Vanaf 29 december staat het vierde seizoen van Black Mirror op Netflix. Drijvende kracht achter de prijswinnende serie is het duo Charlie Brooker en Annabel Jones.

Een geanimeerde beer die de onderbuikgevoelens van de natie aanspreekt en een gooi naar het presidentschap doet, een vrouw die haar overleden man vervangt door een sprekend lijkende robot, mechanische bijen die op Twittercommando afgebrande mensen vermoorden. Zomaar drie verhalen uit de afgelopen drie seizoenen van de Britse (na het inlijven door Netflix: Brits-Amerikaanse) dystopische sciencefictionserie Black Mirror.

Geen doorlopende serie met vaste personages, maar losstaande afleveringen, waarin telkens de moeizame reactie van de mens op nieuwe technieken centraal staat.

Bedenker van de serie en schrijver van alle afleveringen is satiricus Charlie Brooker. Dat de grote man half november in Londen tijdens interviews over het komende, vierde seizoen wordt bijgestaan door producent Annabel Jones is niet toevallig. Hoewel Charlie de bedenker is, is zij het klankbord. Al in een vroeg stadium vuren de twee ideeën op elkaar af, en als het interview een indicatie van hun werkwijze is dan zal het Annabels belangrijkste taak zijn om ervoor te zorgen dat de uitbundige en tomeloze Charlie niet al te ver uit de bocht vliegt.

In 2012 won het eerste seizoen van Black Mirror de Gouden Roos in Montreux. In de categorie Comedy. Is dat wat het is?
Charlie Brooker: ‘Wij moeten er zelf in elk geval altijd hard om lachen. Zeker in de voorbereidende fase, wanneer we nog aan het script werken. Het eindproduct is vaak somber en angstaanjagend, maar de geboorte is vaak heel vrolijk.’

Wat gebeurt er dan onderweg?
Brooker: ‘Geen idee. We zijn twee zwartgallige geesten, denk ik. Nee, het is leuk om deze wat-als-situaties te onderzoeken. Ze worden pas angstaanjagend als je ze zonder de lach opdient.’
Annabel Jones: ‘Vaak is het begin een komische overdrijving, maar als je dan dieper gaat graven blijkt zo’n gedachte nog helemaal niet zo gek of overdreven, waardoor het verhaal gelijk een minder grappige lading krijgt. Maar dit seizoen hebben we ook wat meer komische afleveringen. Neem de ‘uss Callister’, een soort parodie op de eerste afleveringen van Star Trek. Daar zit veel humor in. Maar natuurlijk ook, zoals je van ons gewend bent, momenten van lelijkheid, wreedheid en melancholie.’

Net als in de echte wereld.
Jones: ‘Precies. Ik hoop dat de serie veel verschillende tonen heeft en vooral dat ie onvoorspelbaar blijft. Dat is onze belangrijkste taak.’

‘Ik zie het niet als onze taak om mensen te waarschuwen. We willen vooral entertainen.’

Charlie Brooker

Je zou de meeste afleveringen kunnen zien als waarschuwing. Maar als je mensen wil waarschuwen wil je ze eigenlijk ook veranderen. Is dat een ambitie?
Jones: ‘Niet in alle afleveringen waarschuwen we tegen de gevaren van technologische vernieuwing. ‘San Junipero’, waarvoor we een Emmy wonnen…’
Brooker: ‘Jeej!’
Jones: ‘…ging meer over de positieve kanten van techniek. Ze zijn niet altijd dystopisch.’
Brooker: ‘Ik zie het ook niet als onze taak om mensen te waarschuwen. We willen vooral entertainen. Ik word altijd een beetje kregelig als mensen met hun vinger gaan zwaaien. Eet je bord leeg! Trek je sokken op! Dat wil ik in ieder geval niet. Misschien dat we ons een beetje zorgen maken, maar dat willen we dan wel zo onderhoudend mogelijk vertellen.’

Hoe maak je een verhaal, ondanks de sciencefictionachtige setting, toch geloofwaardig?
Brooker: ‘Een belangrijk onderdeel van die geloofwaardigheid is product design, hoe alle apparaten er uitzien. Want ook al zijn die apparaten soms nogal vergezocht, ze moeten er toch uitzien alsof ze er in het echt zo hadden uitgezien. Neem ‘Arkangel’, een aflevering in het nieuwe seizoen, daar zit een hightechapparaat in. Wat je daarmee kan, is misschien fantastisch, maar het ding ziet er uit als een soort iPad. Niet doorzichtig en fancy, en werkend met hologrammen of zo, maar gewoon en praktisch. Bij het ontwerp van dat apparaat zijn wij heel nauw betrokken geweest. Daarom zouden we Black Mirror ook nooit kunnen maken als we niet van techniek houden, wat ons nogal eens verweten wordt. Omdat veel van onze tijd gaat zitten en het nadenken over en beoordelen van apparatuur.’
Jones: ‘Er zijn allemaal lagen om zo’n wereld geloofwaardig te maken. Niet alleen de techniek moet er praktisch en gebruiksvriendelijk uitzien, die hele wereld moet er logisch uitzien. Daar denken we dan ook absurd lang over na.’

Vorig seizoen regisseerde filmmaker Joe Wright een aflevering voor jullie, aan komend seizoen hebben grote namen als Jodie Foster, John Hillcoat en David Slade meegewerkt. Zijn jullie niet bang dat eigenzinnige filmmakers als zij het DNA van de serie zullen veranderen?
Jones: ‘Nee, want ze gaan uit van een script en een wereld die wij hebben gecreëerd. Als ze daar ja tegen zeggen, zeggen ze dus ook ja tegen het dna van Black Mirror. En het gesprek gaat altijd twee kanten op. Wij willen graag met hun werken, en zij moeten laten zien dat ze ook graag met ons willen werken. ‘Arkangel’, de aflevering die Jodie Foster heeft geregisseerd, is een klein Amerikaans indiedrama, daar is niets Hollywoodachtigs aan. En John Hillcoats ‘Crocodile’ is een heel mooie, cinematografische aflevering over eenzaamheid, een soort scandinoir.’
Brooker: ‘Onze films moeten persoonlijk en eigenzinnig zijn. We willen juist dat regisseurs er hun stempel op drukken. Daarom zijn ze er. De uitdaging is om hun persoonlijkheden zo af te stemmen op de verhalen, dat de serie coherent en herkenbaar blijft. Maar onderling mogen ze heel sterk verschillen in toon. En dat is dit seizoen misschien nog wel meer dan anders.’

Alle vier seizoenen van Black Mirror zijn te zien op Netflix

Meer over Black Mirror