helpende handen

Teeken heeft haar baan als handmodel dan ook niet aan haar handen te danken. ‘Koken is echt mijn leven. Ik heb in allerlei restaurants gewerkt. Tussen de oesters, in huiskamerrestaurants en ik ben foodstyliste. Eigenlijk sta ik altijd in een keuken.’

De sinaasappelsnijscène verloopt probleemloos en daarna is het tijd om wat eitjes te tikken. ‘Doe je blouse eens wat strakker,’ roept de cameravrouw. ‘Ach, het gaat toch alleen om het gevoel en het doen, antwoordt Teeken.’ Cameravrouw: ‘Doe nou maar. Ik film het eerste ei, daarna moet ik je handen weer pakken.’ Teeken slaat een ei stuk op de rand van de blender. Dat gaat bijna perfect. ‘Oei! Er ging een schil mee. Kalk is gezond toch?’ roept ze. Hoewel iedereen het zag, roept een man achter de monitor dat in dergelijke situatie altijd wordt geroepen dat ‘niemand het heeft gezien.’ Ook nu.

Wie het zeker heeft gezien is Eke Mariën. Hij is culinair verantwoordelijk en houdt het kookproces minutieus in de gaten. Mariën is content met zijn handmodel. ‘Julie beweegt haar handen heel rustig en elegant. Dat doet lang niet iedereen. En koks met mooie handen zijn sowieso schaars.’

Met de recepten van Allerhande die verfilmd worden, kan eigenlijk niets meer misgaan. Ze zijn drie keer getest: twee keer door de redactie van Allerhande en een keer door een testkoker. Mariën let vooral op de volgorde van de handelingen in het recept. ‘Alle stappen moeten logisch zijn. Het gaat om kleine dingen. Wanneer doe je ergens plastic folie omheen? Mensen hoeven dat thuis niet op dezelfde manier te doen, maar het moet wel kloppen.’ 

Het is een publiek geheim dat voor de digitale foto- en filmtechniek gemeengoed was er allerlei kunstgrepen werden uitgehaald om voedsel mooi in beeld te brengen. Daar kwamen niet alleen kleurstoffen aan te pas, maar zelfs haarlak en autowas. Dat is allemaal niet meer nodig: digitaal is elke kleur leverbaar. Toch zijn er nog lastige gerechten, zegt Mariën. ‘Hachee, dat is gewoon bruine prut. Dan probeer je toch de ui en de stukjes vlees naar boven te halen. Krijg je wat structuur. Of je legt er wat peterselie op. Is mooi en lekker.’ Veel video’s hebben een uisnijscène of een knoflookactie maar die fragmenten zijn niet in verschillende filmpjes te gebruiken. ‘Dan zou het veel te blokkerig worden. En vaak wordt ui of knoflook gecombineerd in een handeling met een ander ingrediënt.’

Het is niet zo dat minder mooie gerechten, of recepten die lastig te filmen zijn, een kleinere kans maken op een receptverfilming. ‘Saffraan toevoegen zie je ook niet. Maar als het gebaar wordt ondersteund door de voice-over snapt iedereen het.’ Alleen ijstaart is niet te doen in een warme studio. Ook kijkt niemand met plezier terug op het speculaashuis uit de kerstnummer van Allerhande. Mariën: ‘Dat was heel lastig. Het moest met caramel aan elkaar worden geplakt. Aan suikertrekwerken en fondant kun je beter niet beginnen. Geldt voor alles dat stolt.’ Hoeveel klanten er in de kerstvakantie wel in zijn geslaagd om dat huisje te bakken, weet Rutger Anema niet. Voor de rest weet de senior manager van Allerhande alles over zijn lezers, kijkers en video’s. Bijvoorbeeld dat de sushi kookvideo het meest bekeken is, gevolgd door de video over het bereiden van meringue en de aspergefilm. Gezien de impact van Allerhande moet half Nederland inmiddels een sushi kunnen rollen. Ook pompoen- en mangofilms scoren hoog.

De recente AH-video’s, met Julie’s handen in de hoofdrol, duren maximaal een minuut of vier en kennen allemaal dezelfde strakke opbouw. Daarbij valt op dat er weinig tot geen duidelijk herkenbare AH-producten in beeld zijn. Dat is geen toeval. Anema: ‘Met alleen de kale producten ziet het er mooier uit. En verpakkingen veranderen regelmatig, daardoor zou een video direct gedateerd aandoen. Nu zijn ze tijdloos.’ Terwijl culinaire televisieprogramma’s op smaak worden gebracht met gezelligheid en BN’ers, zijn AH’s nieuwe receptvideo’s van alle franje ontdaan. ‘We willen helpen in de keuken. Het zijn kookhulpfilmpjes. Als je in de keuken staat wil je gemak van je scherm, geen gezelligheid. Die wil je op de bank in de woonkamer.’

Niet alle recepten uit Allerhande worden verfilmd. Van de honderd nieuwe recepten per maand zijn er veertig met filmpje. Volgens Anema hangt de keus, wel of geen video, samen met de complexiteit van het recept. ‘Ze zijn iets moeilijker. Want als het simpel is heb je geen hulp nodig. We hebben wel eens filmpje laten maken over een bepaald pastarecept waarvan ik dacht: is dat nou alles? Daar was geen filmpje voor nodig.’ Als lezers weten dat recepten met een filmpje moeilijker zijn, zouden ze die links kunnen laten liggen. Daar is Anema niet bang voor. ‘Ze zijn ingewikkelder, maar niet meer met deze video,’ is onze boodschap.

In studio Duivelseiland is niets te merken van de hoogspanning die vaak gepaard gaat met filmopnamen. Iedereen praat door elkaar en er klinkt rustgevende achtergrondmuziek. Niet de keus van handmodel Teeken. ‘Ik hoor liever gangster rap.’ Stilte blijkt niet nodig, omdat de voice-over achteraf wordt ingesproken. Om die synchroon te kunnen laten lopen, worden beelden die veel uitleg nodig hebben soms een beetje opgerekt. Bekende struikelblokken voor de voice-over waren vroeger Allinson brood en Worcestershire sauce. Nu is daar quinoa bijgekomen.

De combinatie koken en tablet of laptop is allesbehalve ideaal. Voor je het weet zit je toetsenbord onder de olijfolie of de pastasaus en is je nieuwste keukenhulp stuk. Anema wuift dat bezwaar lachend weg. Ook daar is wat op bedacht. ‘De kookapp werkt met stemherkenning. Kun je tijdens het koken mondeling commando’s geven.’

Vanwege de polenta in de oven rek ik mijn matineuze verblijf zo lang mogelijk. Tevergeefs. Pas aan het eind van de werkdag zal die worden aangesneden.