Als het niet echt gebeurd was, zou je het niet geloven: een vrouw wordt midden in de nacht vermoord en verkracht (inderdaad in die volgorde), 38 mensen zijn getuige, en niemand grijpt in.

Het overkwam de twintigjarige Kitty Genovese in 1964, in de New-Yorkse wijk Queens. Sociale en psychologische onderzoeken werden gestart, en het noodnummer 911 werd in het leven geroepen. Uit de onderzoeken bleek dat hoe meer mensen ergens getuige van zijn, hoe minder het individu zich verantwoordelijk voelt in te grijpen. Lucas Belvaux’ 38 témoins (38 getuigen) baseert zich op bovenstaand geval, verplaatste de actie naar Le Havre, maar is niet geïnteresseerd in waarom niemand ingreep. Belvaux zoomt in plaats daarvan in op de gevolgen van dat collectieve zwijgen. De gevolgen voor de getuigen zelf, hun directe omgeving en de gemeenschap waarin zij leven.

Politie, pers en justitie vallen over de getuigen heen, maar die blijven hardnekkig en wanhopig zwijgen. Totdat een van hen, havenmeester Pierre, wroeging krijgt.

De Waalse filmmaker Belvaux (1961) viel begin 2002 op met zijn Trilogie, waarin hij drie films maakte – in drie verschillende filmstijlen – over de zelfde gebeurtenis: Cavale was een thriller, Un couple épatant een komedie en Après la vie een melodrama.

Die conceptuele, rationele benadering zit ook in 38 témoins, dat zonder meer een intelligente, stijlvaste film is geworden, maar juist door die rationele benadering op afstand blijft. Belvaux blijkt een kille observator, wat als gevolg ook een kille film oplevert.

We zien de vertwijfeling van de havenmeester (extreem ingehouden gespeeld door Yvan Attal) en de effecten van zijn zwijgen op zijn huwelijk. Maar we voelen het niet.

Meer over 38 témoins