3 redenen om naar Colson Whitehead in VPRO Wintergasten te kijken

Nick Boers ,

De derde Wintergast van 2021 is schrijver Colson Whitehead (1969). Met Janine Abbring praat hij onder meer over zijn passie voor popcultuur. Lees hieronder drie redenen waarom jij moet kijken.

1. Hij deelt zijn liefde voor horrorfilms

Al van kinds af aan is Colson Whitehead een popcultuuromnivoor: hij verslond ieder jaar de nieuwe Stephen King, maakte bakken superheldenstrips soldaat en zat aan de buis gekluisterd voor de scifi-serie The Twilight Zone. Geen wonder dus dat de auteur in VPRO Wintergasten een ode brengt aan de klassiekers uit zijn eigen jeugd.

Zo zal Whitehead een fragment laten zien uit een klassieke horrorfilm, die hem later inspireerde tot het schrijven van zijn zombie-roman: Zone One (2011).  Dat gaat over een groepje mensen dat een zombieplaag in Manhattan probeert uit te roeien. In Wintergasten wil Whitehead dieper ingaan op zombies als monsters representatief voor onze tijd.

2. Hij is genre-overstijgend, net als zijn helden Bowie en Kubrick

‘David Bowie zit in elk boek,’ schrijft Whitehead in zijn dankbetuigingen aan het eind van zijn voorlopig bekendste werk, het door prijzen overladen The Underground Railroad (2016). Zoals hierboven ook al duidelijk mocht zijn: Whitehead steekt niet onder stoelen of banken wie zijn idolen zijn. 

Een speciaal plekje houdt hij in zijn hart vrij voor muzikant David Bowie en filmmaker Stanley Kubrick, omdat zij zelden in hun werk twee keer hetzelfde deden: Bowie voelde zich net zo thuis tussen glamrock als soul en electronica, Kubrick maakte net zo goed de misdaadfilm The Killing als episch ruimtedrama 2001: A Space Odyssey. 

Whitehead zet die lijn door, hij wil zichzelf met elk boek opnieuw uitvinden.  Waar Zone One een postapocalyptisch sciencefictionwerk is, is The Underground Railroad een alternatieve geschiedenis met fantastische elementen en Sag Harbor (2009) op diens beurt een coming-of-age-verhaal over zwarte tieners in een witte gemeenschap. Zijn nieuwste boek, Harlem Shuffle, 'een overvalste misdaadroman die leest als film noir.

3. Hij neemt je mee naar The Underground Railroad

Natuurlijk mag The Underground Railroad in Wintergasten niet ontbreken: Whitehead won onder meer een Pulitzerprijs en een National Book Award met deze roman over de tot slaafgemaakte Cora en haar vlucht door een alternatief Amerika.

Het verhaal is geïnspireerd door de figuurlijke underground railroad: een netwerk aan vlucht- en smokkelroutes waarmee tot slaafgemaakten konden ontsnappen. In Whiteheads roman bestaat die ondergrondse spoorweg daadwerkelijk, met treinen die diep onder de aarde, verschillende geheime haltes aandoen. 

Eerder dit jaar werd het boek door regisseur Barry Jenkins  (van o.a. Oscarwinnaar Moonlight) verfilmd tot een tiendelige dramaserie. Die prijkt inmiddels op allerlei eindejaarslijstjes van de beste series van het afgelopen jaar.

In Wintergasten kijkt Whitehead samen met Janine Abbring naar een fragment uit The Underground Railroad en geeft hij niet alleen inzicht in zijn eigen maakproces, maar ook in hoe de serie op zijn boek voortborduurt en daaraan toevoegt.