In de nacht van vrijdag 23 op zaterdag 24 januari zendt de VPRO op NPO 2 de IFFR Filmnacht uit. Drie topfilms die ooit furore maakten in Rotterdam. De filmnacht begint om 23.20 uur en duurt tot even na 4.00 uur.

23.20 uur:
No (Pablo Larraín, 118 min.)

Ik ken de Chileense regisseur Pablo Larraín als een serieuze, beetje strenge filmmaker . En hoewel zijn nihilistische politieke drama’s Tony Manero (2008) en Post Mortem (2010) veel indruk hadden gemaakt, was het de vraag hoe veel verder hij nog kon gaan in zijn analyse van het onder dictator Pinochet geschonden Chili. Zwarter en cynischer dan bovengenoemd tweetal kon toch niet? Dat moet ook Larraín hebben gedacht, want in 2013 kwam hij naar Rotterdam met de film No. Ook een politiek drama, maar aanzienlijk minder somber en nihilistisch. Over het historische referendum in Chili in 1988. Toen het volk moest kiezen tussen Yes ( dictator Pinochet mag blijven) en No (Pinochet moet weg). Het Ja-kamp gaat uit van een simpele overwinning, maar heeft niet gerekend op reclameman René Saavedra (gespeeld door Gael García Bernal), die met een opvallend opgewekte, Coca-Cola-achtige campagne – blije Chilenen in plaats van tanks en geweld – steeds meer weerklank vindt bij de bevolking.

01.30 uur:
Le Havre (Aki Kaurismäki, 93 min.)

Het interview in Rotterdam met Kaurismäki over deze film is nog steeds een van mijn beste herinneringen aan bijna twintig jaar festivalbezoek. De Fin had al twee flessen witte wijn op, maar slaagde er desondanks in de ene na de andere wijsheid te debiteren. De mooiste: ‘Als er geen hoop meer is, dan is er ook geen reden voor pessimisme.’ Wat gelijk een prachtige samenvatting is van het indrukwekkende oeuvre van de nu 57-jarige Kaurismäki, die zich altijd heeft ontfermt over mensen
in de marge van de maatschappij. In het heerlijk droogkomische drama Le Havre is dat de aan lager wal geraakte schrijver Marcel Marx, die we nog kennen uit Kaurismäki’s eerdere film La vie de bohème (1992). Twintig jaar na dato duikt hij op als schoenpoetser in Le Havre en helpt hij een jonge Afrikaanse illegaal uit handen te blijven van de politie.

03.00 uur:
Apan / The Ape (Jesper Ganslandt, 81 min.)

De echte doorzetters worden beloond met deze meedogenloze film over de kalende dertiger Krister, die we volgen vanaf het moment dat hij bijkomt op de vloer van een badkamer. Zijn gezicht is bebloed, maar het is niet zijn eigen bloed. Krister veegt zich schoon , staat op en gaat naar zijn werk. Hij oogt gejaagd, nerveus en geagiteerd en die onrust wordt nog eens versterkt door de handgehouden camera, die hem de hele tijd dicht op de huid zit. Zo dicht dat we ieder overzicht missen. Want waarom is hij zo opgefokt, en wat is er precies in die badkamer gebeurd? Het zijn vragen waar de jonge Zweedse regisseur Jesper Ganslandt (1978) bewust geen antwoord op geeft. Maar dat maakt ook niet uit, want Apan grijpt je vanaf dat bloedstollende begin bij de keel en laat je vervolgens niet meer los.