Marjolein (31) leeft van kleins af aan voor voetbal. Maar een team vinden waar ze zich welkom voelt, én waar haar deelname niet ingaat tegen de regels van de KNVB, valt nog niet mee.

De wekker van Marjolein Schepers (31) gaat elke ochtend, behalve op zondag, om drie uur. Een uur later staat ze in de bakkerij waar op de gevel nog altijd de jongensnaam prijkt die ze bij haar geboorte kreeg. Klanten zijn inmiddels wel gewend aan “de nieuwe Marjolein”. Of eigenlijk: de Marjolein die ze altijd al was, maar van wie ze lang heeft gedacht die te moeten verstoppen. Twee jaar geleden ging ze in transitie en kwam eindelijk die begeerde V in haar paspoort. In de winkel deelde ze geboortekaartjes uit.

Dat jaar werd ze ook bij de KNVB als vrouw geregistreerd. Het was de kers op de taart: voetbal is alles voor Marjolein. Al van kleins af aan is ze te vinden op het veld. Het liefst rechts van het midden, maar überhaupt kunnen spelen is al prachtig. De sport houdt haar overeind, zegt ze zelf. Maar een team vinden waar ze zich welkom voelt én waar haar deelname niet ingaat tegen de regels van de KNVB, valt nog niet mee.

'Dat ze tot wel vijf uur in de auto zit om anderhalf uur te kunnen trainen, is voor Marjolein geen probleem'

‘Afgelopen voorjaar had ik de beste tijd van mijn leven’, blikt ze terug. Na een moeilijke tijd bij de club in haar woonplaats Westerbork, vond ze aansluiting bij een meisjesteam in Lisse, 200 kilometer verderop. Dat ze tot wel vijf uur in de auto zat om anderhalf uur te kunnen trainen, was geen probleem. ‘Ik werd eindelijk geaccepteerd door mijn teamgenoten. Ik deed méé.’ In Lisse hoefde ze zich voor het eerst niet om te kleden in een aparte ruimte, maar was ze welkom in de dameskleedkamer: ‘Het mooiste cadeau dat ik kon krijgen.’

Meisje van vijftien

Maar inmiddels heeft Marjolein al zestien weken niet gevoetbald. Niet alleen omdat ze veel pijn heeft in haar heupen – mogelijk een gevolg van het toedienen van vrouwelijke hormonen - maar vooral omdat de KNVB het niet toestaat dat ze meespeelt in een team dat verder alleen bestaat uit meiden jonger dan 20. ‘In mijn paspoort staat dat ik 31 jaar ben, maar zo voel ik me niet. Ik zit vol hormonen en voel me een meisje van vijftien. De KNVB is bang dat ik te sterk ben om met en tegen jonge meiden te spelen. Dat is niet zo, en dat kun je ook niet beoordelen vanuit een stoel in Zeist.’

En dus nodigde Marjolein de voetbalbond in een brief uit om eens te komen kijken bij een training. ‘U zult dan zien dat daar het gelukkigste meisje van de wereld een fijn potje voetbal met haar team speelt.’

'Natuurlijk had ik hier veel eerder mee naar buiten moeten komen, maar als je in een dorpje in Drenthe woont, dan is dat wel wat je het laatste doet'

In diezelfde brief schreef ze te begrijpen dat het voor een buitenstaander verwarrend kan zijn dat de leeftijd op haar paspoort anders is dan de leeftijd waarmee ze zich identificeert. ‘Ik heb de pech zo geboren te zijn. En natuurlijk had ik hier veel eerder mee naar buiten moeten komen, maar neem van mij aan: als je in een dorpje in Drenthe woont, dan is dat wel wat je het laatste doet.’

Spelen in het enige damesteam van Lisse is voor Marjolein voorlopig geen optie, uit angst zich daar niet op haar plek te voelen. ‘Alleen al de gedachte brengt veel spanning met zich mee. Ik ben gewoon nog niet zo ver. Mijn natuurlijke ontwikkeling heb ik niet doorgemaakt zoals dat bij cis vrouwen gebeurt. Ik heb tijd nodig om me verder te ontwikkelen als vrouw.’

Voetbal is overleven

Niet voetballen ervaart ze als een marteling. De psycholoog die haar begeleidt tijdens haar transitie, zei laatst dat ze ‘op het randje van een burn out’ zit. Sport kan een belangrijke uitlaatklep zijn voor mensen in transitie van man naar vrouw of andersom. Sportorganisatie NOC*NSF stelde in samenwerking met Transgender Network Nederland een richtlijn op voor Gender- en seksediverse personen in de sport. De kern van die richtlijn is dat ieder mens moet kunnen genieten van de voordelen die sport te bieden heeft.

Ook de John Blankensteinfoundation* benadrukt dat plezier in sport bovenaan zou moeten staan. Voorzitter Karin Blankenstein: ‘Voetbal is voor Marjolein een stukje overleven. Ze voert al jarenlang een strijd in haar lichaam, en moet nu ook nog eens deze strijd voeren om haar grote hobby te kunnen uitvoeren.’

Diversiteitsvinkje

Want het gaat hier niet om de eredivisie. ‘Ik ben geen goede speler’, zegt ze zelf. Des te groot was dan ook de verbazing toen er vorig jaar even een buitenlandse transfer lonkte. Tot voor kort reed Marjolein elke zaterdag met een SRV-wagen door Westerbork om versgebakken croissantjes en andere producten aan de man te brengen. Op een van die ochtenden in de rijdende supermarkt werd ze gebeld. ‘Of ik in Italië wilde komen spelen! Maar ik spreek helemaal geen Engels, ben nog nooit buiten Nederland geweest. Voor een meisje als ik is naar Lisse gaan al een hele onderneming. En ik heb de bakkerij. Dus ik heb het niet gedaan. En ergens denk ik ook dat ze me alleen belden om hun diversiteitsvinkje aan te kunnen vinken.’

'Of ik in Italië wilde komen spelen! Maar ik spreek helemaal geen Engels, ben nog nooit buiten Nederland geweest'

Het is de eerste keer dat de KNVB een casus als die van Marjolein meemaakt. Karin Blankenstein zegt ergens te begrijpen dat de bond Marjolein op basis van haar leeftijd niet met meiden wil laten spelen die veel jonger zijn. ‘Ik snap dat ze niet direct een oplossing hebben. Maar laten we met elkaar om tafel zitten en kijken naar wat er wél kan. Misschien is er iets te bedenken waardoor ze in ieder geval mee kan trainen. Dit is de eerste casus voor de KNVB, maar er zullen vergelijkbare casussen volgen.’

*John Blankenstein (1949-2006) was voetbalscheidsrechter en openlijk homoseksueel. De stichting die na zijn dood werd opgericht heeft als doel om sociale acceptatie van LGBTiQ+’ers in de top- en breedtesport te bevorderen.