Het grote racismegesprek

Nederland, we moeten het hebben over racisme

Tijdens de NPO-themadag ‘Nederland tegen racisme’ verzorgden VPRO en Pakhuis De Zwijger samen met Lilith Mag een online en interactief gesprek over racisme. Na een maand van protesten tegen racisme, gesprekken in praatprogramma's, en artikelen en opinies in media, is het tijd om de balans op te maken. Hoe ziet institutioneel racisme in Nederland eruit en hoe komen we tot oplossingen om samen vorm te geven aan een inclusieve en open samenleving?

In Nederland, we moeten het hebben over racisme, gaan we het gesprek aan. Aan tafel bij journalist en presentator Clarice Gargard schuiven deskundigen, mediamakers, activisten, ‘gewone burgers’, wetenschappers en historici aan, om aan de hand van het heden, het verleden en uiteindelijk met een blik op de toekomst het gesprek te voeren. Wat is er de afgelopen maand nou allemaal gebeurd? Hoe kijken onze gasten daarnaar? En naar wat voor samenleving willen we toe?

Clarice Gargard: 'Na een roerige maand van Black Lives Matter-protesten en andere vormen van antiracistisch verzet, wordt het tijd om de balans op te maken. Het is belangrijk dat we een inhoudelijk gesprek voeren over institutioneel racisme in Nederland. Wat er speelt, maar vooral ook hoe we samen met alle burgers tot oplossingen kunnen komen. Dat hopen we met VPRO en Pakhuis de Zwijger waar ik vaker mee samenwerk aan programma's en talks te kunnen doen. Dit zal niet het laatste gesprek worden, maar hopelijk kan het wel een begin van iets nieuws zijn.'

VPRO-hoofdredacteur Anouk Kamminga: 'We merkten dat een enorme behoefte ontstond om naast de radio- en televisieprogrammering als onderdeel van de NPO-themadag over racisme ook een interactief gesprek te organiseren. Juist omdat een gesprek dat context biedt binnen het racismedebat zo ontzettend belangrijk is. Met Pakhuis de Zwijger geeft de VPRO al jaren het gesprek over thema’s als duurzaamheid en inclusiviteit een podium. We willen die expertise nu inzetten om deze avond te faciliteren en te organiseren en zo weer nieuwe stappen te zetten richting een inclusieve samenleving.'

Dit is de eerste uitzending van een reeks gesprekken over racisme in samenwerking met Lilith Mag en Pakhuis de Zwijger.

Clarice Gargard

bekijk de introductie door Typhoon

Nederland, we moeten het hebben over racisme opende met een voordracht van muzikant Typhoon (Glenn de Randamie): 'Wees moedig in je ongemak. Wees open en nieuwsgierig, dan ben ik dat ook. Er is geen ik zonder jou en geen strijd zonder hoop. Laten we beginnen.' Bekijk zijn bijdrage hier.

(klik hieronder op 'open' om een bronnenlijst van de gebruikte beelden te bekijken)

bronnenlijst beelden

Bron: Siese Veenstra / ANP

Bron: Sem van der Wal / ANP

Bron: Jeroen Jumelet / ANP

Bron: Remko de Waal / ANP

Bron: Marco de Swart / ANP

Bron: Sem van der Wal / ANP

Bron: Jean-Pierre Geusens / ANP

Bron: Jean-Pierre Geusens / ANP

Bron: Jean-Pierre Geusens / ANP

Bron: Jean-Pierre Geusens / ANP

Bron: Piroschka van de Wouw / ANP

Bron: Remko de Waal / ANP

Bron: Piroschka van de Wouw / ANP

Bron: Marco de Swart / ANP

Bron: Marco de Swart / ANP

Bron: Marco de Swart / ANP

eerste gesprek: het heden

Gespreksleider Clarice Gargard wordt aan tafel vergezeld door Kunta Rincho (cultureel-maatschappelijk ondernemer), Nancy Jouwe (cultuurhistoricus) en Seada Nourhussen (hoofdredacteur OneWorld). Ze bespreken de gebeurtenissen van de afgelopen maanden, hoe het gesprek nu gevoerd wordt, wat er anders kan en hoe er voor gezorgd kan worden dat het huidige momentum niet verdwijnt.

tweede gesprek: jongeren in actie

Hoe kan een jonge generatie het verschil maken? Laurie Limburg en Stijn de Jonge schuiven aan. Zij bezochten dit jaar hun eerste protestacties, de Black Lives Matter-demonstraties. Ook aan tafel komt Lakiescha Tol. Samen met Sohna Sumbunu richtte zij een petitie op voor het verplichten van les over racisme op scholen. 

derde gesprek: de toekomst

Hoe kunnen we de toekomst vormgeven? En wat moeten we uit de geschiedenis meenemen om een nieuwe situatie te realiseren? Een gesprek met Mitchell Esajas (mede-oprichter The Black Archives), Amade M’charek (Professor Anthropology of Science) en Leo Lucassen (directeur Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis). Antropoloog Sinan Çankaya praat mee via Zoom.

optredens van Joya Mooi

Tijdens de avond waren er twee optredens van muzikant Joya Mooi, begeleid door gitarist Aaron Hanenberg. Ze speelden de nummers 'Bitter Parts' en 'Been Here'. Bekijk de optredens:

alle gasten

Klik hieronder op 'open' om een overzicht te zien van alle gasten in deze uitzending.

Rapper en muzikant Typhoon (Glenn de Randamie) verzorgt de introductie

Seada Nourhussen is hoofdredacteur van OneWorld

Nancy Jouwe is cultuurhistoricus

Kunta Rincho is cultureel-maatschappelijk ondernemer, muzikant, communitybuilder en antiracisme-activist

Sinan Çankaya is antropoloog en auteur van het boek 'Mijn ontelbare identiteiten'

Mitchell Esajas is co-founder New Urban Collective en The Black Archives & lid KOZP

Leo Lucassen is historicus en directeur Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG)

Amade M’charek is Professor Anthropology of Science aan de afdeling Antropologie van de Universiteit van Amsterdam

Lakiescha Tol is medeoprichter petitie voor het verplichten van les over racisme op scholen

Laurie Limburg is demonstrant

Stijn de Jonge is demonstrant

Muzikant Joya Mooi treedt op