Het getemde beest in De ware aard #2
OVT 26 juli 2020
In de zomerserie De ware aard onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé deze week het boek 'Levathian' van Thomas Hobbes met Beatrice de Graaf en filosoof Thomas Muntz.
Verder in OVT: Vakantieman Pieter van Os geeft een geheime reistip naar Albanië en in Het Spoor Terug het eerste deel van de documentaire '75 jaar na de bevrijding' van Michal Citroen.
De spookspelen van Tokyo 1940
Het voelt een beetje treurig om vandaag OVT te presenteren. Niet omdat we dat natuurlijk niet met plezier doen, maar omdat we eigenlijk de komende weken zouden plaatsmaken voor de Olympische Spelen. Die zouden afgelopen vrijdag van start zijn gegaan in Tokio. Opvallend genoeg is het niet voor het eerst dat een moderne editie van de Olympische Spelen is afgelast: uitgerekend óók in Tokio zouden in 1940 de Olympische Spelen worden gehouden.
Met historicus Ivo van de Wijdeven, die voor Historisch Nieuwsblad over deze zogeheten ‘Spookspelen’ schreef, blikken we terug op dat historische non-event.
De Vakantieman: Pieter van Os in Albanië
Deze week tipt onze Vakantieman (m/v) het dorpje Voskopojë, een fascinerend dorpje in Albanië met resten van 24 orthodoxe kerken, als reisbestemming. Schrijver en journalist Pieter van Os neemt ons mee naar dit met fresco's bezaaide kleine dorpje wat ooit een grote stad is geweest, en thuishaven van het vergeten volk de Aroemenen.
De ware aard #2: het getemde beest
Beatrice de Graaf over Leviathan van Thomas Hobbes
Deugt de mens een beetje en wat is er nodig om hem beter maken? In de 8-delige serie ‘De ware aard’ onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons mensbeeld bepaalden. Deze aflevering: terrorismedeskundige Beatrice de Graaf over Leviathan van Thomas Hobbes.
Stelt u zich een mens in oerstaat voor, zo vraagt Thomas Hobbes de lezer in het filosofische meesterwerk Leviathan. Zo’n mens in natuurtoestand leeft in continue angst, redeneert Hobbes, want in een wetteloze wereld kan je op ieder moment straffeloos worden bestolen of neergeknuppeld. Het leven van de oermens is kortom, ‘solitary, poor, nasty, brutish, and short.’
Hobbes confronteert de lezer met een verlangen naar veiligheid en mensenvrees die wellicht niet terecht is, maar wel diepgeworteld. Hobbes dwingt de moderne, post-9/11-mens zich te herkennen in zijn portret van de mens, die zich in dubbele zin door angst laat regeren.
Beatrice de Graaf, kenner van de geschiedenis van veiligheid en terrorisme, en filosoof Thomas Muntz zijn te gast over Hobbes’ mensbeeldbepalende boek.
Het Spoor Terug: 75 jaar na de bevrijding #1
Deel 1: de stand van zaken na de roes
Vijf jaar lang was uitgekeken naar een nieuw begin. Alles zou anders en beter worden. Maar na het feesten viel het al gauw tegen. Zo’n 250 duizend landgenoten hadden de oorlog niet overleefd en in mei 1945 werd de volle omvang van dat verlies duidelijk. Nederland was failliet, het economische leven ontwricht, de voedsel en brandstofsituatie desastreus, de woningnood ongekend groot, een deel van de landbouwgrond stond onder water en flink wat steden lagen nog in puin. Waar moest de moed, de energie en het vermogen vandaan komen om de boel te herstellen. “Wat was de vrede mooi toen het nog oorlog was”. Ooggetuigen spreken over de eerste jaren na de oorlog.
Interviews voor het grootste deel uit de 17 afleveringen van de Spoor-serie Cheerio uit 1989; aangevuld met interviews uit andere VPRO-radiodocumentaires over de Hongerwinter, de Wederopbouw van Rotterdam en de Terugkeer en een gesprek met Wim Daniëls, auteur van ‘De zomer van ‘45’.