Zondagnacht werd bekend dat de Colombianen tegen het vredesakkoord met de FARC hebben gestemd. Tegen de verwachtingen in waren de nee-stemmers nipt in de meerderheid met 50,2 procent. Bureau Buitenland correspondent Edwin Koopman maakte voordat het referendum plaatsvond een reportage over de tegenstanders van het akkoord. Wie zijn deze mensen en wat zijn hun bezwaren tegen de vrede?
Luister hier de reportage vanuit Colombia terug:
Niet alle Colombianen zijn blij met de afspraken die zijn opgenomen in het akkoord. Het hoofdargument is dat er geen gerechtigheid worden gedaan als de FARC-leden worden vergeven. Zo is er de regeling dat commandanten niet de gevangenis in zullen hoeven. Zolang ze mee werken met justitie krijgen ze maximaal acht jaar taakstraf. Dit terwijl ze soms gruwelijke dingen op hun geweten hebben. En over het geld wat de guerrillagroep met afpersing en drugshandel heeft verdiend in de afgelopen decennia wordt niks gezegd in het akkoord.
Kamp bij de recente FARC-conferentie in El Caguan waarbij de guerrilla-leden onderling hebben gestemd over het vredesakkoord.
Ook zijn de tegenstanders niet blij met de kansen die de guerillos krijgen bij het terugkomen in de Colombiaanse maatschappij. Zij zullen namelijk ook publieke functies mogen gaan bekleden. Hiermee zou president Juan Manuel Santos het land hebben overgeleverd aan de communisten.
Ondertekening van het vredesakkoord op maandag 26 september in Cartagena, Colombia.
De overtuiging dat er geen gerechtigheid wordt gedaan door de FARC leden amnestie te bieden en weer terug in de maatschappij op te nemen is groot. Een parlementslid laat tijdens een protestactie in Bogotá weten: “Wij zijn tegen het akkoord met de FARC omdat het niet rechtvaardig is. Een vrede zonder gerechtigheid is geen vrede, maar brengt alleen nog maar meer geweld met zich mee. Wij gaan ‘nee’ stemmen en we zullen ook aan de mensen vertellen dat ze ‘nee’ moeten stemmen.”
FARC-leden maken eten tijdens de conferentie.
Onbetwiste leider van het ‘nee’-kamp is de conservatieve oud-president Álvaro Uribe. Hij heeft vooral kritiek op de straffeloosheid naar de FARC-strijders toe in het akkoord en leidde de afgelopen dagen een felle, en klaarblijkelijk succesvolle, tegencampagne. Maar hij heeft naast voorgenoemde argumenten ook nog persoonlijke redenen om tegen de deal te stemmen. In het akkoord staat namelijk ook dat er een waarheidscommissie en speciaal vredestribunaal zullen worden opgericht. En dit tribunaal gaat niet alleen guerillos berechten, maar ook burgers die paramilitaire troepen hebben gesteund. Uribe heeft reden om hier bang voor te zijn, omdat veel van zijn vrienden, en mogelijk hijzelf ook, in het verleden rechtse paramilitaire troepen hebben gefinancierd.
Wat er zal gebeuren nu het Colombiaanse volk het vredesakkoord heeft afgewezen is nog onduidelijk. Voor velen komt deze nee-meerderheid als een onaangename verrassing. Tot kort voor het referendum wezen peilingen uit dat ongeveer twee derde vóór zou gaan stemmen. President Santos heeft wel al laten weten dat hij de uitslag zal respecteren. Volgende week wil Santos met de leiders van Uribe’s ‘nee’-kamp in gesprek gaan om te kijken waar de knelpunten zitten.
Tijdens de ondertekening van het akkoord op maandag 26 september gaf de Colombiaanse president ook toe dat niet alles aan de vredesdeal ideaal is, maar hij benadrukte ook de noodzaak ervan: “Ik heb liever een imperfect akkoord dat levens red, dan een perfecte oorlog die dood en verderf zaait.”