Het Spoor Terug
De Binnenvaart 3: Weer vrij.
Aflevering 3 van de vijfdelige Spoor Terugserie "De Binnenvaart" over de geschiedenis van de binnenscheepvaart vanaf het begin van deze eeuw.
Voor schippers die nog in het bezit zijn van hun vaartuig is werk genoeg. Voor anderen begint de moeizame zoektocht naar hun in beslag genomen schip. En schippers die zich in het buitenland bevinden hebben vaak de grootste moeite om terug in Nederland te komen.
Na de bevrijding komt de binnenvaart weer moeizaam op gang. Veel schepen zijn verwoest of liggen over heel Europa verspreid. Zo komt de Rotterdamse binnenschipper Rinus van der Zee vast te zitten in de Russische bezettingszone. Zijn verhaal staat centraal in de uitzending van aanstaande zondag.
Tijdens de chaotische laatste oorlogsdagen bevindt Van der Zee zich met zijn schip ergens op de Elbe. Hij probeert dan het door de Amerikanen bezette deel van Duitsland te bereiken, maar hij is niet de enige die op de vlucht is voor de Russische troepen: 'Duitse soldaten sprongen met ransel en geweer van zes meter hoog op het dek van mijn schip. Sommigen bleven een aantal minuten liggen, maar ze stonden altijd weer op.' Het schip zit helemaal vol, zo vertelt Van der Zee: 'Ik denk dat ik een paar honderd mensen en zestig a zeventig soldaten aan boord had.' Het mag niet baten; ze komen allen toch in de Russische zone terecht.
Het duurt vervolgens tot eind 1947 voor Van der Zee terugkeert naar Rotterdam. Hij mag wel eerder terug, maar wil schip niet achterlaten: 'Je laat je schip niet in de steek. Je blijft aan boord, het is je schip. Je baas verwacht datje het schip terugbrengt.' Hij brengt die twee jaar door in Berlijn en vervolgens in het volledig verwoeste Dresden. Zijn schip keert pas terug in Nederland in 1951.
Van der Zee’s verhaal is niet uniek. Vlak na de oorlog zijn er heel veel Nederlandse schepen zoek. Van de 20.000 schepen van voor de oorlog zijn er na de bevrijding slechts 13.000 over. Sommige zijn verwoest, andere liggen over heel Europa verspreid. Langzaamaan druppelen de schepen weer binnen en in 1948 is de binnenscheepvaartvloot weer op het vooroorlogse niveau.
Met interviews met o.a. binnenschipper Rinus van der Zee.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief