De Servische generaal Ratko Mladic wist dat er geen NAVO-luchtaanvallen zouden volgen, toen zijn troepen in juli 1995 de aanval op de door Nederlandse VN-militairen beschermde enclave Srebrenica openden en ruim achtduizend mensen vermoordden. Zes weken eerder besloot de regering Clinton om ‘voor de afzienbare termijn’ geen luchtaanvallen meer uit te voeren op Servische doelen. Washington nam dat besluit ‘in stilte’. Het toenmalige kabinet Kok wist van niets. Dat blijkt uit de 2Doc: Waarom Srebrenica moest vallen (Human/ VPRO in samenwerking met Argos) die maandagavond 29 juni wordt uitgezonden.

De regering Clinton besloot op 28 mei 1995 om de luchtaanvallen tegen de Serviërs op te schorten. Dat gebeurde na telefonisch overleg met de Franse president Chirac en de Britse premier Major. Zij drongen bij de Amerikaanse president aan op het stopzetten van de luchtaanvallen nadat honderden VN-militairen waren gegijzeld. De Serviërs ketenden de blauwhelmen vast op strategische plaatsen om zo bombardementen door de NAVO te voorkomen. Uit interne stukken, die in de documentaire worden getoond, blijkt dat de regering Clinton het besluit ‘in stilte’ nam: ‘ …make no public statement to that effect’, luidt het advies aan de president een dag later.

Joris Voorhoeve, destijds minister van Defensie, zegt daarover in de documentaire: “Het besluit zoals in de tekst is vastgelegd, daar komt het hele woord Nederland niet in voor. Persoonlijk vind ik dat buitengewoon ernstig. En ook dat dit niet aan Nederland is medegedeeld. Je bent bondgenoot en Nederland had de allermoeilijkste taak in Oost-Bosnië. Dus dat had wel moeten gebeuren.”
Ook de Bosnische regering was niet op de hoogte bevestigt Mohamed Sacirbey, voormalig minister van Buitenlandse Zaken: “Ik wist van niets totdat u het me zojuist vertelde.”
Sandy Berger, voormalig Nationaal Veiligheidsadviseur van de Verenigde Staten, kan zich het besluit en de gesprekken met de Franse en Britse regeringsleiders herinneren. Hij zegt niet te weten of andere bondgenoten op de hoogte werden gesteld. “Ik veronderstel dat ze geïnformeerd zijn, maar ik weet niet of dat het geval is.”

Het gevolg van het Amerikaanse besluit was dat generaal Ratko Mladic en Radovan Karadzic, politiek leider van de Bosnische Serven, besloten om Srebrenica aan te vallen. Oud-minister Voorhoeve vertelt tegenover Argos dat hij zes jaar na de val relevante informatie ontving van een hoge inlichtingenfunctionaris van wie hij de identiteit niet wil onthullen. De bron bevestigde dat de Serviërs wisten dat er geen reactie zou volgen wanneer zij de enclaves zouden innemen.
Sandy Berger, voormalig Nationaal Veiligheidsadviseur van de Verenigde Staten, erkent in de documentaire dat het besluit om de luchtaanvallen op te schorten "geen productief besluit was. “

 

2Doc: Waarom Srebrenica moest vallen wordt maandag 29 juni om 20.25 uur uitgezonden op NPO2

Srebrenica: Americans stopped air support - Dutch government not informed

 

Serb general Ratko Mladic knew that there would not be any NATO airstrikes when, in July 1995, his troops launched the attack on the Srebrenica enclave - which was protected by Dutch UN soldiers - and killed over eight thousand people. Six weeks earlier, the Clinton administration had decided not to carry out any further airstrikes on Serb targets 'for the time being'. Washington made that decision 'in silence'. The Dutch government at that time was left completely in the dark. This is the conclusion of the 2Doc: Why Srebrenica had to fall (Human/VPRO in cooperation with Argos), which will be broadcast on Monday night, 29 June.

On 28 May 1995 the Clinton administration decided to suspend the airstrikes against the Serbs. This decision was made after consultation by phone with the French President Chirac and the British Prime Minister Major. They urged the President of the United States to stop the airstrikes after hundreds of UN soldiers had been taken hostage. The Serbs had chained the blue helmets to strategic locations to avoid NATO bombings. The documentary will show, based on internal documents, that the Clinton administration made its decision 'in silence': ‘ …make no public statement to that effect’ was the advice the President was given the next day.

Joris Voorhoeve, the Dutch Minister of Defence at the time, on this subject in the documentary: "The text of the decision does not even include the words "the Netherlands". Personally, I think this is extremely serious as well as the fact that the Netherlands was not informed. We are allies, and the Netherlands was given the most difficult task of all in East Bosnia. So, we should have been informed."
The Bosnian government was not informed either, confirms Mohamed Sacirbey, former Minister of Foreign Affairs. "I did not know anything about this until you just told me."
Sandy Berger, former United States National Security Advisor, remembers the decision and the discussions with the French and British leaders. He says he does not know if other allies were informed. "I assume they were informed, but I can't be sure."

As a result of the US decision, general Ratko Mladic and Radovan Karadzic, political leader of the Bosnian Serbs, decided to attack Srebrenica. Former Minister Voorhoeve tells Argos that, six years after the fall, he received relevant information from a highly placed intelligence officer whose identity will remain confidential. His source confirmed that the Serbs knew that there would not be any response if they were to take the enclaves.
In the documentary, Sandy Berger, former United States National Security Advisor, acknowledges that the decision to suspend the airstrikes was "not a productive decision".

2Doc: Why Srebrenica had to fall will be broadcast on NPO2 on Monday, 29 June, at 8:25 p.m.