Het 40-jarig jubileum van het Internationale Film Festival Rotterdam bood veel interessants, maar zal niet de geschiedenis ingaan als een klassieke editie.

Zegt het ene spook tegen het andere: ga je nog naar de psychiater? Lachen om een Tiger Award-winnaar, zo vaak komt dat niet voor. In Finisterrae dwalen twee mannen in witte lakens door een Spaans landschap, op zoek naar een orakel. Monty Python meets Tarkovski – zo valt de film te omschrijven. De absurde humor van de Britten losgelaten in de beeldsymboliek van de Russische filmer. De vrijdagavond in het Rotterdamse Luxor Theater bekroonde filmmaker Sergio Caballero houdt spottend de clichés van de kunstfilm tegen het licht: muurvaste kaders, dolende stipjes mens in oneindig landschap, hermetische dialoog.

Hulde voor de jury van de 40ste festivaleditie van het Internationale Film Festival Rotterdam (IFFR), die er onder leiding van de Argentijnse filmer Lucrecia Martel voor koos drie sterk uiteenlopende films te eren. Ook de mooiste échte kunstfilm uit de competitie voor beginnende filmers werd bekroond met een Tiger; het spiritueel rijke en traag vertelde Eternity. Een ‘meditatie over dood en leven’, aldus de Thaise filmmaker Sivaroj Kongsakul.

 De derde Tiger ging naar The Journals of Musan van de Zuid-Koreaan Park Jung-Bum, die in zijn krachtige maar ook wat monotone drama zelf de hoofdrol speelt als Noord- Koreaanse vluchteling met adaptatieproblemen.


Het publiek waardeerde de Tigers-winnaars dit jaar slechts matig, zoals blijkt uit de favorietenlijst. Daarin schuilt een gevaar: de Tiger-competitie – toch het vlaggeschip van het festival – hoeft lang niet iedereen te behagen, maar ze moet ook niet verder marginaliseren.

Teleurstellend was de jubileum- editie van het IFFR zeker niet. Gepresenteerd onder de noemer XL, werd het publiek alle ruimte geboden tot een brede verkenning van de prikkelende cinema. Met originele en tevens hechte en goed te behappen speciale programma’s over modefilms en Russische westerns, leek het festival ook meer in balans dan vorig jaar. Toen stokte de poging om Afrikaanse cinema eigenhandig nieuw leven in te blazen in een te ruim en daardoor onontwarbaar programma.

Alhoewel de bezoekcijfers pas later dit weekend worden bekendgemaakt, lijkt het IFFR onverminderd populair. Nergens ter wereld lopen liefhebbers zo massaal uit voor dit slag cinema. Festivaldirecteur Rutger Wolfson liet deze week weten dat hij het geen probleem vond als er eens tienduizend minder bioscoopkaartjes worden verkocht – een luxe die Rotterdam zich kan permitteren. Tegelijk vraagt de internationale status van het festival wel aandacht. Concurrerende festivals als dat van het Amerikaanse Sundance en de Berlinale – waartussen het IFFR ingeklemd zit – gaan almaar agressiever te werk bij het wegkapen van aansprekende titels.

Rotterdam, dat internationaal bekendstaat als het ster- en rode loper-loze festival, trachtte dit jaar wel degelijk grote namen naar het festival te halen, maar slaagde daar nauwelijks in. Dat is niet altijd een gemis: dat de aandacht zo naar minder bekende, maar lang niet minder interessante gasten verschuift, doet de ontspannen festivalsfeer geen kwaad.

Maar dat geen van de zes voor de speciale jubileumdocumentaire Tiger Eyes geïnterviewde cineasten – onder wie Michael Haneke en Jim Jarmusch – de moeite nam om de wereldpremière van die film op te luisteren, was wel een gemis. Zeker daar de film nu juist de verbondenheid met deze auteurs moest benadrukken. Het ontnam de editie iets van glans, maar ook zonder coryfeeën vierde het IFFR een waardige verjaardag.

Alle prijswinnaars:

Tiger Awards
The Journals of Musan,
Park Jung-Bum (Zuid-Korea)
Finisterrae
Sergio Caballero (Spanje)
Eternity,
Sivaroj Kongsakul (Thailand)

Tiger Awards korte film

Stardust,
Nicolas Provost (België )
Pastourelle,
Nathaniel Dorsky (VS)
Jan Villa,
Natasha Mendonca (VS/India)

Return of the Tiger Awards
Oki’s Movie,
Hong Sang-Soo (Zuid-Korea)
Club Zeus,
David Verbeek (Nederland)

Fipresci Award
(door de internationale
filmpers)

The journals of Musan,
Park Jung-Bum (Zuid-Korea)

KNF Award
(door de Nederlandse
filmpers)

Winter vacation,
Li Hongqi (China)

MovieSquad Award
(jongerenprijs)
Les Amours Imaginaires,
Xavier Dolan (Canada)