Line of Duty: hitserie dankzij 'twists and turns'

Water cooler television, zo mag je het Britse politiedrama Line of Duty gerust noemen. In Engeland kun je op maandagochtend simpelweg niet meepraten bij de watertank (of op Twitter) als je de avond ervoor niet naar de BBC-hit hebt gekeken. De eerste aflevering van het vijfde seizoen, binnenkort ook te zien bij BBC First, werd afgelopen maand door bijna acht miljoen Britten bekeken en door vrijwel alle media nabeschouwd. Het is een status die Line of Duty langzaamaan heeft verdiend.

De serie gaat over de agenten van anticorruptie-eenheid AC-12, wier taak het is de politie zuiver te houden in een niet nader benoemde Britse stad. Onder leiding van hun bevlogen baas Ted Hastings (Adrian Dunbar) houden rechercheurs Steve Arnott (Martin Compston) en Kate Fleming (Vicky McClure) elke verdachte politiechef tegen het licht. Daarvan blijken er natuurlijk genoeg te zijn: in elke reeks krijgt het team weer een nieuwe bent copper in het vizier, die vervolgens zes afleveringen lang in het nauw wordt gedreven.

Het is opvallend hoe serieus Line of Duty zichzelf neemt. De dialogen bulken van het politiejargon en de verhoorscènes duren al gauw een kwartier, zo niet een halfuur. Sergio Leone zou zich er niet voor schamen: het is een en al close-ups en afgemeten zinnen, neergeslagen blikken, stiff upper lips en trillende handen. Het startschot voor zo’n ondervraging – het teken dat de rechercheurs begonnen zijn met opnemen – is een geluid dat veel wegheeft van een luchtalarm; inmiddels is het een soort handelsmerk geworden.

‘Ik weet nog goed dat we voor het eerst aan zo’n gigantisch lange scène begonnen, met dat ongelofelijk irritante gebiep,’ vertelt Martin Compston (Steve Arnott) bij de start van de nieuwe reeks met een lach. ‘Ik dacht namelijk gelijk: hierin gaat geknipt worden. Maar toen ik het uiteindelijk zag, dacht ik alleen nog maar: wow, omdat de spanning vanaf dat moment eigenlijk alleen maar opbouwt. Het is net als de bel aan het begin van een bokswedstrijd.’

Voor de duidelijkheid: Line of Duty bestaat niet louter uit pratende hoofden. Integendeel, als kijker moet je ervan uitgaan dat de wereld ieder moment op zijn kop gezet kan worden. Personages waarvan je verwacht dat ze lang mee zullen gaan, kunnen in hun eerste aflevering al sneuvelen. Ogenschijnlijke daders kunnen onschuldig blijken of andersom (vooral andersom). Een verhoorscène kan plots verstoord worden door een kogelregen en er zijn explosies, ontvoeringen en andere geweldsdelicten in overvloed.

De onverwachte twists and turns zijn legio, en juist dat heeft van Line of Duty de hit gemaakt die het nu is. De serie werd aanvankelijk uitgezonden op het tweede net van de BBC, waar het programma vrijwel gelijk miljoenen kijkers aan zich wist te binden. Net als bij Wie is de mol? buigt een indrukwekkende fanschare zich sindsdien over elk detail en worden theorieën on- en offline uitgewisseld. Met de derde reeks werd Line of Duty overgeheveld naar vlaggenschip BBC 1, waar het succes alleen maar gegroeid is.

‘Ik denk dat we geluk hebben gehad dat we op BBC 2 konden beginnen en van daaruit konden doorstoten naar BBC 1,’ stelt Compston desgevraagd, ‘omdat we tegen die tijd een eigen identiteit voor onszelf hadden gecreëerd en tegelijk een werkelijk geweldige groep loyale fans hadden gevonden. Die mond-tot-mondreclame heeft ons echt geholpen, zodat we een sterk format hadden tegen de tijd dat we primetime op zondagavond kwamen te staan. Natuurlijk is de serie in de tussentijd wat flitsender geworden, er is tegenwoordig ook wat meer actie, maar dat hoort er volgens mij bij als je zo lang meedraait. We zijn verder altijd dicht bij de basis gebleven en ik denk dat we op geen enkel moment ongeloofwaardig zijn geworden. De situaties kunnen dat wel zijn, maar hoe we daarop reageren is altijd hoe een politieagent daarop zou reageren. Alles gaat nog steeds volgens het boekje.’

Dat is natuurlijk in de eerste plaats te danken aan Jed Mercurio, de bedenker van Line of Duty en schrijver van alle scenario’s. Serieliefhebbers zullen de naam gelijk herkennen als die van de man achter Bodyguard, de politieke thriller die vorig jaar de gemoederen binnen en buiten Groot-Brittannië flink bezighield. De zesdelige reeks was het best bekeken BBC-drama van 2018 en gooide ook bij Netflix hoge ogen. Het succes leidde ertoe dat alle Line of Duty-promo’s dit jaar vergezeld gingen van de aanbeveling: ‘Van de makers van Bodyguard.’

Compston voelt de druk, geeft hij toe. ‘Tegelijkertijd zeggen we tegen elkaar: zolang we deze scripts niet verkloten, komt het goed. Elk jaar weet Jed weer te leveren, dus de meeste zenuwen voel ik eigenlijk vooral als ik de scripts nog niet in mijn hand heb. Daarbij wil ik niet klinken als zo’n typische klootzak in een goedlopende band – dit is ons beste album! – maar dit zou wel eens ons sterkste seizoen kunnen worden.’

In de nieuwe reeks gaat AC-12 achter een georganiseerde misdaadbende aan, de zogeheten Balaclava Men. Deze figuren-met-bivakmuts zijn terugkerende tegenstanders – een eerdere ontmoeting met een van hen op een trap werd Arnott bijna fataal – en ze onderhouden nauwe banden met een corrupte chef die enkel bekend staat als ‘H’. Laat dat nou net een initiaal zijn van verschillende hoge figuren, onder wie AC-12’s eigen leidinggevende, Ted Hastings.

Compston kan vanzelfsprekend niets verklappen. ‘Je moet maar kijken.’ Inderdaad.

Line of Duty is vanaf zaterdag 20 april te zien op BBC First, 22.00-23.15 uur. De eerste vier seizoenen van Line of Duty zijn te bekijken via NPO Start Plus.