Minister Ollongren sprak van een ‘historisch moment' deze week bij de presentatie van de defensienota. Nederland gaat 5 miljard extra per jaar uitgeven aan zijn verdediging, een verhoging van veertig procent. Sinds het einde van de Koude Oorlog is er niet zoveel besteed aan ons militair apparaat.

Maar is de verhoogde uitgave inderdaad een breuk met eerder beleid, en wanneer is Nederland eigenlijk bereid in de buidel te tasten voor zijn defensie? Militair historicus Ben Schoenmaker is te gast.

De Amazone staat bekend als het summum van wilde natuur: een enorm, ongerept oerwoud waar slechts kleine groepjes mensen konden overleven. Maar nieuw onderzoek wijst uit dat de wildernis van de Amazone helemaal niet zo wild was: op sommige plekken was het woud zelfs dichtbevolkt te noemen.

Hoe kantelt dit onze blik op de Amazone, en op de natuur in het algemeen? Daarover is Johan van de Gronden te gast, filosoof, voormalig directeur van het WNF en groot liefhebber van de Amazone. 

Het is dertig jaar geleden dat tattoo-artiest ‘Hanky Panky’ Schiffmacher samen met Red Hot Chili Peppers-rockster Anthony Kiedis door de bossen van Borneo trok. In de voetsporen van de Nederlandse etnoloog Nieuwenhuis die de reis in 1883 maakte, op zoek naar de oorsprong van de tattoo. Het boek van Nieuwenhuis over de expeditie werd het reishandboek van Schiffmacher, Kiedis en co.

Over deze queeste schreef Henk Schiffmacher het boek De grote Borneo-expeditie, dat deze week in hernieuwde uitgave verschijnt. In de uitzending vertelt hij over de tocht die Kiedis later omschreef als ‘het meest verschrikkelijke dat hij ooit had meegemaakt’ en een ‘reis door de hel’.

‘Vervloekt door de God JHW. Je zult vervloekt sterven.’ Die tekst ontcijferde een onderzoeksteam op een loden tablet dat is opgegraven bij de Palestijnse stad Nablus. Het team dat de inscriptie ontcijferde weet vrijwel zeker dat het tablet uit de periode tussen 1500 en 1200 vóór Christus stamt. 

Deze vervloeking zou bewijzen dat de naam van God, ‘Jahweh’ in het Hebreeuws, al eeuwen eerder werd geschreven dan men tot nu toe dacht. We spreken met een van de onderzoekers, oud-testamenticus en Bijbels archeoloog Pieter Gert van der Veen.

‘Afwijkende mensen’ zijn tegenwoordig op tv te zien in documentaires of talentenjachten. Mensen met extreem overgewicht die begeleiding krijgen om af te vallen, heel kleine mensen die leven in ‘het lichaam van een kind’, en mannen en vrouwen met bijzondere acts: er komt van alles voorbij.

Die fascinatie met mensen die ‘anders’ zijn is niet van vandaag of gisteren. In het boek De man met de ijzeren schedel beschrijft wetenschapsjournalist Jaco Berveling hoe het publiek ruim honderd jaar geleden al massaal toestroomde om ‘wondermensen’ te bekijken. Hij is te gast.

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.