'Wunderschön!' De Duitse regisseur Margarethe von Trotta is tevreden. Maar de laatste tracks moeten nog worden ingespeeld - helemaal ontspannen kan ze nog niet.

Alleen de zwetende broodjes met kaas verraden de hoge temperatuur in de glazen toren boven de concertzaal. Haar ogen volgen onafgebroken twee televisieschermen. Op de bovenste speelt haar nieuwe film Rosenstrasse. Die eronder registreert de dirigent Jaap van Zweden en het Radio Philharmonisch Orkest, die een steile brandtrap lager zitten.

Van Zweden krijgt via een koptelefoon het tempo aangegeven. Het draait allemaal om synchronisatie in beeld en geluid. Tussen elke track door belt componist Loek Dikker even naar beneden: 'Jaap. . . heel mooi. Maar zou je het nu nog een keer kunnen doen zonder de herhaling?'

'In vergelijking met de Amerikaanse filmindustrie worden er in Europa weinig soundtracks met een orkest opgenomen', zegt Dikker. 'Meestal kiest de regisseur voor een klein ensemble of voor elektronische muziek.' Musici slagen er niet in om de filmmakers te overtuigen dat hun bijdrage veel groter is dan het geld dat er in wordt gestoken.' Dat het nu wel gebeurt, komt door de Nederlandse financiers die tien procent inbrengen van de totale kosten van Rosenstrasse (6,2 miljoen euro). De Nederlandse euro's moeten ook in eigen land worden uitgegeven. Behalve zeven acteurs heeft Von Trotta een componist, dirigent en orkest uit Nederland.

Dikker: ' Regisseurs moeten het bedrag vrijmaken voor de muziek die de film nodig heeft. Natuurlijk is het onzin om 200 duizend euro te reserveren als je alleen een trommel nodig hebt.'

Dikker componeert al ruim twintig jaar filmmuziek. Voor de soundtrack van Body Parts kreeg hij een Saturn Award; in Nederland werd hij met een Gouden Kalf onderscheiden voor de muziek van Paul Verhoevens De vierde man.

'Loek heeft me twee dagen uitgehoord wat ik precies wilde vertellen', zegt Von Trotta. 'Het gaat over de herinnering van twee vrouwen. Zij hebben met nog honderden andere arische vrouwen voor de vrijlating van hun joodse echtgenoten gedemonstreerd. In Berlijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Mijn film is geen Lustspiel. Ik wilde de muziek daarom graag minimalistisch houden.' De kracht zit in de emotionele spanning van de herinnering en niet in uiterlijk vertoon. Die herinnering is pijnlijk en beklemmend en dat wordt door de muziek ondersteund.

Dikker: 'Het hoeft niet gelijk bombastisch en kitscherig te worden als negentig instrumenten tegelijk worden ingezet. Kitsch ontstaat als je te veel clichés gebruikt., als een witte boterham met zoet beleg. Maar je kunt ook een bruine boterham nemen, dan heb je ook gegeten. Met een orkest heb je een keuze uit verschillende klankkleuren en kun je groot of klein schrijven. Je mag best emotie laten horen . Componisten en kunstenaars zijn daar te bang voor. Ze denken dat ze cultureel- politiek incorrect zijn. Dat is fout. Het maakt niet uit of je schrijft voor een viool, piano of een heel orkest, je hoort dezelfde muziek.'

Bij traditionele films versterkt de muziek de emotie. Als iemand huilt wordt het drama nog groter gemaakt. Von Trotta: 'Dat is de meest banale vorm van filmmuziek. Het is juist leuk om te dissoneren, dan hangt er wat irritatie in de lucht. We houden absoluut geen rekening met het ritme van bijvoorbeeld de looppas. Dan wordt het een cartoon van Mickey Mouse. Het moet wel abstract blijven.'