‘Nu is de tijd rijp om de bom te laten ontploffen’, schreef Elon Musk aan zijn 220 miljoen volgers. De teksten die Musk vervolgens afvuurde op president Donald Trump deden nog het meest denken aan een kind dat zijn speelgoed uit de box smijt omdat de melkfles op zich laat wachten. ‘Zonder mij zou Trump de verkiezingen hebben verloren. De ondankbaarheid.’
Analisten spraken over een titanengevecht. De rijkste tegen de machtigste man op aarde. ‘Godzilla tegen Kong’, vat een politiek professor het samen in The New York Times. Een week later daalde de spijt in bij Musk. De naarste berichten werden verwijderd en hij bood zijn excuses aan de president. ‘Ik heb spijt. Het ging te ver.’
15 juni 2025
Daddy issues
De tweet die Elon Musk verstuurde op 6 juni 2025, die ondertussen weer offline gehaald is: '@realDonaldTrump staat in de Epstein-documenten. Dat is de echte reden dat ze niet publiek gemaakt zijn. Fijne dag, DJT!'
Het hele schouwspel bracht me terug naar de dag waarop we kortgeleden thuis werden ontvangen door de vader van Musk in zijn villa aan de Zuid-Afrikaanse kust. Het gelaat van Elon herken je onmiddellijk in de trekken van Erroll Musk (79). Bleek, hoog voorhoofd.
In een trui vol gaten schuifelde hij door zijn verder verlaten huis. De keuken stond vol ongewassen vaat. Er lagen foto’s van Elon en zijn andere zeven kinderen op de eettafel. Naast de bar stond een schildersezel met het door zijn vader geschilderde portret van zijn zoon. Dat zag er liefdevol uit.
In zijn hele doen en laten deed vader Musk toch vooral aan Donald Trump denken. Hij sprak voornamelijk over zichzelf. Ik hoorde over de vele televisieploegen die hem bezochten. De reizen over de wereld. Hij was net terug uit de Verenigde Staten. Na het interview zou hij naar India vliegen. Dan naar het Verenigd Koninkrijk. Deze week dook hij op in Rusland, op een bijeenkomst met de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Lavrov.
Errol Musk en Bram op de motorkap van Musk's Rolls-Royce, mei 2025
De fouten van de vader
Vader Musk schroomde niet zijn gast meteen op zijn nummer te zetten. ‘Stel me slimme vragen, man’, zei hij meerdere malen. ‘Begrijp je wat ik zeg?’ Hij bleef eindeloos zoeken naar websites die het gemiddelde IQ van landen met elkaar vergeleken, om zijn bewering te staven dat de intelligentie van Afrikanen aanmerkelijk lager lag dan die van Europeanen of Japanners.
Elon groeide tot zijn achttiende op bij zijn vader, tot hij naar Canada en later naar Amerika vertrok. In interviews op later leeftijd heeft Elon geen goed woord over zijn vader. In de biografie geschreven door Walter Isaacson beschrijft Elon de jaren met zijn vader als ‘mentale mishandeling’. Zijn vader noemde hem voortdurend dom en zielig. ‘Hij maakte alles verschrikkelijk.’ Er was jarenlang geen contact tussen vader en zoon. De relatie die vader Musk na de scheiding van zijn eerste twee echtgenotes met zijn (inmiddels volwassen) stiefdochter begon, speelde daarbij een belangrijke rol. Ze kregen twee kinderen samen.
In de biografie over Elon Musk wordt voormalig president Obama aangehaald: ‘Iedere man leeft volgens de verwachtingen van zijn vader of probeert de fouten van zijn vader recht te zetten’. Toen ik Errol Musk vroeg of Elon wellicht een achtergebleven vader zocht in Donald Trump, begon Musk Senior van oor tot oor te glunderen. ‘Of hij mij ziet in Donald Trump? Misschien. Of als een oom.’
Een tienjarige Elon Musk in 1982
Bekende patronen
Er is al veel geschreven en gefilmd over het vadercomplex van Donald Trump zelf. Ook Trumps vader, Fred Trump, was een hork tegen zijn kinderen. Trumps nichtje Mary heeft het in haar biografie over ‘een sociopaat’. Ze schrijft: ‘Omdat hij tenminste een jaar lang was verlaten door zijn moeder en omdat zijn vader niet in staat was om hem liefde en bescherming te geven, is Donald voor de rest van zijn leven beschadigd.’
Dezelfde woorden hadden in de biografie over Elon Musk kunnen staan. De felheid van de ruzie tussen Musk en Trump had veel weg van een patroon, alsof hij wederom met zijn vader in gevecht was. We analyseren de wereldpolitiek vaak door de bril van politieke wetenschappen, staats- of partij- en zakenbelangen. Maar hoe interessant zou het zijn als je bij verkiezingen ook kennis mocht maken met de vader van de man of vrouw die het land wil gaan regeren?
Twee dagen na onze eerste ontmoeting zat ik met Errol Musk voor de televisie. Samen keken we naar de ontmoeting tussen Trump en de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa in het Witte Huis. In de zwenk van de camera zagen we een flits van Elon Musk, die ook aanwezig was bij het gespannen gesprek. ‘Doet het u nog wat, om uw zoon op televisie te zien?’ vroeg ik. Errol Musk haalde zijn schouders op. ‘Nee, man. Ik zie hem al vijfentwintig jaar op televisie.’
Stel toch eens slimme vragen.
Errol Musk kijkt naar de ontmoeting tussen Ramaphosa en Trump
Lees-, kijk-, doe- en luistertips van de redactie
- Voor de nieuwe aflevering van 'Achter de Frontlinie' ontvingen we deze keer oorlogsfotograaf en -journalist Daphne Wesdorp. Ik sprak haar over haar leven in Oekraïne en de drugs die zowel de burgers in de Donbas als de frontsoldaten in de loopgraven op de been houdt. Nu op Spotify of NPO Luister, of als videopodcast op YouTube.
- Ibrahim Traoré is ongekend populair. Het anti-imperialistische sentiment van 'The Most Handsome President in Africa' maakt veel los op het continent zelf, maar ook bij de diaspora in Parijs, Londen en andere Europese steden. Toch gaat het met zijn land, Burkina Faso, minder goed dan de TikToks doen geloven. The Africa Report meldt nu dat Burkina Faso arme West-Afrikanen lokt met beloftes die te mooi zijn om waar te zijn, waarna zij uiteindelijk in de mensenhandel terecht komen en uitgebuit worden.
- Verslaggevers van The New York Times doken in het drugsgebruik van Elon Musk. Hij blijkt verslaafd te zijn aan ketamine, een zwaar verdovend middel dat je blaas voorgoed aantast. Een verhelderende longread.
- Deze week zond de VPRO de nieuwste documentaire van Louis Theroux uit, nu te bekijken op NPO Start. In de film, getiteld 'The Settlers', bezoekt Theroux illegale nederzettingen van Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever. Een ontluisterend beeld van een bekend fenomeen, dat sinds 7 oktober 2023 in een stroomversnelling zit.
- Waar is het lichaam van de gevreesde vader van Bashir, Hafez El-Assad? Apolline Convain en Arthur Laurie reconstrueren voor Le Figaro de mysterieuze verdwijning van hét symbool van onderdrukking in Syrië. Het stuk legt uit waarom juist de sloop van het imposante mausoleum voor veel Syriërs zo belangrijk voelt.
- Een mooi stuk in 360Magazine om deze tips mee af te sluiten, deze week. Japan staat wereldwijd bovenaan de lijst vergrijzende landen. In het dorp Nanmoku, gelegen ten noordwesten van Tokyo, is de gemiddelde leeftijd het hoogst van heel Japan. Hoe komt het dat zoveel Japanners zo lang leven, en wat zijn de gevolgen hiervan voor het land?
Een zonnig weekend gewenst, tot de volgende,
Bram Vermeulen