Van romantische zomeravonden tot verhitte moordenaars: de zomerfilm is meer dan zon, zee en strand. VPRO Cinema verkent de komende weken de verschillende soorten zomerfilms. Deze week: kinderen op zichzelf.

De zomervakantie is voor kinderen vaak een idyllische tijd, waarin ouders zich niet te veel met hen bemoeien en de opties voor dagbesteding compleet open liggen. Veel films die gesitueerd zijn in de zomer stoelen dan ook op de avonturen van kinderen (en tieners) op zichzelf, zonder ouderlijk toezicht.

De moeder van al deze puberavonturen is Stand by Me, waarin een groep twaalfjarige jongens een tweedaagse reis door de bossen onderneemt op zoek naar het dode lichaam van een leeftijdgenoot. De reis is er tevens één naar volwassenheid, en de hele film is een bitterzoet afscheid van de kindertijd. De jongens botsen allemaal met de volwassenenwereld, maar ze zijn ook geen kleine kinderen meer. Ze roken, vloeken, drinken; zijn roekeloos, vol jongensachtige bravoure. Zoals de verteller zegt tegen het slot: 'I never had any friends later on like the ones I had when I was twelve. Jesus, does anyone?'

Stand by Me vond in zijn mix van avontuur en kindermelancholie grote navolging in titels als The Sandlot, Super 8 en Hide Your Smiling Faces. Ook een mooie variant is Les géants, waarin de ouders van de jonge hoofdpersonen ook compleet afwezig zijn en de drie knapen ook een eigen front tegen de grote boze wereld der volwassenen vormen. Ze zijn er echter niet tegen opgewassen. Les géants is de tragische keerzijde van de besloten kinderwereld in Stand by Me: idyllische pubervriendschappen blijken niet voldoende als de wereld je kwaad gezind is.

Kings of Summer, een postmoderne ode aan Stand by Me en dergelijke films, weet de kloof tussen ouders en kinderen goed te verbeelden. Wanneer drie jongeren vluchten voor wat zij ervaren als beschamend gedrag van hun ouders, en een eigen huis in het bos starten, gaat de vader van één van heb bij zichzelf te rade. Zijn conclusie is dat hij werkelijk geen idee heeft wat er in het hoofd van zijn zoon omgaat, en dat beangstigt hem. De generatiekloof is mijlengroot. 

De meest ontluisterende visie op kinderen zonder ouderlijke supervisie vinden we in Larry Clarks controversiële Kids. Op een zomerdag in New York volgen we een viertal vijftien- en zestienjarigen die zich laven aan seks, drank en drugs. Tot de beruchte ingrediënten behoren onder meer aids, verkrachting, blowende en drinkende elfjarigen, een mishandeling in het park en kleurrijke gesprekken over seksuele escapades. De film werd met veel rumoer ontvangen, maar de cast en crew bleven achter Larry Clark staan. Cameraman Eric Edwards vertelde recentelijk, in het kader van het twintigjarige jubileum van Kids, aan Dazed: ' Larry wilde laten zien dat dit was wat die kinderen verdomme deden, zonder dat hun ouders het wisten, terwijl die het wel hoorden te weten. Larry wilde die ouders de duistere – maar eerlijke – kant laten zien van wat kinderen zoal doen .'

Tips:
Glue
Duck Season
The Myth of the American Sleepover
George Washington