'In Europa is vooroordeel tegen Duitse films groot'

De Duitse regisseur Sandra Nettelbeck (36), afgestudeerd filmstudent aan de San Francisco State University, praat als een Amerikaanse. Enthousiast, in stevige zinnen, van twijfel gespeend. Een film over koken? 'I love to cook. I love food. So I decided to make a film about a cook.'

Nettelbecks klare taal heeft grote overeenkomsten met haar regiestijl, die recht-door-zee is . Bella Martha, na twee tv-films Nettelbecks eerste bioscoopfilm, is niet van het soort dat veel te raden over laat. Martha, een monomane topkok, is verblind door ambitie. Zelfs op een spaarzame vrije avond kookt ze met militaire discipline haar eigen diner, om dat vervolgens alleen in alle stilte, op te eten .

'Is er iets mis met helderheid?', riposteert Nettelbeck als haar wordt gevraagd of ze met haar werk op een breed publiek gokt. 'Ik denk nooit aan een publiek. Maar ik wil wel dat het verhaal overkomt. Dat heeft zeker te maken met mijn Amerikaanse scholing.'

Martin Scorsese en Francis Ford Coppola zijn de filmhelden uit Nettelbecks jeugd. 'Met hun werk werd ik groot. Ik heb dan ook niets met het dédain waarmee veel Europese filmmakers over Hollywood spreken. In Amerika zeggen ze op de filmschool: 'Don't get it right. Get it written.' Daaruit spreekt een obsessie voor het vak.'

Na haar puberteit maakte Nettelbeck kennis met de Europese cinema, met Godard, Chabrol , Rivette. 'Hun werk heeft mij uiteindelijk het meest beïnvloed. Vanzelfsprekend . Hun Europese manier van kijken is ook mijn manier van kijken.'

Bella Martha is meer dan een film over de werkdrift van een topkok, stelt Nettelbeck. Martha communiceert via haar werk. 'Ze voelt zich prettiger op haar werkterrein dan in haar eigen huis. Dat is iets waar veel dertigers onder lijden . Veel mensen leven om te werken. Zij komen er niet aan toe tijd vrij te maken voor elementaire zaken als liefhebben en verhalen vertellen.'

In Bella Martha wordt krijgt de kokkin op een dag met een voldongen feit geconfronteerd. Na na de plotselinge dood van haar zuster krijgt ze haar achtjarig nichtje in huis, een door het verdriet overmand kind dat weigert om iets te eten. Kort daarop verschijnt er ook een man in haar leven; een Italiaanse collega (European Film Award-winnaar Sergio Castellitto), die tot Martha's verbazing hetzelfde werk aflevert in een losse, gemoedelijke stijl. De ijzige stilte in de keuken maakt plaats voor een luid schallende cd van Paolo Conte.

Bella Martha heeft het in de Verenigde Staten opvallend goed gedaan. Na een enthousiaste ontvangst door critici werd Nettelbecks film een arthouse-hit. 'De interesse voor mijn werk is in Amerika groter dan in mijn eigen land. Het is een vreemde gewaarwording in New York gelauwerd te worden voor dezelfde film die door het filmfestival van Berlijn werd afgewezen. Maar het is niet anders.'

De Amerikaanse waardering voor haar werk heeft ook te maken, denkt Nettelbeck, met de afstand die Amerikanen tot de Duitse cultuur hebben. 'Het vooroordeel is blijkbaar minder sterk. In Europa staat Duits voor moeilijk en zwaar. Het is toch ongelooflijk hoe moeilijk Duitse films in andere Europese landen aansluiting vinden? Iedereen praat over het succes van Tom Tykwers Lola Rennt, maar dat was alweer vier jaar geleden. Daarna is het opnieuw stil geworden. Terwijl er wel goede films worden gemaakt. Halbe Treppe van Andreas Dresen, bijvoorbeeld. Die zou in heel Europa te zien moeten zijn.'

In Nederland worden Duitse films vaak onder Engelse titels aan de man gebracht . Mein Bruder der Vampir heette in de Nederlandse filmladders Getting My Brother Laid, terwijl Das Experiment het in Nederland zonder het Duitse lidwoord moest doen.

'Ik vind dat een verontrustende ontwikkeling. De media staan bol van verhalen over de Europese eenwording, maar intussen hebben Europese buurlanden geen idee wat er op filmgebied bij elkaar gebeurt. Die desinteresse maakt het voor Hollywood wel heel makkelijk om de markt te overspoelen.'