Over soapies en zombies

Symposium FFF gaat toch weer over geld

Gerhard Busch ,

In de inleiding sprak festivaldirecteur Jan Doense de hoop uit dat het symposium over de positie van de fantastische film in Nederland deze keer niet uitsluitend over geld zou gaan, zoals vorig jaar tijdens de eerste editie het geval was. Omdat er op dit festival maar liefst zeven Spaanse films in het hoofdprogramma zitten en geen enkele Nederlandse, zouden de deelnemers aan het symposium op zoek moeten gaan naar de oorzaken van dat opvallende verschil.

Doense kreeg maar ten dele zijn zin, want in de kleine twee uur discussie kwamen toch vooral de bekende klachten voorbij: het Filmfonds heeft een hekel aan het genre, de televisie zit verankerd in naturalisme, de filmproducenten maken zich niet sterk voor het genre, en particuliere investeerders vinden horror en fantasy niet chique genoeg.

Af en toe dreigde het gesprek een interessantere kant op te gaan. Zo begon gespreksleider Hans Beerekamp met het verschil in voedingsbodem tussen Spanje en Nederland in drie woorden samen te vatten: stierenvechten, katholieke kerk en surrealisme. In Spanje is een traditie van bloed, masochisme en verbeelding, de belangrijkste ingrediënten in een horrorfilm. De vaststelling leverde evenwel weinig discussie op, al snel ging het weer over fondsen, co-producties en geld.

Hieronder de belangrijkste uitspraken - alleen als het niet over het verwerven van geld gaat - van de deelnemers:

Elbert van Strien - filmmaker, medeoprichter van het genootschap De Fantasten en op zoek naar geld voor zijn project The Mirror:

'Waarom moet de Nederlandse culturele identiteit een rol spelen in fantastische films? In welk land speelt Sneeuwwitje zich af? De fantastische film creëert zijn eigen realiteit.'

Joan Ginard - Spaanse producent van de Fantastic Factory (van onder meer festivalfilm Second Name):

Zei niets interessants.

Dick Maas - filmmaker (oa De Lift, Flodder, Amsterdamned):

'De Lift was de eerste horrorfilm in Nederland en destijds, een jaar of twintig geleden alweer, een groot succes. Je zou denken dat daarna meer mensen zulk soort films wilden maken, maar niemand sprong in dat gat.'

Rudolf van den Berg - filmmaker (oa De Johnsons en De avonden):

'Nederland lijdt onder de plaag van het naturalisme.'

'Het is moeilijk om de mensen hier ervan te overtuigen dat er in elk genre - ook horror en fantasy - kunst te maken is.'

'In de 19de eeuw waren de fantastische vertellingen in heel Europa razend populair. Behalve in Nederland. Waarom? Wij zitten vast in het naturalisme.'

Brian Yuzna - Amerikaanse filmmaker (oa Beyond Re-Animator , Return of the Living Dead 3, The Dentist), als producent verbonden aan het Spaanse Filmax:

'Om succes te hebben moet je je eigen genre creëren. Zoals de spaghetti western en de Disneyfilms van vroeger. Of de Hammerfilms, die even herkenbaar als die van Disney waren, maar dan vanwege de seks en het bloed . Als je niet herkenbaar bent, word je nooit meer dan een goedkope versie van een grote film.'

'Wat op tv nog net acceptabel is, is al veel te slap op video.'

'Ik heb geen enkel probleem met het maken van verschillende versies [voor tv-, film- en videomarkt - red.]. Zo blijf ik tenminste zelf verantwoordelijk voor het gehak in mijn films.'

Jan Doense - festivaldirecteur en met Van den Berg op zoek naar geld voor project Exhibition:

'Ik ben ook bezig met project dat Woensdag gehaktdag heet. Soort Costa! meets Brain Dead. Een compleet nieuw genre in Nederland: over soapsterren en zombies. En daar is iedereen wel enthousiast over.'