Lawless van John Hillcoat, op feiten gebaseerd en af en toe zeer gewelddadig, gaat over illegale whiskystokers in Virginia anno 1931. In Cannes lichtten Guy Pearce en Tom Hardy hun rol toe.

Hij was afgelopen mei een beetje een vreemde eend in Cannes, tussen arthouse- collega’s als Michael Haneke, Cristian Mungiu en Ulrich Seidl, maar de Australische regisseur John Hillcoat was wel degelijk geselecteerd voor de hoofdcompetitie, met zijn door Hollywood betaalde misdaaddrama Lawless.

Die selectie voor de meest prestigieuze competitie van de cinema had Hillcoat te danken aan zijn twee vorige films: de lyrische, maar bijzonder gewelddadige Australische western The Proposition (2005), en de Cormac McCarthy-verfilming The Road (2009). Twee ‘moeilijke’ films vol bloed en actie. De ideale cross- over dus tussen het arthouse- en het grote publiek.

De verwachtingen voor Lawless waren dan ook groot. Uiteindelijk bleek de film te eendimensionaal en gewelddadig voor het filmhuis, en toch ook weer te duister en dromerig voor de popcornbioscoop. In Amerika werd hij half augustus gedumpt in de bioscopen, waar hij desondanks 37 miljoen dollar opbracht. En dat is Hillcoat en de zijnen gegund, want ondanks dat de film regelmatig struikelt over alle uitgezette verhaallijntjes, verveelt hij geen moment.

Lawless vertelt het verhaal van de drie broers Bondurant, illegale whiskystokers in Virginia in 1931. Onder leiding van Forrest, een voortdurend mompelende kolos, heersen de Bondurants over de andere ‘moonshiners’ in het bosrijke gebied. Tot de georganiseerde misdaad zich met hen gaat bemoeien. En de wet, in de persoon van de fatterige, sadistische special agent Charlie Rakes. En dan worden twee van de broers – Forrest en kleine broertje Jack – tot overmaat van ramp ook nog verliefd.

Veel te veel van het goede, inderdaad, behalve dan dat het allemaal min of meer waar gebeurd is. De film is gebaseerd op het boek The Wettest County in the World (2008) van Matt Bondurant, de kleinzoon van Jack Bondurant. Het boek werd tot scenario bewerkt door Hillcoats landgenoot Nick Cave, de oude punkrocker die ook al het scenario schreef voor The Proposition. Dat was echter een origineel script, kende veel minder personages en was – wellicht daarom – een veel strakkere film.

Grote troef van Lawless zijn de acteurs. Met Tom Hardy als Forrest en Guy Pearce als Charlie Rakes voorop. Beiden zijn in Cannes om de film toe te lichten en blijken nu eens niet against type gecast. Hardy is een gespierde gorilla met een woeste baard (wel veel kleiner dan je zou verwachten; een dwerggorilla), Pearce een goed gesoigneerde gentleman met hoornen bril. En beiden hebben er zin in, want zo vaak draaien hun films niet in Cannes in competitie. Hardy is wellicht nog het bekendst van zijn rol als superschurk Bane in de nieuwe Batmanfilm en Pearce zien we binnenkort in Iron Man 3.

Wat hebben jullie toegevoegd aan de personages zoals die in het script beschreven stonden?
Guy Pearce: ‘Niet zo veel. Ook in het script stond al dat Charlie veel aandacht aan zijn uiterlijk besteedt. Dat hij zijn haren zwart verft, bijvoorbeeld. Ik heb wel voorgesteld dat ik mijn haar precies in het midden zou scheiden. Waardoor Charlie nog ijdeler werd.’
Tom Hardy: ‘Alles stond er in. Voor een acteur rest dan alleen nog mining and refining.’

Heeft u een voorbeeld van dat mining?
Hardy: ‘Toen ik over Forrest ging nadenken, de Forrest uit Matt Bondurants boek en Nicks script, viel me op dat hij precies dat oude vrouwtje uit Tweety Pie is. Dat vertelde ik tegen Nick, die daar niets van geloofde. Maar toen ik hem toch zo speelde zag hij dat ik gelijk had.’

Tweety Pie als in ‘I tawt I taw a puddy tat...’?
Hardy: ‘ Maar dan het oude vrouwtje bij wie Tweety woont. Ik weet, dit klinkt tamelijk belachelijk, maar ik heb zoiets nodig om een karakter binnen te stappen. En volgens mij zit er een oud vrouwtje in Forrest.’

Hij is de baas van het gezin...
Hardy: ‘Klopt, maar Forrest is geen patriarch, veel meer een matriarch. Forrest verloor zijn ouders toen hij jong was en zijn oudste broer kwam beschadigd terug uit de oorlog. Sindsdien heeft hij voor zijn broers gezorgd. Hij moest ze beschermen, voeden, schoon houden. En dan ook nog eens het familiebedrijf runnen. Als hij verliefd wordt op Maggie stort die wereld in. Ineens is er een echte vrouw. Waardoor Forrest geconfronteerd wordt met kanten van zichzelf die hij helemaal niet kende. Voor het eerst ontdekt hij dat hij ook emoties heeft.’

De film heeft een handvol extreem gewelddadige momenten, voelt dat ook zo beklemmend op de set ?
Pearce: ‘Op de set is dat natuurlijk heel anders, maar je weet wel waar John en Nick op mikken. Voor hen is geweld reëel, beangstigend. Waardoor je het ook veel rauwer speelt. Ik heb wel in andere films gespeeld waarin het effect van geweld wordt afgezwakt, waardoor het gratuit ...’
Hardy: ‘en zinloos’
Pearce: ‘ wordt.’

Ook John Hillcoat en Nick Cave zijn in Cannes. Ik vraag ze naar hun fascinatie voor geweld, want in Lawless worden kelen doorgesneden, edele delen afgesneden en gezichten tot moes gestampt. De heren reageren wat lacherig.
Cave: ‘Mensen doen vaak of geweld iets vreemds is, iets onbekends. Maar wij zijn allemaal gewelddadige wezens. Het zit in ons allemaal. Ook in jou. Ik zie het in je ogen. Van binnen zijn we allemaal gewelddadig, en onder de juiste omstandigheden komt dat naar buiten.’ Hillcoat: ‘Of onder de verkeerde omstandigheden.’
Cave : ‘Inderdaad. En Amerika kwam net uit een oorlog, er heerste een depressie.’

Dat is een verklaring voor geweld, maar ik ben meer geïnteresseerd in jullie fascinatie. Het zit in uw films, uw songs.
Hillcoat : ‘Wat Nick probeert te zeggen...’
Cave: ‘Ja, leg jij het maar uit. Wat wil ik eigenlijk zeggen?’
Hillcoat: ‘Eeh, sorry, om door te gaan op Nicks punt: Onder druk word je gewelddadig. Dat is in de hele geschiedenis van de mensheid al zo.’
Cave: ‘Maar zijn vraag is, waarom wij zo graag gewelddadige films maken. Ik zou zeggen: omdat het een complexe zaak is, en daar moet je je vaak over buigen.’ (lacht)
Hillcoat: ‘Nee, even serieus. Kijk naar gangsterfilms, westerns, Shakespeare, Griekse tragedies... Ze zijn allemaal geworteld in extreem geweld. Want geweld is drama.’