tegen corruptie en denkt in duurzame en efficiënte oplossingen. Surabaya creeërde een stadspark en werkt aan recycling om de stad schoon te houden. Dit zorgt weer voor extra werkgelegenheid. Het afval wordt verwerkt in souvenirs voor toeristen. Surabaya heeft al de nominatie 'The Best City of the World' binnengesleept op het gebied van milieumanagement.
QUOTE 'Eerlijk gezegd ben ik niet zo geïnteresseerd in politiek. Ik snap niet waarom je puur en alleen voor de winst iets zou nastreven.'
KRACHT Rismaharini is innovatief en ondernemend, maar stelt bij ieder besluit het belang van mensen op nummer 1.
WIST JE DAT... Voor veel inwoners van Surabaya de burgemeester een rolmodel is. Sommigen zien haar zelfs als de moeder van de stad.

opboksen tegen brussel

WIE? Giusi Nicolini (53)
WAAR? Lampedusa, Italië
WANNEER? Sinds mei 2012
WAAROM UITGELICHT? Jaarlijks proberen duizenden vluchtelingen vanuit Afrika per boot het kleine Italiaanse eilandje Lampedusa te bereiken om vervolgens Europa binnen te treden. De oversteek eiste in de afgelopen 10 jaar zeker 6200 levens. Italië verwijt Brussel dat het tot nu toe nauwelijks te hulp is geschoten en laat de gemeente Lampedusa zelf het probleem oplossen. Nicolini had de moed Brussel hier keihard op te wijzen. Onder de kleine en hechte gemeenschap van Lampedusa heerst angst voor de grote toestroom Arabieren en Afrikanen. Onrust brak een paar keer uit. Nicolini zorgde er voor dat de migranten menswaardig werden opgevangen, op haar eiland en elders in Italië. Voor migranten die de oversteek niet haalden regelde ze een staatsbegrafenis.  
QUOTE 'Hoe groot moet de begraafplaats op mijn eiland zijn?'
KRACHT Milieu, rechtsstaat en solidariteit zijn de speerpunten van Nicolini. Ze combineert succesvol deze diverse invalshoeken. De progressieve instelling en zelfverzekerde houding lijkt in de Italiaanse samenleving veel respect af te dwingen.
WIST JE DAT... Nicolini een milieuactiviste is geweest. Nadruk op behoud van natuur leidt tot een betere leefomgeving voor de inwoners. Ze werkt er ook hard aan om Lampedusa aantrekkelijker te maken voor toeristen en duurzame investeerders. En dat brengt weer geld in het laatje.

Puur natuur

WIE? Daniël Termont, 61 jaar
WAAR? Gent, België
WANNEER? Sinds 2007. Onder het motto ‘Samen Gentenaar’ boekte Termont met zijn socialistische partij sp.a-Groen in de verkiezingen van 2012 een absolute meerderheid.
WAAROM UITGELICHT? Waarom staat Termont wel op de nominatielijst en burgemeesters als Aboutaleb (Rotterdam) en Johnson (Londen) niet? Wat blijkt? Laatstgenoemden haalden de laatste 26 niet, Termont wel. Waarom? 
QUOTE 'Wij zijn puur natuur. Daar zit ons succes.' - (Bron: De Standaard)
KRACHT Zijn zichtbaarheid en sympathieke houding. Oftewel: 'een volkssocialist zoals ze vandaag niet meer worden gemaakt.' Desalniettemin ook geroemd om zijn talenten voor netwerken, op zowel nationaal als internationaal niveau.
WIST JE DAT… Daniel Termont vervult naast zijn burgemeesterschap vele voorzitterschappen. Hij vertegenwoordigt Gent in het prestigieuze Europese stedennetwerk EUROCITIES.

andere markante burgemeesters in Tegenlicht

Tegenlicht besteedde al eerder in de uitzendingen aandacht aan markante burgemeesters. Onder meer die van het Britse Bristol en het Griekse Thesssaloniki. Het radioprogramma Bureau Buitenland maakte een portret van de burgermeester van het Spaanse Torrelodones. Wat maakt hen bijzonder?

bristol: lokale munt voor opkrikken lokale economie

George Ferguson is de burgemeester van Bristol en komt aan het woord in de uitzending Youtopia.
Ferguson is van mening dat de landelijke politieke structuur niet gezien moet worden als een ingang in de lokale politiek. Hij vaart - letterlijk - zijn eigen koers door samen te werken met de zogenaamde transition town beweging. Hij laat zich uitbetalen in hun alternatieve munt, de Bristol pound. Ten gevolge hiervan ontstaat een lokale economie die de inwoners van Bristol ten goede komt, maar waar Londen niet zo blij mee is.
 

tessaloniki: burgemeester in fiat panda

In 'Het antwoord op de crisis komt uit Griekenland' volgt Tegenlicht Yiannis Boutaris, oorspronkelijk zakenman en in 2012 benoemd als 'beste burgemeester van de wereld'. Rijdt rond in een Fiat Panda in plaats van een limosine en staat bekend als een man die op een radicale manier brak met de inefficiëntie van het verleden.

Volgens Boutaris kan zowel de Griekse economie als de Griekse maatschappij gekenmerkt worden als 'sovjet'. Hiermee bedoelt hij dat mensen verwachten dat alles door de staat wordt geregeld. Tegelijkertijd wil niemand belasting betalen. Maar ook op politiek gebied was er jarenlang sprake van diverse 'ongelukjes'. Bijvoorbeeld het kwijtraken van 30 miljoen euro. 

Deze burgemeester van Thessaloniki koos ervoor om het systeem volledig om te gooien en won daarmee de lof van de Europese Commissie.
 

begrotingsoverschot tijdens economische crisis

Voor de crisis werd er in Spanje flink geld over de balk gesmeten. Ook door Spaanse gemeenten. Die leefden vaak op te grote voet, gaven te veel geld uit aan prestigeprojecten. Corruptie tierde alom.

Zo ook in de gemeente Torrelodones. Maar bij de lokale verkiezingen vorig jaar kwam een nieuwe partij aan de macht: de Buren voor Torrelodones, met aan kop burgemeester Elena Biurrun. Het afgelopen jaar sloten ze af met een opmerkelijk begrotingsoverschot. Hoe hebben ze dat geflikt? Een reportage van Katy Sherriff.

meer tegenlicht en Meet Up....