‘Ze praat niet tegen me!’ schreeuwt de hoogzwangere Ilse gefrustreerd. ‘Zeg iets, dit is toch niet normaal!’ De kijker kan zich haar wanhoop intussen aardig voorstellen: behalve een amper waarneembaar ‘yes’ of ‘no’ of schaapachtig schouderophalen, geeft de Poolse au pair Ewa geen enkele blijk van contact.

Dat Ewa zich slecht op haar gemak voelt in de luxe Nederlandse vinexwijk waar ze terecht is gekomen, is duidelijk. Maar waarom precies, dat blijft in het Nederlandse drama Onder ons lang een mysterie. Goed, er loopt een verkrachter rond in de buurt, maar weet Ewa daar persoonlijk  meer van, of heeft ze iets meegemaakt wat haar extra gevoelig maakt?

In alle geduld wordt de kijker stukjes van de puzzel toegeworpen. De film is opgedeeld in drie hoofdstukken: eerst zien we de gebeurtenissen vanuit het perspectief van Ewa’s gastgezin, dan door dat van haar Poolse vriendin, die au pair is bij een gezin in de buurt, en ten slotte door de ogen van Ewa zelf. Hoewel er in wezen weinig gebeurt, wordt de spanning met minimale middelen knap opgebouwd.

Dat debuterend regisseur en coscenarist Marco van Geffen eerder scenario’s schreef voor kluchtige komedies als Het schnitzelparadijs en De president is moeilijk voor te stellen, zo subtiel en smaakvol is Onder ons vervaardigd. Er klinkt bijna geen muziek en de verlatenheid van de vinexwijk is gevangen in prachtig abstracte stillevens. De dialogen van Jolein Laarman (Tussenstand, Het zusje van Katia) zijn spaarzaam en terloops , en de acteurs spreken ze naturel uit. Vooral de twee Poolse actrices en Rifka Lodeizen als gastmoeder Ilse (goed voor een Gouden Kalf-nominatie) weten empathie op te wekken.

Jammer dat de film ten slotte een beetje ontspoort. Al die losse puzzelstukjes vormen geen bevredigend geheel – over Ewa komen we minder te weten dan gehoopt, of op zijn minst wordt een belangrijke keuze die zij op zeker moment maakt onvoldoende toegelicht. Daarnaast is de slotscène juist te expliciet: terwijl de film zich tot dan toe op meerdere manieren laat interpreteren, is die laatste wending teleurstellend eenduidig. Als whodunnit wordt Onder ons daarmee aardig afgerond, als psychologisch drama over een verward meisje laat de film te wensen over.

Onder ons is het eerste deel van een trilogie over de vinexwijk, heeft Marco van Geffen laten weten. Hopelijk blijven de thrillerelementen in de volgende delen beperkt, die zijn helemaal niet nodig. De verbeelding van het dagelijks leven in de vinexwijk is op zichzelf al beklemmend genoeg.