Eché Janga maakte de One Night Stand Stockholm over een touringcarchauffeur die moet leven met de gevolgen van een ongeluk dat hij heeft veroorzaakt. ‘We hebben niet gerepeteerd, wel heel veel gepraat.’

Er is hoop voor de Nederlandse arthouse film. Het subtiele spel van Ton Kas houdt Stockholm spannend tot het eind, terwijl regisseur Eché Janga een stilistisch visitekaartje afgeeft. Het begon met een kort bericht in de krant. Een touringcarchauffeur was veroordeeld tot een taakstraf. ‘Dood door schuld,’ luidde het vonnis. Tijdens een busreis in Spanje had hij zijn verplichte rustpauze van drie kwartier overgeslagen, omdat de bus anderhalf uur achter lag op schema. En toen was het fout gegaan. De touringcar was in het ravijn gestort , vijf doden.

‘Dat bericht maakte indruk op ons,’ vertelt regisseur Eché Janga. ‘Die chauffeur is voor het leven getekend, terwijl zijn fout begrijpelijk is. Hij is geen slecht mens, maar hij heeft wel schuld. Hoe voelt zo iemand zich?’ Met deze vraag gingen Janga en scenarist Sammy Reynaert aan de slag.

Het resulteerde in de One Night Stand Stockholm, de meest gedurfde van de acht. Want hoe ga je zo’n abstract gegeven als een schuldgevoel verbeelden in een film? ‘Het was voor ons belangrijk dat het niet te zwaar zou worden. We hebben gestreefd naar een dromerige sfeer. Hoofdpersoon Ben, de touringcarchauffeur, is verdoofd. Hij zegt niet veel en we weten niet precies wat er in hem omgaat.’



Ben begint aan een taakstraf bij de gemeentelijke reinigingsdienst, hij moet zes weken papier prikken. Tijdens die job ontmoet hij Franklin, een jongen met een donkere huidskleur, vermakelijke straattaal en een opgewekt humeur. Franklin is een kruimeldief die ook al eens een gevangenisstraf heeft uitgezeten en nu met een taakstraf is weggekomen. Hij brengt de nodige levenslust in de film. Een professionele papierprikker die klaagt over zijn werk, krijgt van Franklin te horen dat hij een ‘goeie baan’ heeft en niet moet zeuren.

‘Ben en Franklin zijn eigenlijk twee dolende cowboys,’ vertelt Janga. ‘Ze staan allebei buiten de maatschappij. Als ze in hun oranje hesjes papier staan te prikken langs de snelweg, zie je hoe de wereld aan ze voorbij raast.’ Het is Franklin die bij Ben weer eens een lachje op zijn gezicht weet te toveren. Ze gaan samen vissen en dan valt Ben bijna in het water. Hij moet lachen, spontaan, hij kan er niets aan doen. Maar eigenlijk vindt hij dat hij niet meer mag lachen in zijn leven.

Klein
Ben wordt achtervolgd door een meisje met een koptelefoon . Zij is vermoedelijk een slachtoffer van het busongeluk, de belichaming van zijn schuldgevoel. Maar in de regie van Janga blijft ze voldoende op afstand. Janga: ‘We hebben geprobeerd alles goed te doseren. Het mocht niet te dramatisch worden.’

‘Het was voor onze acteur Ton Kas niet makkelijk deze rol te spelen,’ aldus Janga, ‘want hij moest het ontzettend klein houden. Hij mocht eigenlijk niks doen, maar het moest wel steeds voelbaar blijven dat er iets met hem aan de hand was. Daarvoor hebben we gewerkt met zijn eigen ervaringen. We hebben niet gerepeteerd, maar wel heel veel gepraat. Gewoon over Ton zelf, over zijn eigen leven. Ik ga altijd graag bij een acteur op bezoek om te zien hoe hij woont. Gelukkig klikte het heel goed tussen ons. Hij heeft echt geacteerd vanuit zijn persoonlijke ervaringen, om de juiste emoties in zichzelf op te roepen.’

Stockholm is een film die veel ruimte voor de kijker overlaat om eigen gedachten en emoties op te projecteren, waardoor het verhaal iets universeels krijgt. Wat daar precies voor chemie plaatsvindt, is moeilijk te zeggen, maar bij de vertoning van de film tijdens het Nederlands Film Festival wist deze film veel mensen op een bijzondere manier te raken.

Janga: ‘Een film is voor mij zoiets als een vriend. We zijn allemaal eenzaam, of laat ik zeggen: er is in ieder mens waarschijnlijk een soort eenzaamheid, hoe goed die misschien ook opgeborgen zit. Ik vind het mooi als een film je weet te raken in dat gevoel.’

Poëzie
In de tweede helft van de film zit Bens taakstraf erop en rijdt hij naar Zweden, zonder dat we weten wat hij daar gaat doen. De film verandert in een roadmovie. Is het een begin van genezing, of een aanloop naar een wanhoopsdaad? Een mooi moment is wanneer Ben op een parkeerplaats bij een benzinestation een schitterende, spierwitte touringcar ziet staan. Hij mag wel even achter het stuur gaan zitten , zegt de trotse chauffeur die geen idee heeft van Bens verleden en opgewekt vertelt over de technische snufjes van de bus. Janga neemt de tijd in zijn film . Wanneer Ben in zijn oude Volvo door Zweden rijdt, zwenkt de camera omhoog voor een shot van de stalen kabels van een hangbrug en de grijze hemel daarachter.

‘Ik houd van mooie, lange shots en suggestie met beelden. Een film moet ademen . Ik streef altijd naar een bepaald ritme, een cadans. Dan kan film soms poëzie worden, als je geluk hebt. Ik werk altijd samen met dezelfde scenarist, Sammy Reynaert, al vanaf de filmacademie. Daar studeerden we af met Mo, een film over twee vrienden in Slotervaart die langzaam uit elkaar groeien. Ook onze speelfilm Altijd zondag die we nu aan het draaien zijn op Texel, een psychologisch gangsterdrama, is weer een gezamenlijk project. '

'We zijn allebei perfectionisten en houden van hetzelfde soort cinema. We willen zo veel mogelijk vertellen met beeld, niet met tekst. En het moet allemaal precies kloppen. Zo hebben we voor Stockholm wekenlang gezocht naar exact het juiste grasveldje. En voor een andere film hadden we een boot nodig. We hebben de producent tot waanzin gedreven, totdat we precies de juiste boot gevonden hadden. Was het niet gelukt, dan had ik die hele boot uit de film gegooid.’ 

---------------------------------------------------------------------

Voor de zevende keer boden NTR, Vara en VPRO onder de titel One Night Stand acht jonge filmmakers de kans een film van vijftig minuten te maken. De One Night Stands gingen in première op het NFF en worden vanaf 7 december uitgezonden op acht vrijdagavonden.

Alle One Night Stands op een rijtje

Bowy is binnen
Regie Aniëlle Webster, scenario Hanna Bervoets
Een jongen en twee meisjes gaan naar een openluchtfeest. Er speelt van alles tussen hen, waaronder ook jaloezie. Het enige dat niet lijkt te bestaan, is de dood. Maar dan zorgt een noodlottige samenloop van gebeurtenissen ervoor dat een van hen vertrapt raakt in de menigte. De vrienden blikken terug. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Wat als er ook maar één detail anders was geweest? De schuldvraag is moeilijk te beantwoorden. Is degene die een schoft lijkt wel echt een schoft en gaan de anderen helemaal vrijuit?
Met Reinout Scholten van Aschat, Sallie Harmsen, Anna Raadsveld en Jim Deddes.  
7 december 2012

Boy
Regie Tami Ravid, scenario Cecilie Levy
In Boy zien we Nederland door de ogen van een illegale Filippijnse schoonmaker, die in Oud-Zuid niet alleen de tegels laat glimmen maar ook hier en daar een eenzame Amsterdammer van gezelschap voorziet. Hij leeft in de anonimiteit, maar als jonge homo trekt hij wel de aandacht van vermogende Nederlandse mannen. Of hij daarop ingaat, is een tweede, zelfs wanneer een charmante fotograaf een fotoserie van hem wil maken. Ondertussen tracht zijn vriendje, duidelijk een minder rechtlijnig type, door te breken als danser.
Met Gerald Gonzales, Arvin Quirante en Bart Klever .
14 december 2012 
 
Cabo
Regie Ivan Barbosa, scenario Rogier de Blok
We kennen Kaapverdië vooral van Cesária Évora, die pas aan het einde van de film te horen is. Artur is een ambitieuze Kaapverdiaan die geneeskunde studeert en tussen twee werelden leeft. Hij heeft een Nederlandse vriendin en probeert uit alle macht te integreren, maar zijn broer Harold bewandelt kortere wegen naar Rome. En dan is er nog die Afrikaanse jongedame die een kind van hem heeft, wat niemand mag weten. Hoe lang gaat Artur dit nog volhouden?
Met Tarikh Janssen, Samira Maas en Adison Dos Reis.
21 december 2012 

Urfeld
Regie Maurice Trouwborst, scenario Lotte Tabbers
Trefzekere, verrassende film over de succesvolle veertiger Bram die zijn norse vader en een vriend naar het Duitse dorpje Urfeld moet chauffeuren, zonder te weten wat het doel van de trip is. De vader wordt gespeeld door John Leddy, die alle associaties met Koos Dobbelsteen al snel achter zich weet te laten. Wat jammer dat we Leddy niet wat vaker in een film zien. De film lijkt aanvankelijk een remake van Voorbij, voorbij (Paul Verhoeven, 1979) maar krijgt een heel ander staartje.
Met Finn Poncin, John Leddy en Jaap van Maarleveld.
28 december 2012 

Terug
Regie Jenneke Boeijink, scenario Jenneke Boeijink en Thibaud Delpeut
Als je als fotograaf gewend bent in oorlogsgebieden de meest afgrijselijke taferelen vast te leggen, is het even wennen om daarna in het benepen Nederland op ‘klik ’ te drukken terwijl de zoveelste bn’er zijn charmantste glimlach tevoorschijn tovert. De dwarse Vincent heeft daar grote moeite mee en opent steeds vaker de aanval op hypocriet en opportunistisch gedrag. Wanneer zijn vrouw vreemd blijkt te gaan, valt echter alle grond onder hem weg.
Met Roeland Fernhout, Ricky Koole en Reinout Bussemaker.
11 januari 2013 

Uit
Regie en scenario Michiel Rummens
Thomas is een broodmagere, langharige popmuzikant en heeft een relatie met het knappe en frisse meisje Emma. Zij houdt van zwemmen en werkt in een zwembad met een sportieve jongeman die een geschiktere partij voor haar lijkt te zijn. Wanneer Emma besluit voor een paar maanden naar Mozambique te gaan, raakt Thomas in de ban van zijn angst haar te verliezen. Daarbij lopen de realiteit en zijn verbeelding steeds verder door elkaar heen.
Met Sallie Harmsen en Vincent van der Valk.
18 januari 2013 

Stockholm
Regie Eché Janga, scenario Sammy Reynaert
Touringcarchauffeur Ben wordt geplaagd door een schuldgevoel na een busongeluk in Spanje. Verdoofd begint hij aan zijn taakstraf: zes weken lang in een oranje hesje papier prikken bij de gemeentereinigingsdienst. Collega Franklin tracht hem op te vrolijken, onder andere door een middagje met hem te gaan vissen of een joint te roken. Maar zelfs zijn lieve, warmbloedige vriendin van Zuid- Amerikaanse komaf kan Ben niet troosten. Totdat hij besluit in zijn oude Volvo naar Zweden te rijden.
Met Ton Kas, J. ‘Kempi’ Slijger en Lili Kooijman.
25 januari 2013 

Ballast
Regie Mirjam de With, scenario Anke Boerstra
Alles is liefde in deze vrolijke zedenschets. Want liefde kan ook betekenen dat je man met je zus in de schuur staat, terwijl haar bh inmiddels niet meer zit waar hij zou moeten zitten. Ondertussen is er een trouwerij op handen, die ceremoniemeester Ellen ( Isa Hoes) met moeite in goede banen tracht te leiden. Leuke rol voor Kitty Courbois als vrijgevochten grootmoeder, maar het is vooral een film waarin Isa Hoes laat zien wat ze kan: haar spel is een geloofwaardige afwisseling van ontroering en hilariteit.
Met Isa Hoes, Kees Boot en Birgit Schuurman .
1 februari 2013