Openingsfilm van IDFA 2001 is de Amerikaanse documentaire Startup.com, waarin opkomst en ondergang van internetsite govWorks niet meer is dan de achtergrond waartegen zich een persoonlijk drama afspeelt tussen de twee oprichters, schoolvrienden Kaleil en Tom.

Kaleil Isaza Tuzman en Tom Herman kunnen wat persoonlijkheid betreft nauwelijks verder uit elkaar liggen. Kaleil is charismatisch, extravert, een leider; Tom: gevoelig, bedachtzaam, een computernerd. Toch zijn ze al vrienden sinds de middelbare schooltijd en richten ze eind 1998 samen het internetbedrijf govWorks.com op. Na aanvankelijk succes - de jongens (eind twintig) wanen zich zelfs even miljardair! - spat de zeepbel een ruim een jaar later genadeloos uitelkaar.

De makers van de avondvullende ducumentaire Startup.com volgden het tweetal tijdens opkomst en ondergang van govWorks, maar wilden zich niet beperken tot het in kaart brengen van het zoveelste mislukte internetavontuur. Veel meer dan het verhaal van govWorks, is Startup.com het verhaal geworden van de vriendschap tussen Kaleil en Tom, en hoe die - naarmate het slechter gaat met hun bedrijf - steeds meer onder vuur komt te liggen. En zo groeit Startup.com uit tot welhaast bijbels proporties. Wat begint als David tegen Goliath (nieuwe economie versus oude economie), eindigt als Kaïn tegen Abel (waar het nog even de vraag blijft, wie nu wie vermoordt).

Startup. com is direct cinema van de bovenste plank. Uiteindelijk zo'n 400 uur film draaiden Hegedus en Noujaim en het is alsof ze met hun mini DV-camera's overal bij aanwezig mochten zijn en alsof de hoofdpersonen hen al na een paar draaidagen waren vergeten. Daarvoor is veel vertrouwen nodig. Het hielp dat Noujaim, initiatiefneemster van de documentaire, huisgenoot is Kaleil, en dat Hegedus een grote naam heeft dankzij haar samenwerking met D.A. Pennebaker (The War Room en Moon over Broadway).

Startup.com draaide met succes in de Amerikaanse bioscopen, en dat zal na het zien van de film nauwelijks verbazen. Hij is spannend, dramatisch en maatschappelijk ook nog eens relevant. Daar zouden heel wat speelfilms nog een puntje aan kunnen zuigen.

Startup.com - Chris Hegedus, Jehane Noujaim
VS 2001, 103 min.