John Wells verfilmde het toneelstuk August: Osage County. ‘Het laat zien hoe moeilijk het is je aan je familie te ontworstelen. En hoe de pijn wordt doorgegeven van de ene generatie op de andere.’

Violet: ‘Ik heb geen honger!’
Barbara: ‘Eet je vis op, bitch!’

Zelden zagen we zo’n krachtige moeder-dochterconfrontatie als in August: Osage County. Violet is de moeder, een vals, pillenslikkend kreng met kanker. Barbara de dochter, koud, hard en wraakzuchtig. De twee zien elkaar op de begrafenis van Beverly, Violets man en Barbara’s vader. Zelfmoord. Violet kennende vraag je je af waarom hij zo lang gewacht heeft.

August: Osage County, gebaseerd op het Pulitzerprijswinnende toneelstuk van Tracy Letts, is meer dan alleen de moeder-dochterconfrontatie. Barbara is vervreemd van haar man en tienerdochter, heeft twee zussen en een al even vileine tante, die allemaal – incluis aanhang – naar de begrafenis komen. En aan iedereen zit er wel een steekje los. Alles bij elkaar vragen (vaak: schreeuwen) zo’n tien personages om onze aandacht, maar de meeste indruk in August: Osage County maakt toch de confrontatie tussen Violet en Barbara. En niet toevallig werden zowel Meryl Streep (die Violet speelt) als Julia Roberts (Barbara) genomineerd voor een Oscar – die ze niet wonnen.

Maar dat weten we nog niet, als ik in september vorig jaar, daags na de wereldpremière in Toronto, met regisseur John Wells spreek. De in 1957 geboren filmmaker heeft een lange staat van dienst als schrijver en producer van volwassen televisiedrama (waaronder ER en The West Wing), maar maakte met August : Osage County pas zijn tweede speelfilm als regisseur.

John Wells: ‘Ik heb wel regie gestudeerd aan de filmacademie, maar een carrière als regisseur kwam niet meteen van de grond en toen ben ik maar scripts gaan schrijven voor de kost. Dat leidde weer tot produceren, maar ik heb me altijd voorgenomen weer te gaan regisseren.

Waarom wilde u juist dit verhaal vertellen?
‘Nog voor ik überhaupt aan een film dacht, zag ik het stuk in het theater. Twee keer. Wat in het toneelstuk goed naar voren komt, en ik hoop in de film ook, is hoe moeilijk het is je aan je familie te ontworstelen. En hoe de pijn wordt doorgegeven van de ene generatie op de andere . Ik weet niet of jij kinderen hebt, maar ik hoor me soms dingen tegen ze zeggen die mijn vader ooit tegen me zei, waarvan ik gezworen had dat ik dat nooit zou doen.’

Niet alleen slechte dingen toch?
‘Het is alle twee. Maar we zijn van wie we afstammen.’

De film kiest vooral voor de negatieve zaken…
‘Elk drama is melodrama. Het goede van de stukken van Tracy Letts is dat je snapt waarom zijn personages doen wat ze doen . Dat ze niet alleen handelen vanwege de plot, maar vanuit een bepaalde persoonlijkheid. Dat verpakt hij allemaal in een Grieks drama. En dan voert hij de druk op en zien we de ware aard van die mensen. Om al die dramatische momenten in evenwicht te houden was inderdaad het grote gevecht van deze film.’

En u bent dan de rechter?
‘Ja, uiteindelijk bepaal ik wat blijft en eruit moet. Een groot probleem was dat het toneelstuk met drieënhalf uur veel langer was dan de film. Veel van wat ze op het toneel aan elkaar vertellen kon ik wel laten zien, maar daardoor kwamen de zwaar-dramatische momenten veel korter op elkaar te liggen. Ik moest er erg voor waken dat het niet tragedie tragedie tragedie, onthulling onthulling onthulling werd. We hebben de film daarom ook verschillende keren aan een testpubliek laten zien. Bij die tests heb ik er vooral op gelet of er wel genoeg gelachen werd, want die ontlading is nodig om al dat drama te kunnen verstouwen. Na zo’n testscreening praatten we altijd met het publiek en ontdekten we dat – ongelogen – na verloop van tijd vrijwel iedereen over zijn eigen familie begon te vertellen. In de bioscoop stonden ook overal plukjes mensen met elkaar te praten. Tracy is er met dit stuk echt in geslaagd dat mensen zich openstellen en over hun familie gaan praten.’

Gold dat ook op de set?
‘Absoluut. Dat werd zelfs een probleem. Hadden we net een scène afgerond, begon de rekwisiteur een verhaal over zijn familie te vertellen aan een van de acteurs. En de acteurs zelf ook. Tijdens de repetities kwamen allerlei persoonlijke verhalen naar boven. Toen we eenmaal begonnen met filmen, kon ik daar mooi op teruggrijpen, omdat ze zo mooi pasten bij de emoties die ze moesten spelen. Niet dat ik de acteurs daar dan tegenover de hele crew mee confronteerde, maar dan nam ik ze even apart en hielp ze herinneren aan wat ze me toen verteld hadden.’



Iedereen zal wel weer over Meryl Streep en de Oscars beginnen, maar de beste vertolking voor mij is die van Julia Roberts.
‘Ze is inderdaad heel moedig. Ze is 46 jaar inmiddels. Nog steeds prachtig, maar ze is wel klaar met de rol van ingénue. En de tijd van hot pants en drankjes rondbrengen is ook voorbij. Vooraf heb ik haar verteld dat ik wilde dat ze voor deze rol geen make-up zou dragen. Ik zei: “Je ziet er zo mooi uit als je bent, maar je bent ook een vrouw van 46. En ik wil de lelijkheid van je personage in je gezicht zien.” Waarop zij antwoordde: “Dat is ook precies de reden waarom ik deze rol wil spelen.” Dat waren we een beetje vergeten bij haar. Het was altijd Julia Roberts: filmster, maar het is natuurlijk Julia Roberts: actrice.’

Ze is heel koud, maar ook heel krachtig in deze film. Hoe wist u dat ze dat kon?
‘ Onder ons gezegd en gezwegen: dat wist ik helemaal niet zeker. We hebben vooraf lang gepraat en zij vertelde toen over haar eigen frustraties over haar familie . Ze bleek zoveel te hebben meegemaakt in haar leven dat haar voor deze rol kon inspireren, dat ik na dat gesprek zeker wist dat ze het kon.’