In Half Holland dakloos spreekt Yora Rienstra mensen die te maken hebben met de oorzaken en gevolgen van de wooncrisis, in de stad én op het platteland. De een is slachtoffer, terwijl de ander juist gebaat is bij een krappe markt. Hoe gaat het nu met ze?

aflevering 1: alleenstaande moeder Angelique

In de eerste aflevering van Half Holland dakloos volgt Yora alleenstaande moeder Angelique. Zij komt met haar baby op straat te staan omdat haar antikraakpand wordt gesloopt.

Angelique komt niet in aanmerking voor opvang, omdat ze geen psychische problemen heeft, met daarnaast gewoon een inkomen. Aan het einde van de aflevering komt alsnog het verlossende telefoontje: er is een tijdelijke woning vrijgekomen.

De opnames zijn inmiddels enkele maanden geleden en we bellen Angelique om te vragen hoe het nu met haar gaat.

Toen ze de woning kreeg moest er eerst nog geklust worden, vertelt Angelique: ‘Heel Kerst en oud & nieuw ben ik er bezig geweest. Maar half januari konden we wel al de verjaardag van mijn dochter daar vieren. Inmiddels staan al onze meubels erin en is het eigenlijk af. We beginnen wat tot rust te komen.’

Dat heeft even geduurd: ‘Er is nog wel een flinke lading stress uit gekomen, maar dat is nu allemaal goed.’

Angelique weet dat ze er over twee jaar weer uit moet en ze wil niet weer vlak voor Kerst op straat komen te staan: ‘Deze tijdelijke oplossing is heel fijn, maar ik ben er nog niet. Ik ben geen moment gestopt met het zoeken naar een permanente woning.’

Ze is van plan om de urgentie van daklozenproblematiek zichtbaarder te maken in de lokale politiek: ‘Ik ben nog niet klaar met vechten en vind nog steeds dat er veel moet veranderen. Daarom dat ik ga proberen om in de gemeenteraad te komen om ook iets voor anderen te kunnen betekenen. Al is het maar dat ik mensen een stem kan geven zodat ze gehoord worden. Want dat is precies waar ik tegenaan liep.’

aflevering 2: student Iris

In aflevering 2 gaat Yora langs bij Iris, die in haar studentenhuis al twee maanden met een kapotte ketel zit. Wanneer een cv-monteur constateert dat de ketel in zeer slechte staat is met een mogelijk koolmonoxidelek tot gevolg, belt Iris haar huisbaas. Die direct ophangt. Er zijn inmiddels enkele maanden verstreken en we bellen haar om te polsen hoe het gaat.

‘Het is gelukkig allemaal positief afgelopen,’ vertelt Iris. ‘Twintig minuten nadat de filmploeg wegging belde de monteur mij geschrokken over de koolmonoxide. Hij kwam meteen langs en gaf aan dat hij direct met de verhuurder ging regelen dat er een nieuwe ketel zou komen. Dat duurde alleen nog een paar weken omdat die niet direct geleverd kon worden.’

Hebben Iris en haar huisgenoten dan nog langer in de kou moeten zitten? Dat gelukkig niet. ‘We kregen van de huurbaas een losse heater voor in elke kamer. Maar die werken natuurlijk op elektriciteit, dus ik verwacht dat de energierekening wel een stuk hoger gaat uitvallen. Als dat zo is ga ik zeker weer een mailtje sturen, want hier kunnen wij ook niets aan doen.’

Iris vertelt in de aflevering dat het schoonmaakbedrijf dat volgens het huurcontract tweewekelijks langs zou moeten komen zich na een paar keer nooit meer heeft laten zien. Ook daar zit schot in de zaak: ‘We hebben een nieuw schoonmaakbedrijf gekregen en die zijn nu twee keer langs geweest. Dus voorlopig zitten ze op schema.’

aflevering 3: kraker Vincent

In de derde aflevering is Yora aanwezig bij krakerscollectief Hotel Mokum op de laatste dag voor de ontruiming. Vincent is een van de krakers die na wekenlang het leegstaande hotel gekraakt te hebben de uitspraak van de rechter aanhoort. We bellen Vincent om te vragen wat er na de ontruiming in november 2021 is gebeurd met het hotel en het collectief. Een week voor de uitzending van Half Holland dakloos heeft het collectief weer een nieuw pand gekraakt.

‘Dit is niet de eerste keer dat ik een ontruiming heb meegemaakt, maar zoveel politie had ik nog nooit bij elkaar gezien.' vertelt Vincent. 'Tientallen busjes, een takelwagen, een hijskraan, de hele straat was afgezet. Heel erg intens. Het is wel typisch dat je een situatie hebt waarin heel veel jonge mensen willen zeggen: deze plek is belangrijk voor ons en we hebben er iets moois van gemaakt, en dan wordt de halve politiemacht van Amsterdam ingezet om een pand weer leeg te laten staan.’ Het pand staat vier maanden later nog steeds leeg.

Vincent vindt het vooral jammer dat hiermee een stukje cultuur en saamhorigheid van de jonge Amsterdammers wordt afgepakt. Er werden exposities, filmavonden en lezingen georganiseerd en daar kwamen veel mensen op af. ‘Natuurlijk is het jammer dat het pand werd ontruimd, maar het was op een bepaalde manier al zo’n groot succes. Hotel Mokum vond veel weerklank omdat het een open en levendige plek was geworden, iets waar veel behoefte aan was. We hebben ontzettend veel steun gekregen en mensen vonden het heel jammer dat de plek die we hadden gecreëerd weg moest.’

Hotel Mokum had een symbolische status gekregen voor de kracht van kraken in deze wooncrisis. Vincent gaat daarom gewoon door met de succesformule die het collectief heeft gevonden: maak kraken zichtbaar en laat zien dat het waardevol is om een leegstaand pand een sociale en culturele functie te geven. ‘Sinds een week zitten we samen met een andere kraakgroep, de Kinderen van Mokum, in een nieuw kraakpand in Amsterdam. De begindagen zijn altijd een beetje spannend omdat het Openbaar Ministerie kan overgaan op een spoedontruiming. Maar dat is niet gebeurd, en nu is het afwachten of de eigenaar aangifte gaat doen.’

Vincent hoopt anderen te enthousiasmeren om ook te kraken. ‘De wooncrisis gaat zichzelf niet oplossen. Kraken is niet de enige oplossing voor het woonprobleem, maar het is wel de manier om het protest tegen de wooncrisis te radicaliseren. En dat is nodig. Want als de geschiedenis ons iets leert is dat je er met vriendelijke verzoeken aan de machthebbers niet komt.’