Schrijver Ilja Leonard Pfeijffer woont in Genua en schrijft elke week een column voor NRC Next. Hier een column die hij schreef in 2011.

Afgelopen zondag vertrok er een trein vanaf Genova in de richting van de Franse grens. Dat gebeurt meerdere keren per dag. Meestal is de trein gevuld met forensen, toeristen en badgasten op weg naar de Côte d’Azur of een bestemming aan de Riviera di Ponente. Ook afgelopen zondag was dat het geval.

Maar bovendien waren er ruim honderd Tunesische bootvluchtingen aan boord, die een paar dagen eerder waren aangespoeld op het Italiaanse eiland Lampedusa en die naar Frankrijk wilden om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Tunesiërs spreken Frans en velen hebben familie en vrienden in Frankrijk. Ze waren in het bezit van geldige reisdocumenten, want de Italiaanse regering had hun de dag ervoor een tijdelijke verblijfsvergunning verstrekt die conform de verdragen geldig is voor de hele Europese Unie. Maar de Franse politie heeft de grens met Italië gesloten. De Tunesiërs kwamen Frankrijk niet in, omdat de Franse regering de tijdelijke verblijfsvergunningen niet erkent.

'Wie zo desperaat is om zijn leven te wagen in een wankel sloepje, zal blijven komen. We kunnen ze niet tegenhouden.'

Ilja Leonard Pfeijffer

Het zou een misverstand zijn om te denken dat de regering Berlusconi-Bossi opeens het beste voorheeft met bootvluchtelingen die aanmeren in Lampedusa. Die tijdelijke verblijfsvergunningen zijn niet verstrekt op humanitaire gronden. Het is een typisch Italiaans vuiligheidje, een furbizia. Het doel van die verblijfsvergunningen is niet dat de vluchtelingen daadwerkelijk in Italië gaan verblijven, integendeel, het doel is dat ze opzouten naar andere Europese landen en dat Italië geen last meer van hen heeft.

En zoals Berlusconi rekening heeft te houden met de xenofobie van coalitiegenoot Lega Nord, zo heeft Sarkozy rekening te houden met de groeiende populariteit van het Front National van Marianne Le Pen. De vluchtelingen, die hun leven op het spel hebben gezet om in Europa te komen en die vast kwamen te zitten in de Italiaanse grensplaats Ventimiglia, zijn de speelbal van twee populistische en xenofobe bewegingen die elkaar met het probleem willen opzadelen. Het is een weinig verheffend schouwspel.

En er is geen oplossing. Wie zo desperaat is om zijn leven te wagen in een wankel sloepje, zal blijven komen. We kunnen ze niet tegenhouden. Het enige dat we kunnen doen is hen zo goed mogelijk ontvangen. We hebben eenvoudig geen andere keuze.

Bron: NRC Next, 22-04-2011