Diego García: ‘Ik ben opgegroeid in Mexico Stad, waar ik ook ben opgeleid als cameraman, maar van meet af aan heb ik heel internationaal gewerkt. Dat zal te maken hebben met mijn voorkeur voor onafhankelijke cinema. Filmmakers in die scene kennen elkaar allemaal van festivals en hebben dus vaak een heel internationaal netwerk. De Thaise regisseur Apichatpong Weerasethakul benaderde mij omdat hij goede dingen had gehoord van mijn landgenoot Carlos Reygadas – met wie ik toen overigens nog nooit had samengewerkt, maar in de relatief kleine Mexicaanse filmwereld kent iedereen elkaar. Het werken in Thailand was heel bijzonder, ik was de enige op de set die geen Thais sprak. Het gros van de gesprekken kon ik dus niet volgen. Maar dat gaf niet zo, het hielp me om voortdurend geconcentreerd te blijven. Gezelligheid op een filmset is leuk, maar leidt ook snel af. De films van Apichatpong zijn altijd erg dromerig en mysterieus, dus die bevreemdende werksfeer hielp me ook om in de juiste stemming te komen. Dat is de beelden vast ten goede gekomen.’
Nieuw in Rotterdam: de Robby Müller Award, een jaarlijkse prijs voor een bijzondere ‘beeldmaker’. Eerste ontvanger is de Mexicaanse cameraman Diego García (1979), die ook een masterclass komt geven. García stelt zichzelf voor aan de hand van vier projecten waaraan hij meewerkte.
Cemetery of Splendour (Apichatpong Weerasethakul, 2015)
Wildlife (Paul Dano, 2018)
‘Bij een ervaren regisseur als Apichatpong, die precies weet wat hij wil, stel ik me als director of photography graag heel dienstbaar op: het is mijn taak om zijn visie zo exact mogelijk naar beelden te vertalen. Maar bij een film als Wildlife, het regiedebuut van de Amerikaanse acteur Paul Dano, is mijn rol heel anders, dan ben ik meer adviseur. Paul had heldere ideeën over stijl, maar kon nog wat hulp gebruiken bij het ontwikkelen van zijn eigen vertelstem. Dit was mijn eerste film binnen het Amerikaanse studiosysteem, en dat was wel even wennen: er waren veel meer regels dan ik gewend was en alles moest volgens strakke schema’s verlopen. Dan zei ik: “Het licht is nu perfect, we moeten echt nog een kwartier doorgaan.” Maar dat kon dan absoluut niet.’
Too Old to Die Young (Nicolas Winding Refn, 2019)
‘Ik probeer geen uitgesproken eigen stijl te hanteren, dat is de taak van een regisseur, maar voel me wel aangetrokken tot een bepaald soort cinema. De meeste films waaraan ik meewerk kenmerken zich door veel sfeer, een geduldig tempo, vloeiende shots, opvallend lichtgebruik. In die zin voelde het meteen vertrouwd om met Nicolas Winding Refn te werken. Net als Carlos en Apichatpong is hij een heel intuïtieve regisseur, die graag de tijd neemt om te experimenteren. Too Old to Die Young is een serie, maar het voelde nooit alsof we een gehaaste tv-productie opnamen – Nicolas sprak liever van een dertien uur durende film. Op de set draaide hij steeds zorgvuldig samengestelde playlists om de sfeer te beïnvloeden en het tempo van de shots te bepalen. Creativiteit komt uit je onderbuik, vindt hij. Dat zie je ook terug in zijn rauwe, onopgesmukte gebruik van geweld. Dat vormde voor mij een specifieke uitdaging: Nicolas wil zo min mogelijk knippen in geweldsscènes, dus dat vergt vooraf veel planning en creatief denken. Maar als je zo’n shot dan terugziet, snap je meteen waar al die moeite goed voor is.’
Nuestro Tiempo (Carlos Reygadas, 2018)
‘Toen Carlos mij uiteindelijk voor een film vroeg, werd dat een zeldzaam intense ervaring. In Nuestro Tiempo stelt hij zich extreem kwetsbaar op: hij speelt zelf de hoofdrol, voert zijn gezinsleden op en vertelt een heel intiem verhaal. We werkten met een piepkleine crew en bleven een heel jaar filmen, omdat Carlos het veranderen van de seizoenen wilde tonen. Op den duur werd ik meer dan alleen een creatieve partner, maar ook een soort vertrouweling voor hem. Ik vond zijn lef en eigenzinnigheid enorm inspirerend, maar als we soms uren en uren aan hetzelfde shot werkten, kon ik toch ook met enige waardering terugdenken aan dat strakke Amerikaanse studiosysteem.’
Robbie wie?
In Rotterdam wordt voortaan jaarlijks de Robby Müller Award uitgereikt aan een ‘beeldmaker’ (cinematograaf, filmmaker of videokunstenaar) die ‘een eigenzinnige, overtuigende en emotioneel sterke beeldtaal heeft gecreëerd’. De prijs is vernoemd naar de vermaarde Nederlandse cameraman Robby Müller (1940-2018), die samenwerkte met regisseurs als Lars von Trier, Wim Wenders en Jim Jarmusch, en door bewonderaars ‘meester van het licht’ werd genoemd.
Naar aanleiding van de uitreiking wordt op het festival ook Claire Pijmans documentaire Living the Light - Robby Müller (2018) vertoond, en is er een expositie in WORM met nog niet eerder vertoonde polaroids van Müller.