De stijgende zeespiegel is maar een van de vele gevolgen van het smeltende poolijs. Ook de huidige Europese hittegolf wordt er mogelijk door veroorzaakt.
Hoewel Nederland relatief is gespaard, werd er in Frankrijk een absoluut hitterecord gemeten: 45,9 graden. Uitzonderlijk, vooral omdat hitterecords nooit zo vroeg in het jaar plaatsvinden. Maar wat heeft de Noordpool hiermee te maken?
Dim Coumou is als klimatoloog verbonden aan het Potsdam Instituut voor Klimaatonderzoek en verklaart: ‘De Noordpool warmt twee tot drie keer sneller op dan de rest van de wereld. Als dit gebeurt neemt het temperatuurverschil tussen de subtropen en het poolgebied af. Daardoor neemt ook het drukverschil in de atmosfeer af. Je ziet dan ook dat de straalstroom afzwakt.’
Die straalstroom is een luchtstroom op vijf tot tien kilometer hoogte, die er normaal gesproken voor zorgt dat het weer van west naar oost waait. Door het afzwakken van deze stroom worden zogenaamde Rossby-golven beïnvloed: een slingerend patroon in de straalstroom, die lucht uit het zuiden naar Europa blaast.
Coumou: ‘Het is een natuurlijk verschijnsel dat er altijd al is geweest. Het is nu de vraag hoe klimaatverandering die Rossby-golven beïnvloedt. De afgelopen weken hebben we zo’n golfpatroon over de Atlantische Oceaan gezien. Een kenmerk van dat golfpatroon was dat er een sterke noordwaartse stroming vanaf de Sahara over Frankrijk trok. Dat bracht extreem warme lucht van de Sahara naar Frankrijk en verder noordwaarts. Dat was een van de belangrijke oorzaken van de hittegolven die we de afgelopen weken hebben gezien.’