In Memoriam: Hans Verhagen

Anton de Goede ,

Op vrijdag 10 april is in zijn woonplaats Amsterdam de dichter Hans Verhagen overleden, op 81-jarige leeftijd.

Naast zijn niet te overschatten betekenis voor de Nederlandse poëzie waarvoor hij in 2009 de P.C. Hooftprijs ontving, is Hans Verhagen als bezield televisiemaker van groot belang geweest. En alles wat hij deed voor televisie deed hij voor de VPRO. In 1967 zette hij een ‘jongerenprogramma’ op waarvoor hij Wim van der Linden en Wim T. Schippers uitnodigde in de redactie zitting te nemen, wat leidde tot het baanbrekende magazine Hoepla waarin geheel anders werd gefilmd en geïnterviewd dan tot dat moment vertoond. Autoriteiten werden op de hak genomen en in de eerste uitzendingen trad de naakte Phil Bloom op, onder meer lezend in het christelijke dagblad Trouw.

Hans Verhagen

Het leidde tot veel lof en enthousiasme, maar ook tot protest, en hoe dan ook tot een storm aan publiciteit in binnen- en buitenland. Vanaf 1973 werkte hij mee aan het documentaire programma Het Gat van Nederland, onder regie van Hans Keller. Vooral zijn interviews werden geroemd en ook zijn ‘avantgardistische juweeltjes’, zoals Johan van der Keuken zijn ‘literaire’ reportages omschreef. In 1974 tekende Verhagen, met Keller en H.J. A. Hofland voor Vastberaden maar Soepel en met Mate, een avondvullend programma over Nederland tussen 1938 en 1948.

Verder verdient vermelding: Geschiedenis van een plek, een avondvullende documentaire over de plek van het concentratiekamp Amersfoort, die hij samen maakte met Armando, in 1978.

In 1979 kwamen, niet zonder problemen, vijf uitzendingen tot stand onder de titel Verhagen-Cadabra. Een talkshow waarin hij onder meer sprak met de weduwe Rost van Tonningen, wat ook weer leidde tot protesten. De talkshow betekende jammer genoeg ook het tumultueuze einde van Verhagens loopbaan als televisiemaker. Drugsgebruik heeft hem zonder twijfel enorm geïnspireerd, maar ook dwarsgezeten. In de televisiedocumentaire die VPRO-er Fons Dellen maakte in 2009, Archeoloog van de emotie, blikte Verhagen terug op zijn televisiewerk. Op de VPRO-radio is Verhagen vele malen te horen geweest, met voordrachten uit zijn sprankelende poëzie, even zwaarmoedig als vitaal. Interviewers en documentairemakers van nu, of zij nu werken voor televisie of radio, zijn vermoedelijk direct of indirect door zijn werk beïnvloed.

werk over Hans Verhagen