Voormalig defensieanalist Daniel Ellsberg kreeg gewetenswroeging toen hij ontdekte dat de Amerikaanse bevolking was voorgelogen over de Vietnamoorlog. Hij besloot begin jaren ’70 geheime documenten (The Pentagon Papers) over de oorlog door te spelen aan de New York Times. In de documentaire The Most Dangerous Man in America van Judith Ehrlich en Rick Goldsmith blikt Ellsberg terug op zijn actie. Een gesprek met regisseur Judith Ehrlich, wiens documentaire op de shortlist staat voor de Oscars.

Idee?
'Ik maak graag films over mensen die van gedachten veranderen over een belangrijk onderwerp. Ik kende Daniel Ellsberg al als vredesactivist. Hij gaf aan mij advies tijdens het maken van mijn vorige documentaire: The Good War and Those Who Refused to Fight It, over pacifisten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het heeft even geduurd voordat Ellsberg mee wilde werken aan een documentaire over de The Pentagon Papers, want eerst wilde hij zijn memoires hierover schrijven. Uiteindelijk waren meerdere filmmakers geïnteresseerd in Ellsbergs verhaal, maar hij ging met ons in zee. We hadden overigens de volledige vrijheid over hoe we inhoudelijk onze documentaire gingen maken.'

Nieuwe schokkende feiten?
'Nixon nam al zijn gesprekken in de Oval Office op. De tapes hiervan behoren nu tot publieke informatie en moeten daarom voor iedereen toegankelijk zijn, maar eigenlijk zijn ze erg goed verstopt. Op circa vijf verschillende locaties hebben we uiteindelijk delen van de tapes gevonden en daarop hoor je president Nixon schokkende dingen zeggen. De intensiteit waarmee hij campagne voerde tegen Daniel Ellsberg is hiervan een voorbeeld. De personen die betrokken zijn bij het Watergateschandaal zijn ook de verantwoordelijk voor de inbraak bij Daniel Ellsbergs psychiater. Dat was voor mij een nieuw gegeven. Daarnaast zegt Nixon bijvoorbeeld dat hij een atoombom op Vietnam wilde gooien.'

Idolen?
'Ik geef les op de Berkeley City College, dus het onderwijs is van grote invloed op alles wat ik doe. Ik hou van het werk van Albert and David Maysles, Errol Morris en Donn Alan Pennebaker.'

Ambities?
'Het lijkt me interessant om een documentaire te maken over advocaten die mensen verdedigen die enorm slecht zijn, denk aan Khalid Sheikh Mohammed, de bedenker van de aanslagen op 11 september 2001. De documentaire zal dan gaan over het recht van verdediging van verdachten. In fictie ben ik niet zo geïnteresseerd, maar als ik een film zou moeten maken, dan zou dat een biopic zijn van Daniel Ellsberg.'

Een van de programmaonderdelen tijdens dit IDFA is ‘niet normaal’. Heeft u bij het maken van uw films ooit gedacht: dit is niet normaal!?
'Nixon, die man is een karikatuur van zichzelf. In mijn vorige film werden de pacifisten tijdens de Tweede Wereldoorlog beschouwd als mensen die abnormaal zouden zijn. Daar ben ik het niet mee eens. Vrede zou normaal moeten zijn.'

Nog te zien tijdens IDFA:
ZA 28 november, 23.00 uur, Tuschinski 4