Iedereen had deze week een – voornamelijk negatieve – mening over Game of Thrones. Het vijfde seizoen viel tegen en dat wekte verbazing. Bij mij achteraf niet. (Uitleg zonder spoilers).

‘Best saai en gruwelijk,’ kopte NRC. ‘Een clichérijk misbaksel, gebouwd op emotieloze schokmomenten’ schreef Salon. ‘Waarom kijk ik nog?’ vroeg The Independent zich af.

Afijn, ik kan nog even doorgaan, maar serieliefhebbers die deze week op internet zijn geweest, hebben ongetwijfeld een opiniestuk over het meest recente seizoen van Game of Thrones gezien en waarschijnlijk gelezen. Overkoepelende conclusie? Thrones is niet zomaar duister , maar een compleet gebrek aan licht. Een eindeloze kastijding van de personages en kijkers, die niet meer weg kunnen kijken. Pijn is fijn.

Die pijn – hoewel ook vermoeiend – is de grote kracht van Game of Thrones. Net zoals je bij het gemiddelde huis-, tuin- en keukenprogramma weet dat de hoofdpersonages nooit het onderspit zullen delven, weet je bij Thrones dat het tegenovergestelde waar is. Juist de hoofdpersonages kunnen rekenen op nederlaag na nederlaag. Er is geen rust; de wereld draait door en door en door en elk seizoen, elke aflevering bijna, ontstaat er weer een nieuwe situatie.

Tegelijkertijd is dat ook een illusie. Er gebeurt genoeg, maar eigenlijk ook heel weinig. Er gaan wel personages dood, maar anderen komen niet verder. De duisternis waarvoor we inschakelen verhult dat een niet aflatende stroom chaos na verloop van tijd ook gewoon een formule is. Stilstand. Pure uitstel van het einde door gruwelijkheid op gruwelijkheid te stapelen, zonder beweging.

Dat probleem is niet alleen aan GoT voorbehouden. Ik schreef al eens over de moeilijkheden van een ‘vierde seizoen’; hoe televisiemakers vaak alles wat ze willen in de eerste drie seizoenen stoppen, en zich daarna opnieuw moeten uitvinden. Dat kan mooie televisie opleveren. Maar de problemen kunnen zich daarna natuurlijk net zo goed herhalen, zolang er niet naar een duidelijke climax wordt toegewerkt.

Het is geen toeval dat juist de laatste seizoenen van langlopende televisieseries de meeste kritiek krijgen. The Sopranos liep daar tegenaan, net als Mad Men, Lost, 24 en ga zo maar door. Hoe langer een serie doorgaat, hoe stiller die komt te staan. Tot het einde, waarbij de gebeurtenissen vaak plots in een stroomversnelling raken, wat net zo onbevredigend is.

De makers van Game of Thrones hebben het zich nog moeilijker gemaakt door al in de eerste aflevering verhaallijnen uit te zetten die nu nog steeds niet afgesloten zijn – of daar überhaupt bij in de buurt komen. Gaat Daenarys eindelijk eens de zee over? We lijken er verder van weg dan ooit. En ik waarschuw alvast: er staan sowieso nog wel twee seizoenen Thrones in de steigers. Als het tegenzit, zal het daar niet bij blijven.