Droevig nieuws. Programma- en documentairemaker en oud-VPRO-collega Theo Uittenbogaard is in de nacht van vrijdag 22 april overleden. Hij is 76 jaar geworden.

Theo werkte voor radio en vooral voor televisie. Begonnen in de jaren zestig kortstondig als verslaggever bij de NCRV-radio, werkte hij daarna voor de KRO-televisie en vervolgens jarenlang hoofdzakelijk als programmamaker bij de VPRO-televisie.

In een toelichting bij de uitgave van een groot deel van zijn oeuvre als DVD-box bij Beeld & Geluid in 2013 werd geschetst hoe hij met regisseurs als Roelof Kiers en Hans Keller behoorde tot de generatie van de ‘VPRO Documentaire School’. 'Nieuwe kleine opname apparatuur opent andere perspectieven voor de filmers. Hun manier van filmen is heel direct. Emotionele betrokkenheid en het blootleggen van emoties spelen een belangrijke rol. Hans Keller introduceerde Uittenbogaard in het documentaire vak. Samen werkten ze aan vormexperimenten in Het gat van Nederland en Zorgvliedt, roemruchte programmatitels uit de jaren zeventig.'

een verhalenverteller bij uitstek

Vriend en ex-collega Ad ’s Gravesande omschreef hem eerder deze week als 'een verhalenverteller bij uitstek'. Hij maakte vele documentaires, onder meer over Marokko, België, Hollywood en Siberië (het Stalin-strafkamp Magadan). Maar hij werkte ook voor programma’s als Machiavelli, Mooi, Diogenes, Passaat en Vreemd land.

Daarnaast maakte hij een serie reisverhalen, waaronder een serie samen met Geert Mak over de wandeltocht die Jacob van Lennep in 1823 door Nederland maakte. Het aantal titels is schier eindeloos.

spelen met taal

'Theo is vooral ook taal,' meent collega-filmer en documentairemaker Hans Fels. 'Eindeloos spelen met taal, met woordjes waar zijn olijke kijk op het leven uit bleek. Op de redactie van Extra hing aan de muur een lang gerekt lint van papier met daarop de tekst "JODEN DEUGEN". Vlak achter deugen leek het papier afgescheurd alsof de laatste letters van de tekst waren afgescheurd. Olijke ernst! Was getekend Theo.'

Aandacht voor taal blijkt ook uit zijn overlijdensadvertentie die bovendien een indruk geeft van hoe Theo in het leven stond: vormgegeven als tegeltje, is de door Theo zelf geschreven tekst te lezen: ‘’t Is jammer / ’t Was zo leuk.’

'hij bezag de wereld met humor'

Frank Wiering, programmamaker en ex-hoofdredacteur VPRO-televisie in een reactie op het overlijden van Theo: ‘Hij bezag de wereld met humor als een soort stripverhaal, zonder de informatieve inhoud van zijn waarnemingen geweld aan te doen. In het voorbijgaan liep hij vaak pom, pom, pe-pom te mompelen als de soundtrack van een Tom Poes-filmpje. Typerend is ook de titel van het portret dat hij over Hans Wiegel maakte, Een heer met de Pet.'

De VPRO wenst zijn vrouw, overige familie en vrienden alle goeds en sterkte toe.