Meer dan een vrouwenfilm

In Her Shoes van 'auteur' Curtis Hanson

Gerhard Busch ,

Jennifer Weiners' boek In Her Shoes werd afgedaan als chick lit, ofwel: meidenliteratuur. Dat de filmversie geen chick flick is geworden, was te danken aan vakman Curtis Hanson en de moedige hoofdrolspeelster Cameron Diaz.

Een babysitter die de kinderen tegen de moeder opzet omdat ze ze voor zichzelf wil hebben ( The Hand that Rocks the Cradle). Een pleziertochtje met een vlot op een rivier dat ontaardt in een barre overlevingstocht als gangsters het vlot kapen en de bestuurster dwingen een 'onmogelijke' passage te nemen ( The River Wild). Drie politiemannen die elk op hun eigen manier een moord proberen op te lossen in het LA van de jaren vijftig ( L.A. Confidential). Een aan hasj verslaafde schrijver die zijn Tweede Roman maar niet kan afkrijgen ( Wonder Boys). En een rapper uit de achterbuurt van Detroit die zichzelf uit zijn milieu omhoog schreeuwt ( 8 Mile).

Vijf - op het eerste gezicht - totaal verschillende films, met maar een ding gemeen: de regisseur. Curtis Hanson is de naam. Geen auteur, zoals de Fransen het graag zien. Geen regisseur die zelf het scenario voor zijn film schrijft, of zijn persoonlijke stempel op iedere film drukt. Maar een regisseur 'for hire'. Iemand bij wie je aanklopt met een goed idee.

Zoals actrice Cameron Diaz deed. Zij was erg gecharmeerd van Jennifer Weiners boek In Her Shoes. Diaz zag zichzelf als Maggie, de losbollerige zus van Rose, een even geslaagde als saaie advocate. De moeder van Maggie en Rose overleed toen ze beiden nog meisjes waren, en de twee zijn sindsdien tot elkaar veroordeeld. Dat wil zeggen: Rose draagt Maggie met zich mee, want Maggie - die problemen heeft met lezen - is niet in staat op eigen benen te staan. Vriendjes zijn voor haar een gratis drankje of een plaats om te overnachten, terwijl Rose - die zichzelf onaantrekkelijk vindt - juist wanhopig op zoek is naar een vriendje.

Weiners In Her Shoes werd door menige recensent afgedaan als 'chick lit', oftewel: meidenliteratuur. Het ging immers over jonge vrouwen die weinig meer deden dan oppervlakkige gesprekken voeren over oppervlakkige zaken. Diaz dacht daar anders over. Zij zag wel degelijk diepte in het verhaal. Met name in het tweede deel, wanneer Rose en Maggie ruzie krijgen, en Maggie terecht komt bij haar al lang geleden doodgewaande grootmoeder.

Chick lit of niet, het verhaal zit hoe dan ook vol melodramatische valkuilen, die maar moeilijk te omzeilen zijn. Dat dat in de uiteindelijke filmversie toch heel aardig gelukt is , heeft vooral te maken met twee keuzes. Om te beginnen werd aan scenarioschrijfster Susannah Grant gevraagd het boek te bewerken. Grant had naam gemaakt met haar no nonsense-script voor Erin Brockovich, Steven Soderberghs veel geprezen drama over een alleenstaande moeder, die het opneemt tegen een duur advocatenteam van een multinational.

En als zij al niet voor scherpe randjes kon zorgen, dan was daar altijd nog Curtis Hanson. De regisseur van mannenfilms als L.A. Confidential en het Eminem-vehikel 8 Mile was de ideale keus om In Her Shoes boven het chick flick-genre uit te tillen.

In interviews legde hij uit wat hem aantrok in het script: 'Het beviel me dat de personages zich niet altijd even netjes opstellen. Sterker nog, Maggie is verschrikkelijk. Egoïstisch, onverantwoord, manipulatief. Veel acteurs zijn niet bereid zo ver te gaan. En als ze het al spelen, dan bouwen ze altijd een zekere dubbelzinnigheid in, alsof ze tegen het publiek willen zeggen: "Dit ben ik niet echt hoor, dit is het personage." En dat wordt dan zeer ongeloofwaardig.'

Al uit de eerste minuten blijkt dat Cameron Diaz bereid was wel ver te gaan. Terwijl het Garbage-nummer 'Stupid Girl' klinkt, kijken we naar een vernuftige montage waarin de onhandige affaire die Rose heeft met haar baas wordt afgezet tegen een snelle wip op de wc van Maggie met een of ander naamloos vriendje. Maggie is stomdronken en beleeft weinig plezier aan de seks. Haar hoogtepunt bereikt ze als ze moet overgeven.

De toon is gezet en het duurt lang voordat Maggie de kans krijgt haar positieve kanten te laten zien. Het is de verdienste van Diaz dat we het zolang met Maggie uithouden. En wellicht ook van Hanson die in zijn films wel vaker heeft bewezen het beste in zijn acteurs naar boven te kunnen halen. Kim Basinger was nooit beter dan in L.A. Confidential, Michael Douglas speelde op de toppen van zijn kunnen in Wonder Boys en of Eminem ooit nog zo goed zal acteren als in 8 Mile is zeer onwaarschijnlijk.

Hanson houdt er van acteurs 'against type' te casten. Dus in rollen die haaks staan op hun imago. Diaz, meestal het meisje met de gulle glimlach en het gouden hart in romantische komedies, is in In Her Shoes sluw en doortrapt, en oudgediende Shirley MacLaine, als haar grootmoeder, speelt voor de verandering ingehouden en stil, waardoor ze juist extra veel indruk maakt.

Dat casten 'against type' zit in vrijwel al Hansons films, waarmee het een stijlkenmerk wordt, wat weer zou betekenen dat Hanson misschien toch een beetje auteur is. Zo zitten er in al zijn films ook personages die heel anders blijken te zijn dan je op het eerste gezicht zou vermoeden. Het ligt dicht tegen de keuze aan om acteurs in heel andere rollen te casten dan je zou verwachten, maar is toch weer net iets anders. Hanson speelt graag met onze vooroordelen en verwachtingen.

En de regisseur wijst in interviews op nog een overeenkomst tussen In Her Shoes en de rest van zijn films. 'Ik werd aangetrokken door het feit dat de twee zussen op het eerste gezicht heel verschillend zijn. Maar als je wat beter kijkt zie je ook overeenkomsten. Ze worstelen alle twee met hun zelfbeeld en eigenwaarde, en met hun wens te ontsnappen aan de hokjes waarin anderen ze plaatsen. Dat beschouw ik helemaal niet als typisch vrouwelijke problemen. Daar worstelt iedereen mee. Dat speelde ook al bij de politiemannen in L.A. Confidential, of de straatkids van 8 Mile. Dat verlangen ergens bij te horen. Ik herken me daar zelf ook heel erg in.'

Hansons nieuwste film is Lucky You , een film over een professionele pokerspeler, zijn eveneens poker spelende vader en een wannabee zangeres die verliefd op hem wordt. Hanson over Lucky You : 'Kort gezegd gaat de film erover hoe de eigenschappen die heel belangrijk zijn bij het pokeren, precies tegenovergesteld zijn aan de eigenschappen die nodig zijn in een relatie. Bij pokeren bluf je, lieg je, zie je de ander alleen als iemand van wie je al het geld moet winnen.' Iemand die zich - aan de pokertafel - heel anders voordoet dan hij in werkelijkheid is. Voeg daarbij het feit dat die pokerspeler wordt gespeeld door krachtpatser Eric Bana (gecast 'against type ') en Lucky You past prima in het bijeengeraapte oeuvre van auteur Curtis Hanson .