De resten van de grootste Romeinse tempel ten noorden van de Alpen liggen onder de Nederlands Hervormde kerk van Elst. Die was ooit gewijd aan de halfgod Hercules. Paul van der Gaag praat met prof. Nico Roymans van de VU, de archeoloog die de opgravingen geleid heeft.
10.00-11.00: Een interview met Pauline Micheels, auteur van het deze week verschenen boek over de vatenman Bernard van Leer (1883-1958). Deze ondernemer en weldoener bouwde na de Eerste Wereldoorlog een wereldwijde onderneming in stalen vaten op. De column van de thriller-schrijver Tomas Ross met zijn herinnering aan prins Claus. Verder aandacht voor het Berlijn in de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog. Over dit onderwerp verschenen afgelopen week twee boeken ‘Berlijn, de ondergang 1945’van Antony Beevor en ‘Hitlers laatste dagen’van Joachim Fest. Een gesprek met historicus Wim Berkelaar en ooggetuige Pieter Bernsen, die de inname van Berlijn door de Russen heeft meegemaakt. 11.00-12.00: Een impressie van de lezing die Wolfgang Leonhard afgelopen donderdag in het Goethe Instituut in Amsterdam gaf over zijn betrokkenheid bij het ontstaan van de DDR, de verwachtingen en de teleurstellingen. Leonhard staat bekend als Oost-deskundige, maar eigenlijk zou Wolfgang Leonhard nog veel meer onderwerpen aan kunnen snijden. De in Wenen (1921) geboren politiek schrijver, publicist en historicus bracht een groot deel van zijn jeugd door in Moskou en werd medewerker van Walter Ulbricht, die in 1945 naar Oost-Berlijn vloog om de DDR op te bouwen. Als aanstormend talent in de communistische partij keerde hij in 1949 de partij de rug toe en kwam hij via Joegoslavië in West-Duitsland terecht. In 1954 kwam zijn bekendste boek uit: 'Die Revolution entläßt ihre Kinder' (Kiepenheuer & Witsch, de Bezige Bij). Zijn analyse van het stalinisme deed veel stof opwaaien. Dat er onder de Nederlands Hervormde kerk van Elst resten van een Romeins heiligdom lagen, kwam al vlak na de oorlog aan het licht, toen de kerk gerestaureerd werd omdat hij door een bombardement zwaar gehavend was. Maar pas nu archeologen van de VU in Amsterdam het terrein om de kerk hebben afgegraven, is de volle omvang en van de cultusplaats duidelijk geworden. Op de plek van de kerk stond de grootste tempel van de Bataven. Ja, het is zelfs de grootste Romeinse tempel ten noorden van de Alpen. Gewijd aan de halfgod Hercules. OVT praat met prof. Nico Roymans, de archeoloog die de opgravingen geleid heeft. Een gesprek met Ton van Reen wiens nieuwe boek ‘Klein volk: De geschiedenis van de kabouter’ deze week verschijnt. Ton van Reen houdt zich al vele jaren bezig met de geschiedenis en cultuur van de kleine mens, met name van hen die de zandgronden van Brabant en Limburg als leefgebied hebben. 11.25 Het Spoor terug: het Ambonezenbos, deel 1 van een tweeluik Aandacht voor de vergeten geschiedenis van de Molukse woonoorden in Nederland en in het byzonder het barakkenkamp Carel Coenraad polder in Groningen. Voor de 2e Wereldoorlog een barakkenkamp waar slikkenarbeiders in de werkverschaffing werkten, in de oorlog zaten er Duitsers, pal na de oorlog werden er NSB'ers ondergebracht en vanaf 1953 kwamen er nieuwe bewoners: Ambonezen. Nu veertig jaar later rest alleen nog maar een populierenbos waar ooit zich een (kleine) geschiedenis heeft afgespeeld. Het Moluks Historisch Museum in Utrecht startte onlangs een groot onderzoek naar de geschiedenis van de tientallen grote en kleine Molukse woonoorden in Nederland. OVT reconstrueerde de geschiedenis van het Groningse kamp, op de grens tussen provincie en Waddenzee. Hier streken begin jaren vijftig zo'n driehonderd Molukkers neer temidden van Groningse boeren en burgers. De rijksoverheid vreesde communistische beïnvloeding vanuit Finsterwolde en aarzelde om de barakken beschikbaar te stellen. In januari 1962 werd het kamp afgebroken nadat de laatste Ambonezen met wapengekletter van de politie werden ondergebracht in huizen in omliggende dorpen en steden. Samenstelling: Lejo Siepe INFO: -‘De vatenman: Bernard van leer (1883-1958)’- Pauline Micheels, uitg. Contact, isbn 90 254 1536 9 -‘Berlijn, de ondergang 1945’ - Antony Beevor, uitg. Balans, isbn 90 5018 591 6 -‘Hitlers laatste dagen’- Joachim Fest, uitg. de Bezige Bij, isbn 90 7668 217 8 -‘De geschiedenis van de kabouter’- Ton van Reen, uitg. de Geus, isbn 9044502220 Boekpresentatie vrijdag 18/10, 14.00 uur bij De Boerderij, Baarlozeweg 37, helden (de Peel, aansluitend om 14.30 fietstocht langs kabouterplekken