Burgemeester van Amsterdam Eberhard van der Laan was op 30 juli te gast in VPRO Zomergasten.

Eberhard van der Laan (Leiden, 1955 - Amsterdam 2017) was van 2008 tot 2010 Minister van Wonen, Wijken en Integratie en was sinds juli 2010 burgemeester van Amsterdam. Hij stond bekend om zijn empathische maar ook doortastende optreden, waarvan hij blijk gaf bij de Amsterdamse zedenzaak rond Robert M., bij zijn aanpak van jonge veelplegers met de Top 600 en recentelijk bij de besluitvorming rond de herdoping van de Amsterdam Arena tot Johan Cruijff Arena.

Met zijn toespraak tijdens de nationale herdenking op 4 mei dit jaar raakte hij niet alleen Amsterdammers. Zijn woorden over de waarde van vrede, verdraagzaamheid en de verworvenheden van de rechtsstaat maakten indruk bij velen. Diepe indruk maakte hij drie maanden eerder ook toen hij in een brief bekendmaakte dat bij hem uitgezaaide longkanker was geconstateerd, maar toch graag 'nog een poosje uw burgemeester zou zijn'.

Van der Laan over VPRO Zomergasten: ‘Ik ben blij met de uitnodiging. Het is een aanleiding om terug te kijken op alles wat er in mijn leven is gepasseerd en op de beelden die me daarbij zijn bijgebleven.’

Van der Laan groeide op in een gezin met vijf kinderen in Rijnsburg, waar zijn vader huisarts en gemeenteraadslid voor de christelijke Anti-Revolutionaire Partij was. Zijn moeder studeerde theologie en zette zich in voor een meer ruimdenkende gereformeerde kerk. Beide ouders waren actief in het verzet. In de voetsporen van zijn vader studeerde Van der Laan een klein jaar Medicijnen in Brussel, maar stapte toen over naar Rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Als student gaf hij gratis juridisch advies aan huurders van de Mercatorbuurt in Amsterdam-West, waar hij zelf ook 25 jaar heeft gewoond. Begin jaren tachtig werd hij politiek assistent van wethouder Jan Schaefer, en van 1990 tot 1998 was hij lid van de gemeenteraad van Amsterdam voor de Partij van de Arbeid, vanaf 1993 als fractievoorzitter.

© Merlijn Doomernik

Naast zijn sociale inzet voor misstanden op de woningmarkt en in de lokale en landelijke politiek, heeft Van der Laan ook altijd een ondernemershart gehad: tijdens zijn studie werkte hij als bloemenverkoper en vrachtwagenchauffeur. Na het behalen van zijn doctoraal Nederlands Recht in 1983 begon hij als advocaat, aanvankelijk bij Van Doorne-Sjollema Advocaten en Trenité Van Doorne (1984-1992), vervolgens als partner, mede-oprichter en naamgever (met Marian Kennedy) van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan (1992-2008). Na het aftreden van partijgenoot Ella Vogelaar in november 2008 werd hij Minister voor Wonen, Wijken en Integratie in het kabinet Balkenende-IV. Toen dat kabinet in februari 2010 viel en de toenmalig burgemeester van Amsterdam Job Cohen naar Den Haag vertrok, werd Van der Laan in juli 2010 de nieuwe burgemeester van de hoofdstad.

Ondanks het feit dat Van der Laan nog geen jaar na het ingaan van zijn tweede termijn als burgemeester in juli 2016 ongeneeslijk ziek bleek, heeft hij de inwoners van Amsterdam verzekerd dat hij veel steun heeft van zijn team en nog vast ‘in charge’ is. Tegen de gemeenteraadsleden heeft hij gezegd hem niet opeens met fluwelen handschoenen aan te pakken en 'gewoon te bijten als ik iets verkeerds doe'.

Op 5 oktober 2017 is Eberhard van der Laan overleden.