Waar meestal vooral regisseurs en acteurs in de schijnwerpers staan, belicht VPRO Cinema Extra ook minder bekende vakgebieden binnen de filmindustrie. Volgens Johannes zijn aspecten zoals de soundtrack, een kostuum of het camerawerk immers onmisbaar: ‘Ik kan me een film als Once Upon a Time in the West niet voorstellen zonder de prachtige muziek van Ennio Morricone, James Bond zonder z’n perfect gesneden pakken, Atonement zonder die briljante ‘onetaker’ op het strand van Duinkerke of Birdman zonder de ingenieuze wijze waarop het is geschoten. Er zijn zoveel details, en dus vakgebieden, die van een film een perfect geheel maken. Soms direct hoor- en voelbaar, soms zonder dat je het doorhebt. Daar willen we de filmliefhebbende kijker graag in meenemen.’
vanaf september weer maandelijks rond 22.30 uur op NPO 2 Extra
kijk de afleveringen
aflevering 8: Sounddesign
5 juni 2021
In aflevering 8 van VPRO Cinema Extra spreekt Noa Johannes met sounddesigners Jan Schermer en Evelien van der Molen over hun vak. Zij zijn verantwoordelijk voor het totale geluidsontwerp van een film: elke krakende deur, ritselende takken in de wind, en alle dialogen; de sounddesigner moet niet alleen zorgen dat het geluid in de film perfect klinkt, een geluidsontwerper voegt aan elke scène de juiste sfeer toe.
Jan Schermer vertelt aan de hand van drie van zijn films over de belangrijkste aspecten van het vak. Hij was sounddesigner voor de recente Oscar-winnaar Another Round (2020) van Thomas Vinterberg, waar het geluid zo naturel mogelijk moest zijn. Voor de Poolse sciencefictionfilm I Am Lying Now (2019) moest hij een mix maken tussen volstrekt nieuwe en vertrouwde geluiden. De film Code Blue (2011), waarvoor Schermer een van zijn drie Gouden Kalveren won, vroeg om een veel abstractere aanpak.
Evelien van der Molen werkte mee aan films (o.a. New Kids Turbo en Drama Girl), series (o.a. De regels van Floor) en documentaires als Klassen en Schuldig. Zij vertelt aan Noa Johannes over de film die haar inspireerde om sounddesigner te worden: de bizarre thriller Lost Highway van David Lynch.
Na de aflevering wordt Code Blue van Urszula Antoniak uitgezonden.
aflevering 7: Productie
1 mei 2021
In aflevering 7 van VPRO Cinema Extra spreekt Noa Johannes met top-producer Els Vandevorst en de talentvolle Max de Wolf over hun vak: filmproducent. Het zijn de mensen die vanaf het prille begin tot aan het laatste moment bij de film betrokken zijn. Zij stellen het team samen, zoeken de ideale regisseur bij een script, en zorgen ervoor dat er geld is om de film te maken. Els Vandevorst produceerde films van onder andere Lars von Trier, Aleksandr Sokurov, Brian De Palma en Martin Koolhoven. Zij vertelt over haar vak aan de hand van de films Quo Vadis, Aida (2020, Oscar-nominatie), Brimstone (2016) en Eden (2020).
De film Eden wordt direct na de aflevering uitgezonden, en is voor het eerst te zien op de Nederlandse televisie.
aflevering 6: Montage
3 april 2021
Beroemd citaat van de in 2014 overleden acteur Philip Seymour Hoffman: 'The film is made in the editing room'. In de zesde aflevering van VPRO Cinema Extra draait het om dat onderdeel van filmmaken: de montage. Noa Johannes spreekt erover met editor Job ter Burg, die samenwerkt met regisseurs als Martin Koolhoven, Alex van Warmerdam en Paul Verhoeven. Hij gaat hij in op de (verborgen) details van zijn vak aan de hand van fragmenten uit Zwartboek, Elle en Borgman. Uit die laatste film laat hij een stuk van een scène zien die de film niet heeft gehaald. Juist om de mysterieuze toon van de film te versterken, besloten Van Warmerdam en Ter Burg in de montage juist scènes weg te laten.
Noa Johannes ontmoet ook het jonge montage-talent Mieneke Kramer. Zij monteerde onder andere Prins, de korte film De dag dat mijn huis viel, de VPRO-docu Mijn seks is stuk en is momenteel aan het werk voor de nieuwe film van Sam de Jong (Met mes). Kramer vertelt over een scène die haar als filmliefhebber en als editor inspireert: de ontmoetingsscène op afstand tussen Meg Ryan en Tom Hanks, uit Sleepless in Seattle.
Aansluitend op deze aflevering wordt Borgman vertoond.
aflevering 5: Acteren
6 maart 2021
In deze aflevering vertellen Jeroen Krabbé en Nora El Koussour over hun vak: acteren. Krabbé's carrière kent vele nationale en internationale hoogtepunten. In VPRO Cinema Extra blikt hij terug op zijn rollen in films als Soldaat van Oranje, The Prince of Tides, James Bond film The Living Daylights en de serie In therapie.
Nora El Koussour brak door met haar hoofdrol in Layla M, en was daarna te zien in onder andere De belofte van Pisa en de hitserie Mocro Maffia. Zij vertelt over de film die haar inspireerde om het vak in te gaan.
Aansluitend wordt De liefhebbers (2019), een bitterzoete mozaïekfilm met een mooie rol van Jeroen Krabbé, uitgezonden op NPO 2 Extra.
aflevering 4: Regie
4 december 2020
Na afleveringen over cinematografie, filmmuziek en kostuumontwerp, sluiten we het eerste seizoen van VPRO Cinema Extra af met het vak waar alles samenkomt: regie.
Paula van der Oest (o.a. Zus & zo, Black Butterflies, Tonio en Lucia de B.) is hoofdgast. Zij vertelt over de hoogtepunten en belangrijkste lessen uit haar carrière tot nu toe aan de hand van haar films Moonlight, Tonio en de splinternieuwe film Love in a Bottle, een romantische komedie die zij opnam tijdens corona.
Naast regisseur is Van der Oest ook scenarioschrijver en producent. In die laatste hoedanigheid brengt zij in december De slag om de Schelde uit, een van de duurste Nederlandse speelfilms tot nu toe.
De jonge regisseur Mees Peijnenburg (Geen koningen in ons bloed & Paradise Drifters) is ook te gast in deze aflevering, en vertelt over de scène die hem inspireerde om filmmaker te worden, uit de film La haine.
Aansluitend op de aflevering wordt Geen koningen in ons bloed van Mees Peijnenburg vertoond.
aflevering 3: Filmmuziek
7 november 2020
In deze aflevering spreken we met het jonge talent Annelotte Coster over de scène die haar inspireert, uit de Britse coming-of-age film Submarine. Waarin een lieflijk melodietje toch heel goed blijkt te passen bij een vervelende scène.
En Noa Johannes spreekt met Merlijn Snitker, een van de beroemdste Nederlandse filmcomponisten. Hij schreef muziek voor onder andere Het Schnitzelparadijs, Alles is liefde, De marathon, Bankier van het verzet en de nieuwe serie Vliegende Hollanders.
Aansluitend wordt de film Publieke werken uitgezonden, van regisseur Joram Lürsen met hoofdrollen voor Jacob Derwig, Rifka Lodeizen en Gijs Scholten van Aschat. Goed voor maar liefst 10 Gouden Kalf-nominaties, waaronder één voor de muziek van Merlijn Snitker.
aflevering 2: Kostuumontwerp
3 oktober 2020
Op de 40ste editie van het Nederlands Film Festival (NFF) wordt voor het eerst het Gouden Kalf voor beste kostuumontwerp uitgereikt. De prijs zal, geheel terecht, worden uitgereikt door een van de allerbesten in het vak: Jany Temime. Zij maakte kostuums voor de Nederlandse Oscar-winnaars Antonia en Karakter, en ze ontwierp nieuwe kleding voor beroemde personages als Harry Potter en James Bond.
In de tweede aflevering van VPRO Cinema Extra geeft Temime een uitgebreid interview over haar werk. ‘Ik heb jaren in Nederland gewerkt en gewoond, en heb er iets Calvinistisch aan overgehouden. Mijn kostuums zijn ingetogen, sober. Maar als er een moet opvallen, dan ga ik er ook helemaal voor.’
Ook te gast in deze aflevering: het Nederlandse talent Nedda Nagel. Zij maakte kostuums voor onder andere Prins en Rundfunk. In gesprek met Noa Johannes vertelt zij welke filmscène haar inspireert. Aansluitend wordt de film Het stenen vlot vertoond. Dit drama uit 2002 van George Sluizer won op het NFF de speciale juryprijs. En de kostuums werden ontworpen door Jany Temime.
aflevering 1: Cinematografie
29 augustus 2020
De eerste aflevering van VPRO Cinema Extra gaat over de kunst van het filmen, oftewel cinematografie. Te gast is misschien wel de bijzonderste cameraman van dit moment: de Mexicaanse Diego García, die samenwerkte met geroemde filmmakers als Nicolas Winding Refn, Yorgos Lanthimos en Apichatpong Weerasethakul. García ontving begin dit jaar nog de Robby Müller Award, een nieuwe prijs waarmee het International Film Festival Rotterdam (IFFR) belangrijke ‘beeldmakers’ eert.
Daarnaast spreekt Johannes met de talentvolle en in 2018 afgestudeerde Casper van Oort. Op de Filmacademie schoot hij de beelden van de prijswinnende afstudeerfilm Sisters.
Om de nieuwe filmavond compleet te maken wordt na elke aflevering geput uit de uitgebreide filmbibliotheek van NPO 2 Extra. Dit keer is gekozen voor een vertoning van Boyhood (2014), het Oscarwinnende coming-of-age drama van regisseur Richard Linklater. Johannes: ‘Deze unieke film, met aansluitend de documentaire Richard Linklater: Dream is Destiny, laat goed zien wat filmmaken kan zijn. Voor én achter de camera.’