Het budget dat Brussel beschikbaar stelt voor de bewaking van de Europese grenzen is de laatste jaren met miljarden gestegen. De reden: terrorisme en het toenemende aantal vluchtelingen. Nieuwe surveillance-technologie is een groeimarkt die letterlijk aan terrein wint door deals die Brussel met zogenoemde derde landen afsluit: In navolging van de Turkije-deal worden nu ook afspraken gemaakt met landen als Niger en Soedan en, als het aan de huidige EU-voorzitter Malta ligt, zo snel mogelijk ook met Libië. Geld, kennis en technologie in ruil voor het verleggen van grenzen van Europa.

Europa heeft 50.000 kilometer buitengrens, zeewater meegerekend. Dat is ruim 15 keer zoveel als de grens tussen de Verenigde Staten en Mexico, waar de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump een muur wil bouwen. Ook in Europa verrijzen de laatste jaren hekken en muren aan de grenzen, zichtbaar en onzichtbaar.

Douane- en politiediensten aan onze buitengrenzen en de ring van zogenoemde ‘derde landen’ om de Europese Unie heen, worden getraind in moderne grensbewaking. Steeds meer geld, energie en materiaal wordt ingezet om vluchtelingen buiten te houden, en Europa veilig te houden. Door angst voor terroristen onder de vluchtelingen zijn migratie- en veiligheidsbeleid sinds de aanslagen in België, Frankrijk en Duitsland immers bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden geraakt.

Een land als Niger, volgens de Verenigde Naties het allerarmste land ter wereld, kreeg afgelopen jaar plots bezoek van de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheid van de Europese Unie Federica Mogherini en onze eigen minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders.

Wat is het strategische belang van deze Sahel-staat voor Europa? Net als hun buurlanden moeten zij migranten voor ons afschrikken, tegenhouden en terugnemen. Voor deze landen op hun beurt is migratie een sterk middel om te onderhandelen over Europees geld. Zo worden de grenzen van Europa steeds verder naar buiten verlegd.

Met: Martin Pedersen Martin Lemberg-Pedersen (Deense onderzoeker aan de Aalborg University), Ibrahim Diallo (journalist/directeur Radio Sahara), Olivier Neola (adjunct-hoofd van de missie EUCAP Sahel Niger), Rhissa Feltou (burgemeester van Agadez) en President Mahamadou Issoufou, staatshoofd van Niger.

Regie: Shuchen Tan
Research: William de Bruijn en Marijntje Denters
Productie: Sharon Yosef