Op televisie brengen we dingen vaak terug tot zwart of wit, zowel figuurlijk als letterlijk. American Crime-schrijver John Ridley is er klaar mee en wil het ons juist zo moeilijk mogelijk maken.

Het gaat niet om maar één misdaad,’ vertelt scenarioschrijver John Ridley vanuit Los Angeles over zijn televisieserie American Crime. Hoewel het verhaal zich concentreert op een moord waarin het slachtoffer blank is en de dader(s) niet, wil hij met de serie nog veel meer zeggen over rassenverhoudingen in zijn land. ‘Het gaat om de kleine misdaden die we elke dag plegen. Tegen onszelf, tegen onze eigen groep en juist tegen de mensen buiten die groep. Het gaat om de oordelen en vooroordelen die we met ons meedragen.’

Met American Crime ziet Ridley, die een Oscar won voor het scenario van 12 Years a Slave, een kans om zoveel mogelijk verschillende stemmen aan het woord te laten. Zoals een moeder die maar moeilijk voorbij de huidskleur kan kijken van de mannen die haar zoon vermoord zouden hebben. Of een latino vader die zijn kinderen wil behoeden voor het bendeleven, en de immigrant die daar ogenschijnlijk zonder gewetenswroeging inrolt. Het aan lager wal geraakte koppel , dat niet alleen om hun drugsverslaving, maar ook hun interraciale relatie scheef aangekeken wordt. Ridley: ‘Amerika is een land dat bestaat uit zo veel verschillende achtergronden en geloven, die allemaal op verschillende manieren leven. Maar als je ziet hoe ras behandeld wordt in dit land, in het bijzonder in nieuwsprogramma’s op de kabel, dan gaat dat niet heel diep.’

Recente voorbeelden
‘Gewoonlijk is bij televisie het probleem dat het oppervlakkig blijft: complexiteit is ver te zoeken als het gaat om zwart of wit – al dan niet figuurlijk. In de werkelijkheid is er geen eenduidigheid in hoe wij minderheden over dingen denken. Dat probeer ik recht te doen. Het is een ingewikkeld verhaal, maar we hebben elf afleveringen om het uit te spitten, terwijl je bij een film hooguit twee uur hebt. Om met zoveel ruimte minder te doen, als je het hebt over zoiets substantieels als rassenverhoudingen, dat zou echt onverantwoord zijn. Als je zo’n probleem behandelt, vind ik dat je het zo gecompliceerd moet maken als mogelijk is. Er zijn zo veel aspecten van de Amerikaanse cultuur – klasse, ras, geslacht, seksuele oriëntatie – waar wij als land vaak niet over praten, pas wanneer er iets groots gebeurt waardoor we er niet omheen kunnen.’

De schrijver kan putten uit legio recente voorbeelden: de moord op de jonge Trayvon Martin door een blanke buurwacht, de rellen in Ferguson en verder terug nog Matthew Shepard, dood geschopt en geslagen om zijn homoseksualiteit, of de gruwelijke verkrachting en mishandeling van Trisha Meili door de ‘Central Park Five’. ‘We geloven heilig in het streven naar een maatschappij met gelijke kansen, maar als het gaat om ons rechtssysteem moeten we jammer genoeg concluderen dat we een in heel ongelijke samenleving leven.’



Stof tot nadenken
‘American Crime is niet opgezet als een preek. Deze serie is gebouwd op emotie , op de interactie tussen mensen en op vragen over onze eigen menselijkheid. Discussies over dit soort kwesties zijn heel lang taboe geweest, maar ik denk dat het discours zich langzamerhand ontwikkeld heeft, dat dit gesprek nu wel mogelijk is. Daarin gaat het niet om antwoorden, maar om het stellen van vragen . Ik wil dat mensen naar zichzelf kijken en naar anderen op een manier die ze daarvoor niet deden. Ik ben geen expert in sociologie en ook de mensen die dat wel zijn, de mensen die er hun levenswerk van hebben gemaakt, hebben moeite om deze vragen te beantwoorden.’

In Amerika, waar de serie inmiddels halverwege is, wordt American Crime geprezen om zijn veelzijdigheid, acteerwerk , regie en toch ook vooral om zijn ambitie. Het ligt er soms wat dik bovenop, maar dat de serie stof tot nadenken geeft, daarover zijn alle recensenten het eens. Een slam dunk dus voor zowel Ridley als zender abc, dat de schrijver nota bene strikte vóór zijn Oscarsucces. ‘Dat is vrij bijzonder. Het zou heel typisch geweest zijn om mij na die prijs aan te spreken, om mij te vragen meer te leveren van hetzelfde. Maar om dat daarvoor al te doen, om mijn werk echt te lezen en om zo duidelijk te maken dat ze willen dat juist ik een verhaal maak dat echt gaat over het hier en nu? God, it kind of just makes you feel very, very good.’

American Crime - dinsdag 21.00-22.00 uur, 13th street