Canneseries is géén subfestival

In The Wire (2002-2008) wordt in vijf seizoenen de door drugs en armoede geteisterde stad Baltimore tegen het licht gehouden. De serie is zijn tijd ver vooruit. De kijkcijfers zijn matig tot slecht en ook prijzen (lees: Emmy’s) blijven uit. Pas jaren later haakt het grote publiek aan. Hele seizoenen (met telkens twaalf afleveringen van een uur) worden op dvd in een paar dagen tijd bekeken. Het bingewatchen is begonnen.

Van het een komt het ander. Na de kennismaking met het bingewatchen kunnen seriekijkers niet meer, zoals daarvoor, een week lang wachten op een nieuwe aflevering. Dvd’s met complete seizoenen van series zijn even de oplossing, maar worden al snel vervangen door streamingdiensten als Netflix en Amazon, waar series in hun geheel worden aangeboden.

Een bedrijf als Netflix (wereldwijd 125 miljoen gebruikers) groeit explosief en heeft zo veel geld in kas dat het de beste mensen kan aantrekken voor nieuwe series. Grote filmregisseurs, maar ook – en belangrijker nog – goede schrijvers en beroemde acteurs. Met als resultaat dat series nu niet alleen populairder zijn dan ooit, ze zijn ook beter. En er zijn er heel veel. Het ideale moment dus voor een festival als Canneseries, waar series geen subgenre zijn van film, maar op zichzelf kunnen en mogen staan.

Als het gaat om de vergelijking tussen films en series dan hebben series nu de overhand, zegt Williams. ‘Niet alleen vanwege het aanwezige talent, maar ook vanwege de prijs en het gemak. Een film bezoeken is duur. Je gaat meestal niet alleen, maar met vrienden of je gezin. Voor je het weet zit je op honderd euro per bezoek. Daar moet je voor sparen! Series komen gewoon naar je huiskamer.’

Williams is nog steeds trots op zijn rol in The Wire, maar benadrukt wel dat spelen in een langlopende serie een zware wissel op een acteur kan trekken. Hij vereenzelvigde zich zo met Omar dat hij op een gegeven moment niet meer wist wie hij was. ‘Dat begon allemaal met de scène waarin Omar Stinkum vermoordt. Die scène werd op locatie opgenomen en ik moest wachten in een donker steegje waar overal ratten rondliepen. Op een gegeven moment gaat iedereen lunchen, maar zijn ze mij vergeten. Ik sta nog steeds in dat steegje. Na een paar minuten heb ik door dat iedereen weg is en sta ik voor de keuze: ga ik ze zoeken of blijf ik hier wachten. Ik besluit te wachten. Zo heb ik een paar uur doorgebracht in dat steegje, in het donker, tussen de ratten. In die paar uur veranderde ik in een beest. En dat is eigenlijk de hele serie zo gebleven. Ik moet eerlijk bekennen dat het een geweldig gevoel was, een roes. Maar ik was niet voorbereid op de keerzijde. Ik ben dan wel de hele tijd mijn personage gebleven, maar vergeet niet wie dat personage was: Omar, een heel getroebleerd en donker personage. Die rol heeft me aan de rand van de afgrond gebracht, en zover zal ik nooit meer gaan.’

Acteur Michael C. Hall (1971), bekend van de hitseries Six Feet Under en Dexter en in Cannes vanwege de nieuwe Netflixserie Safe, herkent de druk die het spelen in een serie op een acteur kan leggen. Na vijf seizoenen Six Feet Under zwoer hij nooit meer in een serie te spelen. Om prompt acht seizoenen lang in de huid van seriemoordenaar Dexter te kruipen. Maar aan Safe deed hij alleen mee omdat de serie al na één seizoen is afgerond. Hall: ‘Het is zwaar om steeds hetzelfde personage te spelen. Natuurlijk, dat personage ontwikkelt zich wel, maar uiteindelijk speel je toch steeds dezelfde. Bovendien ligt je werkschema jarenlang vast.’ De acteur verdeelt zijn tijd dan ook tussen film, theater en series.

Sandra Oh (1971), bekend uit Grey’s Anatomy en in Cannes met de verrukkelijke spionnenserie Killing Eve, heeft juist – zij het noodgedwongen – voor series gekozen. ‘De filmwereld heeft nooit opengestaan voor vrouwen of mensen met een andere afkomst. En dat geldt niet alleen voor Hollywood, maar ook voor de rest van de wereld. In de filmwereld leeft het idee dat hetzelfde verhaal steeds opnieuw moet worden verteld, met steeds dezelfde tien acteurs in de hoofdrol. Ik heb weleens een rolletje in een film gespeeld, maar daar heb ik geen zin meer in. Waarom zou ik mijn energie besteden aan een club die mij helemaal niet ziet zitten. Je gaat toch ook niet naar een feestje waar geen van je vrienden mag komen? In series willen ze me hebben om wie ik ben. Daar zijn andere gezichten en verhalen wel welkom.

Die diversiteit wordt op Canneseries nog eens benadrukt door het feit dat de tien series die geselecteerd werden voor de competitie uit negen verschillende landen komen. Er zijn series uit onder meer Israël, Mexico, Zuid-Korea, Spanje en België (de misdaadserie Undercover, met belangrijke rollen voor de Nederlandse acteurs Anna Drijver en Frank Lammers).

Volgens de 37-jarige artistiek directeur Albin Lewi is het tiental een goede afspiegeling van de huidige trend, waarbij kwaliteit belangrijker wordt gevonden dan het land waar een serie vandaan komt. ‘Sinds het succes van Scandinavische series als The Killing en Borgen is het publiek in Engelstalige landen niet meer zo bang voor ondertitels. Ook daar kijken ze steeds vaker naar het origineel en wachten ze niet meer op een eventuele (en meestal slechtere) Engelstalige remake.’

Lewi weet dat een maand na Canneseries het fameuze filmfestival van Cannes begint, maar wil liever niet vergelijken. ‘Dat zou unfair zijn. Het filmfestival bestaat al ruim zeventig jaar en is het machtigste ter wereld. Wij beginnen pas net. Bovendien zijn we op sommige punten echt anders. Zo zijn de vertoningen gratis en open voor het publiek en hebben we gekozen voor een roze in plaats van een rode loper. Maar we zitten natuurlijk wel in Cannes, wat betekent dat mensen een heel hoog niveau gewend zijn. Daar zullen we aan moeten voldoen. Maar als ik zo terugkijk op de eerste editie…’ – we spreken Lewi op de laatste dag van het festival, vlak voor de uitreiking van de prijzen – ‘…dan kan ik toch wel zegen dat dat gelukt is.’ Waarvan akte.