Durchreise
1995 | Drama
Duitsland 1995. Drama van Peter Weck. Met o.a. Udo Samel, Simone Thomalla, Patrick Elias, Wolfgang Bahro en Burkhard Heyl.
In 1931 is het Max Salomon (Samel) gelukt om een florerend confectieatelier te laten draaien in Berlijn. Zijn trouwe medewerkers zijn: coupeur-ontwerper Helmut Naumann, bijgenaamd Naum[KA3]annchen (Bahro), eerste verkoper Ernst Fiedler (Heyl) en coupeuse Monika Helmholtz (Thomalla), een slagersdochter die als leerling begonnen was. Ook Siegfried Fraenkel (Elias), de neef van Richard Fraenkel, de steenrijke eigenaar van een keten van klokkenwinkels, hoort erbij. Siegfried begint als leerling, maar klimt snel op, al had hij liever willen studeren. Siegfried heeft het echter best naar zijn zin en merkt niet dat Monika een oogje op hem heeft. De zaken gaan goed, maar in 1933 komt er een grote donkere wolk boven de Solomons en de Fraenkels: de N[KA3]urnberger wetten maakt hen, omdat ze joods zijn, het normale leven geleidelijk onmogelijk, en de SA maakt, als die de kans krijgt, alles kapot met grove straatterreur. Max besluit naar zijn zwager in Holland te verhuizen en de firma over te doen aan Helmut, Monika, Siegfried en G[KA3]utschow (Rennhack). Siegfried hoopt van zijn oom het benodigde geld te kunnen lenen; dat lukt. Hij is ondertussen verliefd geworden op Dagmar (Riemann) met wie hij trouwt en negeert de avances van Monika. Algauw is Max terug uit Holland, want hij kon het er niet uithouden en ontdekt dat Monika geen medefirmante is. Hij haalt de anderen over dit alsnog te doen en voortaan heet de zaak: Naumann, Fraenkel & Helmholtz. Ondertussen worden de nazi`s steeds machtiger en Ernst Fiedler bereidt een coup voor om het bedrijf in handen te krijgen, maar de firmanten zijn hem te vlug af door Siegfried, die halfjoods is, officieel uit te sluiten van de directie. Max` vrouw Selma (MacDonald) overlijdt en Max laat zijn plannen om naar Amerika te emigreren varen. Naumann die homo is een vriend bij de SA heeft, wordt nerveus over Siegfried; de zaken van Richard Fraenkel worden onteigend, waarop hij zelfmoord pleegt. Met de hulp van voormalige leerling Werner B[KA3]ohm (Freihof), een neefje van Fiedler, kan Siegfried (het is dan al oorlog) nog tijdig het land verlaten voordat hij in een concentratiekamp terecht komt. Bij het afscheid van Monika dat bijna een nacht lang duurt, bekent zij haar onvoorwaardelijke liefde en als Siegfried het land uit is, blijkt zij zwanger. Max raadt haar aan te trouwen met haar hunkerende achterneef Fritz Wagner (Baasner) om zich in te dekken tegen de nazi`s. Siegfrieds vrouw, de koele Dagmar (en een echt rotwijf) heeft zich allang van hem laten scheiden en heeft verklaard dat hij niet de vader is van hun dochter. Monika bezorgt Max nieuwe papieren onder de naam Werner Baumann uit Keulen dat al bezet is door de geallieerden. Fiedler probeert Max en Monika te laten arresteren, maar dat mislukt omdat hij bij het oversteken van de straat tegen een auto van de Wehrmacht oploopt. Na de oorlog komt Siegfried uit Engeland terug, terwijl Max die als Baumann bij een nazi was ondergedoken, door de Russen op grond van een misverstand wordt gearresteerd. Hij ontsnapt aan gevangeneming door een welwillende Russische kolonel, die zelf joods is. De firma wordt door Monika`s initiatieven weer opgebouwd en komt snel tot bloei (1950-60), Max krijgt (later) een orde van verdienste van de (kersverse) bondsrepubliek en Siegfried hoort uitgerekend van Fiedler (die dezelfde orde ontvangen heeft, oh, ironie) dat hij een zoon heeft bij Monika. Siegfried sterft op kantoor aan een hartaanval als zijn dochter hem komt bezoeken; zijn zoon, die als leerling begonnen was, weet (nog) niet dat hij een zuster heeft. Een stuk Duitse geschiedenis ten tijde van het Duizendjarige Rijk (dat gelukkig maar twaalf jaar heeft geduurd, maar dat was nog veel te lang) en het Wirtschaftswunder tot en met het vallen van de Muur van Berlijn in de vorm van een pakkend drama met goede spelprestaties. Het overigens uitstekende scenario van de 75- jarige toneeldramaturg Curth Flatow die de modebranche goed gekend heeft, bevat raak dialoog, maar heeft net iets teveel goede Duitsers en te weinig schoften; de nazitijd is iets te rose voorgesteld (concentratiekampen worden eigenlijk niet vermeld) en verraadt zonder dat het hinderlijk is, iets teveel van zijn toneelachtergrond. Het camerawerk van Hartwig Strobel is goed. Wordt meestal in drie delen uitgezonden, waarbij deel 1 gaat over de periode 1931-33, deel 2 over 1934-44, en deel 3 1944-91. Het laatste deel had minder gehoeven en is nodeloos dramatisch, bij het sentimentele af. Ondanks de lengte - vijf uur - blijft er nogal wat aan de oppervlakte en worden bepaalde figuren te kort belicht, maar de hoofdpersonages komen goed uit de verf. Thomalla komt warm en sympathiek over. De titel slaat op een uitspraak van Max, dat iedereen slechts op doorreis is - helaas wel (misschien). Samel's rol is zeer indrukwekkend en bijna vijf jaar later speelde hij een vergelijkbare rol in de lange tv-film STURMZEIT, waarin hij minder sterk naar voren kwam en de kijker het merkwaardige gevoel gaf niet helemaal te passen.
