5 verwarrende illusies

‘Visuele illusies laten zien welke regels het brein gebruikt om informatie te interpreteren,’ zegt Floris de Lange in Grote vragen. Hier vijf illusies die licht werpen op de werking van je hersenen.

Kijk eens: een vorm die je op vier manieren om z’n as kunt zien draaien. Wat is de echte? Geen een natuurlijk, want je kijkt naar pixels op een beeldscherm. Maar je hersenen willen er dolgraag een driedimensionaal object van maken. Met een beetje oefening kun je zelf beslissen welke kant je het object op wilt zien draaien.

Veel optische illusies laten je geloven dat iets beweegt, terwijl dat niet zo is. In deze illusie beweegt van alles, maar toch anders dan je brein je wil laten geloven. Het feit dat je beweging waarneemt ten opzichte van andere objecten speelt je parten.

De Café Wall Illusion is een klassieker, die parallelle lijnen schuin laat lijken. In filmpje zie je een variant daarop. Maar hoe werkt het nou? Tja, dat is nog altijd niet helemaal bekend, maar een deel van de verklaring vind je hier.

Het dambord van Adelson is nog zo’n gouwe ouwe. Hoe vaak je dit ook ziet, je brein weigert te geloven dat de twee vlakken exact dezelfde grijstint hebben. De verklaring zit ‘m onder meer in het feit dat je visuele systeem contrast versterkt, zodat je meer details kunt zien. Maar ook je interpretatie, het idee dat er een schaduw zou zijn, speelt een rol. 

Ook je gehoor laat zich gewillig bedotten. In dit filmpje wat mooie voorbeelden, onder meer geluid dat steeds hoger lijkt te worden (en daar oneindig lang mee kan doorgaan) en een bewijs dat je ogen meebepalen wat je hoort.

Nieuwsgierig geworden? In dit artikel op Nemo Kennislink lees je wat meer over de manieren waarop dit soort beelden je hersenen en ogen voor de gek houden.