Victor D. Ponten over Catacombe

De muziek in de film is opvallend ingetogen. Met al die rapclips die u eerder maakte, en de rapper in de hoofdrol, had ik wel een hiphopsoundtrack verwacht.
Ponten: ‘Ja, dat snap ik. Daarmee zou de film misschien stoerder zijn geworden, maar ik wilde juist een emotioneel verhaal vertellen, een tragedie waar je als kijker steeds meer in wordt meegezogen. De muziek moest daarom subtiel en melancholisch zijn.’

Beschouwt u de film dan meer als een karakterstudie dan een verhaal over matchfixing?
‘Absoluut. Bij Jermaine speelt het drama zich af. De ins en outs van het matchfixing komen eigenlijk maar zijdelings aan bod.’

Maar dat element maakt de film wel uniek. Een verhaal over iemand die wordt opgejaagd door schuldeisers is al vaker verteld.
‘Dat is waar, het is ook zeker een fascinerend fenomeen. Het idee voor de film ontstond toen ik een krantenbericht las over een voetballer die was gemanipuleerd om vals te spelen tijdens een wedstrijd. Wat me vooral trof was het gemak waarmee dat ging: iemand stapte op hem af en deed hem een aanbod, en omdat hij geldgebrek had besloot hij maar mee te doen. Achter zo’n situatie gaat een hele machinatie schuil, maar uiteindelijk komt het neer op zo’n simpel moment. Dat vond ik een inspirerend idee.’

Heeft u veel onderzoek gedaan om alle details te laten kloppen?
‘Zeker, ik heb er boeken en onderzoeken over gelezen, en uitgebreid met mensen in de voetbalwereld gesproken. Ik ontdekte dat het vooral zo’n lucratieve business is omdat de pakkansen klein zijn. Het is moeilijk te bewijzen dat iemand heeft valsgespeeld, juridisch zit het in een schemergebied, en de straffen zijn relatief laag. Er zijn criminelen die daarom van de drugshandel overstappen naar matchfixing.’

Naast de criminele elementen moest u de sport zelf natuurlijk ook realistisch neerzetten. Kon hoofdrolspeler Willem de Bruin een beetje voetballen?
‘Nee, helemaal niet. Gelukkig heb ik hem al heel vroeg bij de film betrokken, nog voordat ik het script had geschreven, dus hij had voldoende tijd om het te leren. Hij heeft anderhalf jaar lang drie keer per week geoefend met een persoonlijke trainer. Daarnaast leerde hij van oud-profvoetballer Glenn Helder, die ook een rol heeft in de film, hoe een prof zich op het veld gedraagt.’

De Bruin maakt zijn filmdebuut als acteur. Wat gaf u het idee dat hij meteen een hoofdrol aan zou kunnen?
‘Dat was een gevoelskwestie. Ik ken Willem al heel lang, we hebben met Habbekrats diverse clips voor The Opposites gemaakt. Daarbij viel me steeds weer op dat er iets bijzonders met Willem gebeurt als je een camera op hem zet. Zelfs voordat we Rabat gingen maken, wilden Jim en ik al een film met Willem opnemen. Daar was ook al een script voor, maar het Filmfonds wilde ons geen subsidie verlenen. Uit frustratie daarover zijn we toen maar aan Rabat begonnen, een film met een eenvoudig concept – drie jongens in een taxi – die we voor een laag budget konden maken.’

Hoe kijkt u nu terug op die tijd? Destijds stonden jullie bekend als een rebellenclub, inmiddels behoren jullie eerder tot het establishment.
‘Dat klopt, en dat voelt ook wel als een verantwoordelijkheid. Als je je kritisch opstelt, heb je natuurlijk iets waar te maken. Je moet voortdurend stappen blijven zetten, je blijven ontwikkelen. Om die reden zijn we in 2016 met Habbekrats gestopt, om met wat partners van buitenaf een nieuw bedrijf op te zetten – New Amsterdam Film Company – waarmee we grotere projecten kunnen aanpakken. Catacombe voelt voor mij als een ambitieuzere film dan Rabat, vooral op visueel niveau. Rabat was nogal losjes verteld; ditmaal wilde ik het ambachtelijker aanpakken, een strakke, compacte film maken, die haast klassiek aanvoelt. En die hopelijk ook buiten Nederland zal opvallen. Want op dat gebied hebben we hier nog wel een inhaalslag te maken. Nederland doet op allerlei terreinen internationaal mee: theater, muziek, vormgeving, noem maar op. Alleen de cinema blijft achter, terwijl het aan talent niet ontbreekt. Wat mij betreft komt daar de komende jaren verandering in.’