Yra van Dijk is hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde in Mondiaal Perspectief. In 'De professoren' wordt ze geïnterviewd en zien we haar college geven.

Cecile Elffers

Hoe bent u in deze uitzending terechtgekomen?
‘Ik werd gebeld door de researcher van het programma, Maarten Slagboom, en ik wilde wel meedoen. Ik kende Michael ook al, via vrienden. Ik was nog niet eerder op tv geweest; als ik nog een keer zoiets doe, wil ik wel wat langer nadenken over wat ik ga zeggen. Want ik heb de uitzending teruggezien en ik druk me er wel wat ongenuanceerd in uit. Dat is ook eigen aan televisie – je kunt nu eenmaal niet steeds een heel gesprek met alle context eromheen uitzenden. Maar zo losgeknipt klinken mijn uitspraken behoorlijk kort door de bocht. Ik heb maandag op mijn werk best wat uit te leggen.’

Wat voor uitspraken heeft u gedaan dan?
‘Nou, bijvoorbeeld over het verschil tussen de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Leiden. Ik zeg in de uitzending dat ze hier in Leiden een hoogleraar geen Excelsheets laten invullen. Ik bedoel dat bij wijze van spreken, maar je zult zien dat mijn collega’s straks zeggen: ik vul de hele tijd Excelsheets in, jij niet dan? Dat soort dingen. Nou ja, ik snap ook wel dat zulke quotes juist leuk zijn voor het programma. En één uitspraak die ik er echt uit wilde hebben, omdat hij zonder de context niet meer klopte, is ook geschrapt. De Hokjesman wordt met veel respect gemaakt, vind ik. Leuk ook dat ze in de uitzending veel aandacht besteden aan de rol van vrouwelijke hoogleraren hier op de universiteit.’

Volgde u het programma al?
‘Ik heb er helaas maar twee andere afleveringen van gezien; ik heb nauwelijks tijd voor tv. Michael gebruikt veel ironie en overdrijving, maar hij benadert een gemeenschap wel altijd liefdevol. En ik snap dat hij voor Leiden heeft gekozen: op deze universiteit is er nog veel ruimte voor oude rituelen. Hij maakt daar wel een beetje een karikatuur van. Ik denk dat de rector niet heel blij zal zijn met de uitzending, omdat Leiden er nogal stoffig in overkomt. Terwijl het ook gewoon een moderne, efficiënte universiteit is. Maar mensen die achter hun computer zo snel mogelijk teksten produceren en beurzen binnenhalen, dat is nou eenmaal minder leuk om te filmen dan toga’s en baretten. De hokjesman viel tijdens de opnames trouwens nauwelijks op in Leiden; al die corpsjongens lopen natuurlijk ook in driedelig pak.’

Yra van Dijk in gesprek met de Hokjesman

de hokjesman over deze aflevering

‘Ik was op een promotie en toen riep mijn vriend professor Jaap van Slooten (zet aardappel-in-de-keelstem op, red.): “Hé Schaap! Je moet óns doen.” En hij had gelijk, want deze gemeenschap is helemaal Hokjesmanproof: het is een gesloten bolwerk en één grote verkleedpartij – wel duizend keer gaan die toga’s aan en weer uit, de baretten op en weer af. Maar deze aflevering gaat wel echt ergens over. Over de Tweede Wereldoorlog, maar ook over de vraag: wat vermag wetenschap te zijn? Ik ging zelf ook studeren met het idee dat de universiteit de Olympus van wijsheid en kennis is. En vervolgens kom je dan in een soort ambtelijk gangenstelsel vol uitgebluste types...’

aan deze aflevering werkten mee

Regie
Michael Schaap, Jurjen Blick
Research
Maarten Slagboom
Camera
Pim Hawinkels, Gregor Meerman, Hans Bouma, Adri Schrover
Geluid
Mike van der Sluijs, Benny Jansen, Bram Boers
Hokjesman
Michael Schaap
Montage en teksten 
Jurjen Blick

Kleurcorrectie
Gerhard van der Beek
Geluidsmixage
Jaim Sahuleka
Productie
Malva Blom, Jacqueline van Kollenburg
Eindredactie
Hans Simonse
Stagiaires
Jantine Albers, Lisa Frenkel, Ezra Elhorst, Jeroen Mondria, Céline Michel
Met dank aan
De professoren