Argos
De onderzoeksreactor ECN in Petten
Kernenergie lijkt verleden tijd in Nederland. De kerncentrale in Borssele wordt begin volgende eeuw gesloten en het beleid van de overheid is erop gericht om kernenergie af te bouwen. Maar op één plek in Nederland nemen de nucleaire activiteiten stilletjes toe: bij het Energie Onderzoeks Centrum (ECN) in Petten. Hier wordt steeds commerciëler gewerkt nu de overheid de subsidiekraan dichtdraait. Maar wel in een gebied waar tegenwoordig ook aardbevingen plaatsvinden als gevolg van gaswinning. Argos over de nucleaire risico's van Petten.
-----------
Inleidende teksten:
Tekst 1
De duinen bij Petten in Noord-Holland, het terrein van het Energie Onderzoeks Centrum Nederland, het ECN. Vlak aan zee prijkt de koepel van de Hoge Flux Reactor, de spil van alle nucleaire activiteiten op het ECN-terrein. Deze kernreactor is eigendom van de Europese Gemeenschap.
Kernenergie lijkt in Nederland in zijn nadagen te verkeren. De kerncentrale in Borssele gaat begin volgende eeuw dicht en het beleid van de overheid lijkt erop aan te sturen kernenergie af te bouwen. Maar in Petten nemen de nucleaire activiteiten - bijna onopgemerkt - nog steeds toe. Dat gebeurt wel in een gebied, waar zich tegenwoordig aardbevingen voordoen. Aardbevingen, die veroorzaakt worden door gaswinning. Net zoals vorige week nog in Drenthe gebeurde.
Argos gaat vandaag over de nucleaire risico's van Petten, het laatste nucleaire domein van Nederland.
Tekst 2
Door de vermindering van de overheidssubsidies ziet ECN zich wel gedwòngen om steeds meer commerciële activiteiten aan te trekken, zo vertelt ook Andre Versteegh, hoofd van de nucleaire afdeling bij het ECN. Commerciële activiteiten, zoals de samenwerking met het bedrijf Mallinckrodt. Een samenwerking, waardoor ECN en Mallinckrodt nauw met elkaar zijn verstrengeld.
Tekst 3
Jaap Rodenburg is de kernenergie-specialist van de milieuorganisatie Greenpeace. Hij volgt de uitbreiding van de nucleaire activiteiten in Petten op de voet.
Tekst 4
Niet alleen de milieuorganisaties hebben grote bezwaren tegen de opslag van nucleair afval op het ECN-terrein. Ook de gemeente Zijpe, waaronder Petten valt, is dat afval een doorn in het oog. Juist een dezer dagen moet het gemeentebestuur een beslissing nemen over nieuwe vergunningen voor ECN. We maken een afspraak met de milieuwethouder van Zijpe, Joke Kruit. Net die ochtend blijken B en W de knoop te hebben doorgehakt.
Tekst 5
De gemeente Zijpe wil dat al het radioactieve afval, ook het hoog radioactieve, onmiddellijk wordt afgevoerd naar de Centrale Opslag Voor Radioactief Afval, de COVRA, in Borssele. Maar ECN wil het hoog actieve afval eerst nog vijf jaar op het eigen terrein opslaan, alvorens het naar Borssele gaat.
Tekst 6
De gemeente Zijpe mag dan grote bezwaren hebben tegen de opslag van radioactief afval op het ECN-terrein, het is nog maar de vraag, of het afvalprobleem in Petten de komende jaren minder zal worden. Want zullen de nieuwe nucleaire activiteiten van ECN niet nòg meer afval opleveren? ECN-woordvoerder Versteegh.
Tekst 7
De beroering in de gemeente Zijpe over de uitbreiding van de molybdeen-faciliteit in Petten lijkt aan ECN-woordvoerder Versteegh helemaal voorbij te zijn gegaan. Hij is zich van geen kwaad bewust.
Tekst 8
Milieuwethouder Kruit wordt liever niet aan de zaak herinnerd. Want voor het gemeentebestuur van Zijpe is het nog steeds een pijnlijke affaire.
Tekst 9
De regio Alkmaar, het gebied waarin ook Petten ligt, wordt in augustus en september 1994 opgeschrikt door twee aardbevingen. De oorzaak van de aardschokken is de gaswinning in het gebied, uitgevoerd door de oliemaatschappij AMOCO. In heel Nederland zijn de afgelopen tien jaar al 56 aardbevingen geteld als gevolg van gaswinning.
Hans Roest is geomechanicus aan de Technische Universiteit Delft. Hij doet al jaren onderzoek naar de relatie tussen gaswinning en aardbevingen in ons land. En onlangs deed hij ook onderzoek naar de aardbevingen bij Alkmaar.
Tekst 10
Het nucleaire terrein in Petten ligt nu plotseling in een aardbevingsgebied. En daar is in de jaren zestig, bij de bouw van de installaties, nooit rekening mee gehouden. Toch levert die nieuwe situatie absoluut geen gevaar op, zegt ECN-woordvoerder Versteegh heel beslist.
Tekst 11
De directie van ECN vreest niet voor de gevolgen van de aardbevingen. "We hebben het allemaal nog eens heel goed laten doorrekenen en toen bleek dat onze installaties zelfs zwaardere aardbevingen aankunnen", zegt Versteegh. Ook minister Wijers van Economische Zaken liet onmiddellijk na de aardbevingen geruststellend weten dat er geen gevaar dreigt voor de kernreactor in Petten. Het reactorvat is tien jaar geleden vervangen en toen is rekening gehouden met eventuele bevingen. Kernenergiedeskundige Jaap Rodenburg van Greenpeace gelooft daar niets van.
Tekst 12
Grote vraag blijft hoe krachtig de aardbevingen als gevolg van gaswinning kunnen zijn. De meeste seismologen en geologen die we spreken, verwachten dat de sterkte van deze bevingen niet boven de 3 komma 5 op de schaal van Richter zal uitkomen. Maar het gedrag van de ondergrond valt nooit helemaal te voorspellen, geven ook zij toe. De Drentse geograaf Meent Van Der Sluis legde als een van de eerste deskundigen het verband tussen gaswinning en aardbevingen. De eerste bewijzen daarvoor vond hij bij gasvelden in Groningen en Drenthe waar in de jaren 80 voor het eerst aardschokken voorkwamen. En hij voorspelde dat de aarde ook in andere gebieden in Nederland zou gaan beven.
Tekst 13
Voor het gemeentebestuur van Zijpe komen de aardbevingen als een complete verrassing. De gemeente vraagt onmiddellijk om veiligheidsgaranties en die krijgt ze, zowel van het ECN als van minister Wijers. De nucleaire installaties zijn sterk genoeg voor nog veel zwaardere aardschokken. Milieuwethouder Kruit:
Tekst 14
Voorzichtigheid is inderdaad geboden, zegt geograaf Van der Sluis. De risico's van de gaswinning voor Petten zijn volgens hem niet voldoende onderzocht.